Germana lingvo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (- ankau + ankaŭ )
Linio 19:
La '''germana lingvo''' (germane: ''deutsche Sprache'' {{Prononco|DOJĉe ŜPRAĥe|dɔɪ̯tʃə ̍ʃpʀaːχə}}, ''Deutsch'' {{Prononco|dojĉ|dɔɪ̯tʃ}}) estas [[ĝermana lingvo]], parolata ĉefe en [[Germanio]], [[Aŭstrio]], [[Liĥtenŝtejno]] kaj [[Svisio]].
 
Hodiaŭ proksimume 100 milionoj da homoj parolas la germanan kiel unuan lingvon, kaj eble pliaj 28 milionoj kiel duan lingvon (World Almanac 2000). Ĝi estas la oficiala lingvo de [[Germanio]], [[Aŭstrio]] kaj [[Liĥtenŝtejno]], kaj unu el la oficialaj lingvoj de [[Svislando]], [[Luksemburgio]] kaj [[Belgio]] sume oni nomas tiun teritorion '''Germanlingvio'''. En la plej norda provinco de [[Italio]], [[Sudtirolo]], ĝi estas oficiala lingvo samranga kun la [[itala]] kaj unua lingvo de la plejparto de la loĝantaro, kaj ankauankaŭ en suda [[Danio]] ĝi estas oficiala. Historie, ankaŭ estis multaj germanlingvanoj en grandaj partoj de la hodiaŭaj ŝtatoj [[Pollando]], [[Litovio]], [[Latvio]] kaj [[Estonio]], [[Ĉeĥio]] kaj [[Slovakio]], [[Hungario]], [[Rumanio]] (aparte en [[Transsilvanio]]), [[Ukrainio]], [[Belarusio]] kaj [[Rusio]] (krom en [[Orienta Prusio]] aparte laŭlonge de la rivero [[Volgo]]) – kaj post perfortaj translokiĝoj ene de [[Sovetunio]] dum la 1930-aj kaj 1940-aj jaroj ankaŭ en [[Kazaĥio]] – sed post [[1945]] kaj post [[1990]] la plej multaj germanlingvanoj, parte devigite, parte propravole, forloĝiĝis de tie. En [[Brazilo]] la germana estas gepatra lingvo de ĉirkaŭ 20 mil homoj, pranepoj de germanoj, kiuj alvenis al tiu lando dum la 19-a kaj komenco de la 20-a jarcentoj, kaj ankaŭ en [[Argentino]], [[Paragvajo]] kaj [[Venezuelo]], [[Usono]] kaj [[Kanado]] signifa procentaĵo de la enmigrintoj el Eŭropo kaj iliaj posteuloj estas germanlingvaj – en Usono la lingvo inter alie flegiĝas en iuj tradiciaj religiaj komunumoj, kiuj dum 17-a kaj 18-a jarcentoj estis subpremataj en Eŭropo. Krome ankaŭ en [[Sud-Afriko]] kaj [[Namibio]] estas signifa nombro de germanlingvanoj.
 
Ekzistas multaj germanaj dialektoj, sed la altgermana de Martin [[Lutero]] en ties [[Biblio]] (1534) iĝis la normo, kaj hodiaŭ preskaŭ ĉiu germanparolanto aŭ parolas aŭ povas paroli ĝin.