Armena Revolucia Federacio: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
fixed cite error
fixed cite error
Linio 49:
=== Persa Imperio ===
==== Konstitucia Revolucio ====
Daŝnakcutjun aranĝis renkontiĝon la 26-an de aprilo [[1907]], konata kie la Kvara Ĝenerala Kongreso, en kiu la ARF-gvidantoj kiel ekzemple Aram Manugjan, Hamo Ohanjanjan kaj Stepan Stepanjan diskutis ilian eblan engaĝiĝon en la [[Persa Konstitucia Revolucio]].<ref name="Early Dashnaktsutiun role in Iranian Constitutional Revolution">{{cite book |first = Houri | last = Berberian | title = Armenians and the Iranian Constitutional Revolution of 1905–1911 | publisher = Westview Press | pages = 116–117 | year = 2001 | isbn=978-0-8133-3817-0 }}</ref>. Ili decidis ke tiu movado havis politikajn, ideologiajn kaj ekonomiajn komunaĵojn kun ARF kaj ke ĝiaj celoj estis la establado de jura protekto, la homaj rajtoj kaj la interesoj de ĉiuj laboristoj. Ili ankaŭ sentis ke ĝi laborus por la avantaĝo kaj bonfarto de [[armenoj en Irano|iranaj armenoj]]. La fina voĉdono rezultiĝis je 25 voĉoj favore kaj unu detenis sin.<ref name="Early Dashnaktsutiun role in Iranian Constitutional Revolution">{{cite book | last = Berberian | first = Houri| title = Armenians and the Iranian Constitutional Revolution of 1905–1911 | publisher = Westview Press | year = 2001 | pages = 116–117 | isbn=978-0-8133-3817-0 }}</ref>
[[Dosiero:Yeprem khan.jpg|eta|maldekstra|170px|[[Jeprem Ĥan]] estis irana revoluciulo]]
De 1907 ĝis [[1908]], dum la tempo kiam la [[Junaj Turkoj]] atingis la povon en la Otomana Imperio, la armenoj de Kaŭkazio, [[Okcidenta Armenio]], kaj Irano komencis kunlabori kun iranaj konstituciistoj kaj revoluciuloj.<ref name="Early Dashnaktsutiun role in Iranian Constitutional Revolution">{{cite book | last = Berberian | first = Houri | title = Armenians and the Iranian Constitutional Revolution of 1905–1911 | publisher = Westview Press | year = 2001 | pages = 116–117 | isbn=978-0-8133-3817-0 }}</ref>. La partioj, precipe la Daŝnakcutjun, volis influi en la direkto de la revolucio por pli granda demokratio kaj protekti la atingitaĵojn. La Daŝnak-kontribuo al la batalo estis plejparte armea, kiam ĝi sendis kelkajn el siaj konataj fidajoj al Irano post la gerilkampanjo en la Otomana Imperio finita kun la ascendo de la Junaj Turkoj<ref name="Early Dashnaktsutiun role in Iranian Constitutional Revolution"/>. Rimarkinda daŝnakano en Irano estis Jeprem Ĥan, kiu establis filion de la partio en la lando. Jeprem Ĥano estis tre grava en la Konstitucia Revolucio de Irano. Post kiam la persa nacia parlamento estis bombardita de la ruso Vladimir Liaĥov, Jeprem Ĥan kuniĝis kun Satar Ĥan kaj aliaj revoluciaj gvidantoj de la Konstitucia Revolucio de Irano kontraŭ [[Mohammad Ali Ŝaho Kaĝaro]]<ref name="Yeprem Khan role in Iranian Constitutional Revolution">{{cite book | last = Berberian |first = Houri | title = Armenians and the Iranian Constitutional Revolution of 1905–1911 | publisher = Westview Press | year = 2001 | pages = 132–134 | isbn=978-0-8133-3817-0 }}</ref>. Rilatoj inter Satar Ĥan kaj la ARF variis inter amikeco kaj suspektemo. Foje li estis rigardita kiel ignoranto, dum en aliaj tempoj li estis konata kiel bonega heroo<ref name="Yeprem Khan role in Iranian Constitutional Revolution"/>. Tamen, la ARF venis por kunlabori kun li kaj laŭ Jeprem Ĥan ili havis multajn venkojn inkluzive de la kapto de Raŝto en februaro [[1909]]. Ĉe la fino de junio 1909, la batalantoj alvenis al [[Teherano]] kaj post pluraj bataloj, ili okupiĝis pri la Konsulta Asembleo de Irano kaj pri konstruado de la moskeo Sepahsalar. Jeprem Ĥano tiam estis nomumita ĉefo de la teherana polico. Tio kaŭzis streĉitecojn inter la daŝnakanoj kaj Jeprem Ĥan<ref name="Yeprem Khan role in Iranian Constitutional Revolution"/>.
 
=== Otomana Imperio ===