Helikoptero: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
e aviadilo ---> aerodino; ĝisdatigo de rekordoj
Linio 1:
[[Dosiero:UH-60 2nd Squadron, 2nd Cavalry Regiment (cropped).jpg|300px|eta|''Sikorsky UH-60 Black Hawk'', transporta helikoptero.]]
La '''Helikoptero''' estas [[aviadiloaerodino]], kiun movas unu aŭ pli horizontalaj rotoroj[[rotoro]]j. La rotoroj efikas kiel turnantaj [[flugilo (aeronaŭtiko)|flugiloj]] - tial la helikoptero apartenas al la ''turnantflugilaviadilojrotaciflugilmaŝinoj'' (kune kun la [[aŭtogiro]]), male al la kutimaj ''fiksflugilaviadilojfiksflugilmaŝinoj''. La vorto "''Helikoptero''" venas el la [[Greka lingvo|grekaj]] vortoj ''helix'' ([[kirlo]]) kaj ''pteron'' ([[flugilo]]).
 
Se la rotoro estas turnata fare de la [[motoro]], la helikoptero mem turniĝas en alia direkto. Por malhelpi tion, necesas balancigi la [[turnomomanto]]n. Tio okazas
* per malgranda vertikala rotoro (helikokun [[helico]]) ĉe la malantaŭa parto, kiu kontraŭpuŝas, aŭ
* per duona horizontala rotoro, kiu turniĝas en alia direkto.
 
HelikoptorojHelikopteroj povas sekure alteriĝi, eĉ se la motoro ne funkcias: Tiam ili ŝanĝas al malaltiĝada flugo, dum kiu la kurento de la aero movas la rotorojn. Oni nomas tion aŭtorotado"aŭtogirado" (vidu ankaŭ ĉe [[Aŭtogiro]]).
 
Helikopteroj ne povas flugi tiel rapide kiel normalaj aviadiloj: kutimas rapidecoj ĝis 200 aŭ 250 km/h, kelkaj batalaj helikopteroj atingas ĝis 330 km/h. Sed Helikoptero povas stari en la aero kaj eĉ flugi flanken kaj malantaŭen. Cetere Helikoptero povas eki kaj ateriĝialteriĝi vertikale kaj tial ne bezonas flughavenon[[flughaveno]]n.
 
Ekzistas multaj eblecoj utiligi helikopterojn - kaj civilaj kaj militaj. Unu el la plej konataj
Linio 27:
! Rekord-tipo !! Rekordo !! Helikoptera tipo !! Piloto(j) !! Dato !! Okazejo !! Noto
|-
| Rapideco || 400.87472,3&nbsp;km/h ||Eurocopter Westland LynxX<up>3</sup> || JohnHrevé Trevor EggintonJammayrac || 117-an de aŭgustojunio 19862013 || [[AnglioIstres]] ([[Francujo]]) ||
|-
| Flugdistanco sen surgrundiĝo || 3, 561.,55&nbsp;km || Hughes OH-6 Cayuse|Hughes YOH-6A || Robert G. Ferry (Usono) || 6-an de aprilo 1966 || [[Usono]] ||
|-
| Rapideco ĉirkaŭ la mondo || 136.,7&nbsp;km/h || AgustaWestland AW109|Agusta A109S Grand || Scott Kasprowicz (Usono) || Aŭgusto 2008 || De kaj al [[Novjorko]] <br />tra Eŭropo, Rusio, Alasko, Kanado || SurgrundaSurgrundaj refueligorefueligoj
|-
| Maksimuma flugalto || 11, 010 m || Sikorsky CH-54 Tarhe || James K. Church || 4-an de nov. 1971 || [[Usono]]
|-
| Maks. flugalto kun ŝarĝo de 40 [[tuno]]j || 2, 255 m || Mil V-12 || Vasilij Koloĉenko kaj a. || 6-an de aŭg. 1969 || [[Sovetunio]]
|}
 
Linio 47:
 
== Vidu ankaŭ ==
{{commonscat|Helicopters}}
* [[Aŭtogiro]]
* [[Flugmaŝino]]
 
{{commonscat|Helicopters}}
 
[[Kategorio:Aviado]]