Police (Pollando): Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Bot: anstataŭigas evitindan ŝablonon per nova ŝablono
Kozyra (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 45:
 
'''Police''' estas urbo en [[Okcidenta Pomerio]] en [[Pollando]]. Ĝi apartenas al [[komunumo Police]] en [[distrikto Policki]].
[[Dosiero:Police city.png|thumb|150px|left|Urbo Police sur mapo de [[distrikto Policki]]]]
 
== Historio ==
[[Dosiero:Wik 21 klasztor Police - Jasienica.jpg|thumb|left|Monaĥejo, ruino, 14a jarcento, Police - Jasienica]]
 
=== Historio de la ĉirkaŭaĵoj de Police de la [[antikveco]] ĝis la [[Mezepoko]] ===
 
Ślady najstarszego osadnictwa na okolicznych terenach sięgają późnego paleolitu (około
8 tys. lat p.n.e.). W okolicach jeziora Świdwie koczowało wówczas nieliczne plemię.
Na Wysoczyźnie Mścięcińskiej pierwsi ludzie osadowili się w okresie późnego
neolitu, reprezentując kulturę ceramiki sznurowej. Między IX a XI wiekiem w
Mściecinie istniał wczesnośredniowieczny, słowiański obronny gród. Następnie
Słowianie założyli osadę w okolicach współczesnego rynku Polic. Pierwsze pisane
wzmianki o niej sięgają 1254 roku. Prawdopodobnie była to osada o charakterze
rolno-rybackim oraz usługowym. W 1260 roku książę zachodniopomorski Barnim I
nadał Policom prawa miejskie. Szybki rozwój, usytuowanego tuż przy ujściu Odry miasta,
zagroził głównemu ośrodkowi Pomorza Zachodniego, a więc Szczecinowi. W celu
zahamowania rozwoju Polic, w 1321 roku książę odebrał miastu prawa miejskie i
włączył Police w obręb Szczecina. Prawa miejskie zostały przywrócone dopiero w 1808
roku. We wspomnianym okresie Police były własnością mieszczan szczecińskich.
 
 
 
=== Historio de Police de la 16a j ĝis la 19a jc ===
 
W XVI i XVII wieku tereny te były znane z handlu chmielem i zbożem. W 1630 roku
zostało zajęte przez Szwedów, a od 1720 roku wchodziło w skład Prus
(zgermanizowana nazwa Pölitz). Po odzyskaniu autonomii w 1808 roku miasto
rozkwitło ponownie. Wiązało się to głównie z rozwojem drobnego przemysłu. Dodatkowo
powstawały liczne obiekty użyteczności publicznej, między innymi ratusz,
szkoły, nowy kościół, port rzeczny na Łarpii. Uruchomiono też przeprawę promową
przez Odrę. W latach 1816-1939 miasto znajdowało się w powiecie Randow. W maju
1852 roku powołano Królewskie Ewangelickie Seminarium Nauczycielskie. Na
przełomie XIX i XX wieku w Policach istniała stocznia rzeczna. W 1898 roku
Police uzyskały kolejowe połączenie ze Szczecinem, prowadzące wówczas do Jasienicy.
12 lat później linię kolejową przedłużono do Trzebieży. Powstanie kolei
przyczyniło się do dalszego rozwoju przemysłu.
 
 
 
=== Historio de Police dum la 20a jc ===
 
W 1938 roku zbudowana została fabryka benzyny syntetycznej (niem. Hydrierwerke Pölitz ). Fabryka
miała ogromne znaczenie dla przemysłu wojennego III Rzeszy. W dniu 15
października 1939 roku miasto zostało włączone w granice tak zwanego Wielkiego
Miasta Szczecina. Tym sposobem okres rozwoju Polic przerwała II wojna światowa.
Decydenci III Rzeszy postanowili w okolicach miasta wybudować dużą fabrykę benzyny
syntetycznej. Produkowano w niej, na potrzeby armii niemieckiej, wysokiej klasy
paliwo. Paliwo uzyskiwano z węgla, a używane było m.in. do napędu rakiet V-2. W
tym czasie w okolicach Polic istniało także 8 obozów pracy oraz filia obozu
koncentracyjnego w Sztuthofie. W obozach tych przebywało blisko 30 tys.
więźniów różnej narodowości. 13 tys. więźniów, w tym 9 tys. Polaków, nie
doczekało końca wojny. Fabryka i miasto były kilkakrotnie celem ataków sił
powietrznych aliantów. Miasto zostało zdobyte 26 kwietnia 1945 roku wraz ze Szczecinem
przez wojska radzieckie i polskie. W rzeczywistości miasto znalazło się w
rękach polskiej administracji dopiero w październiku 1946 roku. Wcześniej
Rosjanie ustanowili w nim punkt przerzutowy wywożonych w głąb Rosji łupów
wojennych. Jednak prawdziwy przełom w rozwoju miasta nastąpił w połowie lat
sześćdziesiątych XX wieku, kiedy to postanowiono wybudować pod Policami duże
zakłady chemiczne. Odtąd wzrasta też systematycznie liczba ludności, która
aktualnie wynosi ponad 35 tys. osób. Współczesne Police są miastem nowoczesnym
i przemysłowym.
 
 
 
=== Bibliografio ===
 
* Wiesław Gaweł, Gmina Police, [[Szczecin]]: PROMOCJA Agencja Wydawniczo-Reklamowa, 1997.
 
* Wiesław Gaweł, Rys historyczny Polic, [[Police]]: Gazeta Policka, 1993.
 
* Jan Matura, Historia Polic od czasów najstarszego osadnictwa do II wojny światowej, [[Police]]: Urząd Gminy w Policach, 2002.
 
* Jan Matura, Powojenne Dzieje Polic 1945-2004. [[Police]]: Urząd Gminy w Policach, 2004.
 
* Elżbieta Olczak, Julia Tazbir, Konrad Banach, Wielki atlas historyczny, [[Varsovio]]: Demart 2003.
 
 
[[Dosiero:Police city.png|thumb|150px|leftmaldekstra|Urbo Police sur mapo de [[distrikto Policki]]]]
 
[[Dosiero:Wik 21 klasztor Police - Jasienica.jpg|thumb|leftmaldekstra|Monaĥejo, ruino, 14a jarcento, Police - Jasienica]]
==Fervojstacio j==
* [[Police (fervojstacio)|Fervojstacio Police]]