Opio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Afganistano −> Afganujo
Uzado
Linio 1:
:''Opio estas ankaŭ [[Komunumoj de Francio|franca komunumo]]. Vidu la artikolon [[Opio (Alpes-Maritimes)]].''
[[Dosiero:Papaversomniferum.jpg|eta|280px|Papava [[viola]] floro kaj [[verda]] kapsulo]]
[[Dosiero:Afghanistan 16.jpg|thumb|Granda kampo de papavoj, la plantoj el kiuj la opio estas farita.]]
'''Opio''' estas [[Narkotaĵo|narkota substanco]], kvietiga laŭ malgrandaj dozoj, venene laŭ grandaj dozoj, kiun oni ekstraktas el la sekigita laktosuko de [[papavo#Kelkaj specioj|opiopapava]] verda kapsulo. Tiun materialon oni kolektas, faras el ĝi brunetan, acidetan pulvoron. Tiu konsistas el 10% [[morfino]] kaj el aliaj alkaloidoj[[alkaloido]]j (10-12%) kiel [[kodeino]], [[tebaino]], [[papaverino]], [[narkotino]], narceino.
[[Dosiero:Raw opium.jpg|eta|kruda opio]]
'''Opio''' estas [[Narkotaĵo|narkota substanco]], kvietiga laŭ malgrandaj dozoj, venene laŭ grandaj dozoj, kiun oni ekstraktas el la sekigita laktosuko de opiopapava verda kapsulo. Tiun materialon oni kolektas, faras el ĝi brunetan, acidetan pulvoron. Tiu konsistas el 10% [[morfino]] kaj el aliaj alkaloidoj (10-12%) kiel [[kodeino]], [[tebaino]], [[papaverino]], [[narkotino]], narceino.
 
Oni ekstraktas el la seka papav-kapsulo per la metodo de [[János Kabay]]. El [[farmacio|farmacia]] vidpunkto, la morfino kaj la kodeino estas sendolorigiloj (analgezia), la papaverino estas antispasma [[drogo]].
Linio 10 ⟶ 9:
== Historio ==
Opio estas inter la plej malnovaj kuraciloj uzataj por la homaro. La [[Antikva Egiptio|antikvaj egiptianoj]], [[sumeranoj]], [[Barato|antikvaj baratanoj]], [[Antikva Grekio|antikvaj grekianoj]], kaj [[Romia Imperio|romanoj]] ĉiuj uzis ĝin. La plej gravaj tekstoj medicinaj de la [[Antikva epoko|antikva mondo]] mencias ĝin, ekzemple la [[Ebers-papiruso|Ebers-papiruso.]]
 
== Uzado ==
Opio povas esti englutita aŭ trinkita en [[dekoktado]], sed ĝia plej komuna uzo estas per [[fumado]], ofte kun la helpo de [[pipo]] (kie la opio-bulo preheatiĝas per fiksaĵo sur nadlo), kelkfoje miksita kun [[tabako]]. Opio ankaŭ fumiĝas per [[cigaredo]] kun tabako (kelkfoje [[kanabo]], la "[[kanabcigaredo|rulaĵo]]" tiam estas nomita "imperia"), la efiko estas rapida kaj simila (malpli intense) al la konsumado de [[heroino]]: sento de [[orgasmo|orgasma]] [[ekstazo]], intensa stato de malstreĉiĝo, tuta sensenteco al doloro ([[analgezio|analgezia]] propreco de [[morfino]]), malfacileco de kunordigo de movadoj, ktp. La klasikaj kromaj efikoj de [[opioidoj]], similaj al tiuj de [[heroino]], povas okazi en kazoj de superkonsumado: spira depresio, konstipacio kaj forta [[dependeco (medicino)|dependeco]].
 
Aliflanke, [[papavo|papavaj]] semoj havas multe malpli efikon kiam fumitaj per cigaredoj, pro la malgranda proporcio de morfinaj [[alkaloido]]j, kiujn ili enhavas.
 
Ĝia konsumado induktas [[miozo]]n, malpliigon de spira amplekso, [[hipotensio]] kaj povas kaŭzi [[naŭzo]]n aŭ [[vomado]]n.
 
Opio ankaŭ permesas la laŭleĝan produktadon de [[morfino]] kaj [[kodeino]]. Sed ĝi ankaŭ permesas la kontraŭleĝan produktadon de [[heroino]] kaj drogomisuzo venas pli de ĝiaj derivaĵoj ol la opio ĝi mem.
 
== Leĝaro ==
Ekde la komenco de la [[20a jarcento]], multaj naciaj kaj internaciaj reguligoj reguligas produktadon kaj distribuadon de [[narkotaĵo]]j. La [[farmacio|farmacia]] uzo de opio kaj ĝiaj derivaĵoj estas strikte kontrolita kaj ajna alia uzo plej ofte malpermesas ekde la Ununura Konvencio pri Narkotaj Drogoj de 1961.
 
== Bildaro ==
<gallery>
[[Dosiero:Afghanistan 16.jpg|thumb|Granda kampo de papavoj[[papavo]]j, la plantoj el kiuj la opio estas farita.]]
Dosiero:2poppies.jpg|Opio fluas el incizoj de papava kapsulo.
[[Dosiero:Raw opium.jpg|eta|krudaKruda opio]]
Dosiero:HeroinWorld-fr.svg|La precipaj zonoj de produktado pri opio.
</gallery>
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[John Keats]]
* [[Opioido]]
* [[Papavo]]
* [[Papavacoj]]
 
[[Kategorio:Drogoj]]
[[Kategorio:Opioidoj]]