Samnaun: Malsamoj inter versioj

Pro ĝia aparta geografia situo la ununura per pezaj motorveturiloj veturebla vojo al Samnauan kondukas tra Spiss en [[Tirolo]] [[Aŭstrio]]. La vojo sur la svisa flanko de rivero ''Schergenbach'' tra Vinadi estis konstruita nur en la jaro [[1912]] kaj estas pro ĝiasia mallarĝeco ne pasebla de grandaj veturiloj. Per du [[poŝtaŭto|poŝtaŭtolinioj]] al [[Scuol]] kaj al [[Viandi]] Samnaun estas konektita al la publika transportreto. Krome interne de Samnaun cirkulas loka buso, kiu konektas la diversajn partojn de la komunumo.

Pro la aparta trafika situacio -– atingeblo tra Aŭstrio -– Samnaun havas eksterdoganan statuson, kio signifas, ke produktoj alportitaj al Samnaun estas liberigitaj de svisa dogano. Tio kaŭzas, ke en Samnaun varoj kiel benzino, tabako kaj alkoholaĵoj estas akireblaj doganlibere je tre malaltaj prezoj. Tiu situacio estas la bazo de aparta aĉetoturismo en Samnaun, de kiu vivas la tuta valo. Per skilftojskitelferoj la skiregiono de Samnaun estas konektita kun la skiregiono en la aŭstria najbarkomunumonajbara komunumo Ischgl.

Pro ĝiasia ligiteco al Tirolo Samnaun estas la sola [[germana lingvo|germanlingva]] komunumo de la cetere romanĉlingva [[distrikto Eno]]. Apartaĵo estas, ke en Samnaun oni ne parolas alemanan dialekton kiel en la ceteraj germansvisaj lokoj, sed [[bavara lingvo|aŭstrio-bavaran]]. Samnaun do estas la ununura bavarlingva komunumo de Svislando. La bavaran dialekton la iam romanĉlingva loĝantaro de Samnaun adaptis en la 18-a jarcento.

La unua dokumenta mencio de Samnaun datiĝas el la jaro [[1220]] kiel ''Samaium''. En la 13-a jarcento ekzistis dokumentoj pri kelkaj kamparanaj bienoj, kiujn la Senjoroj de Tarasp donacis al la la Monaĥejo Marienberg. Iom post iom estiĝis vilaĝo, kiu tamen politike kaj eklezie ĝis [[1851]] dependis de [[Ramosch]], tiam ĝi surbaze de la nova administracia ordo de Kantono Grizono Samnaun fariĝis komunumo de la [[komunumaro Ramosch]] en la [[distrikto Eno]]. Nur en la jaro [[1830]] estis konstruita veturebla vojo de la valo de [[Inn|Eno]] al la valo de Samnaun. En la jaro [[1892]] Samnaun fariĝis surbaze de dekreto de la [[Federacia Konsilio (Svislando)|Federacia Konsilio]] eksterdogana teritorio. En la jaro [[1912]] estis konstruita vojo tra svisa teritorio al Vinadi, tamen Samnaun konservis ĝissian statuson eksterdoganan, kiun en la jaro [[2002]] komisio de la Nacia Konsilio konfirmis. <ref>Fonto: [http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D1527.php ''Paul Eugen Grimm'': ''Samnaun'' en ''Historia Leksikono de Svislando'' (2011-01-10)]</ref>