Kiel registrite je 03:35, 23 dec. 2015 redakti OchilovBot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 23 504 redaktoj e plibonigadeto, anstataŭigis: \|thumb\| → \|eta\| (2), \|right → \|dekstra, [[File: → [[Dosiero:, <references/> → {{referencoj}} per AWB ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 08:46, 27 nov. 2018 redakti malfari Robin Bot (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Robotoj, Patrolantoj 69 207 redaktoj e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (- ĉ. + ĉirkaŭ ) Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[Dosiero:MALI empire map.PNG\|eta\|330px\|Imperio de Mali, ĉ.ĉirkaŭ 1350]] [[Dosiero:Mansa Musa.jpg\|eta\|dekstra\|240px\|Bildo de [[Musa la 1-a (Malio)\|Mansa Musa]], reganto de la Imperio Malio en la 14a jarcento, el la [[Kataluna Atlaso]] de 1375 pri la tiama konata mondo (mapamundi), desegnita de [[Abraham Cresques]]]] La '''Imperio Malio''' estis okcident-Afrika komerca [[imperio]] en la areo de la nuna [[Malio]], kiu havis la orepokon en la 13-16-aj jarcentoj. La imperio situis okcidente de Fouta-Djallon-montaro, apud la supra fluo de Niger kaj evoluis el ŝtato [[Kangaba]] kaj ĝi estis fondita post ĉ.ĉirkaŭ 1000 (laŭ tradicio). En la malfrua epoko de la praa [[Ganaa imperio]], la malinke-loĝantoj de Kangaba estis makleristoj en la orkomerco. La malinke-oj malamis la kruelan kaj sovaĝan regon de Sumanguru (ĉefo de susuoj), tiel ili ribelis. En 1230 Sundiata, frato de la forpelita reganto de Kangaba venkis la susuan estron. (La nomo Malio tiam disvastiĝis anstataŭ Kangaba.) Sundiata iĝis ekzemplo por liaj sekvantoj pro lia sukcesa konkera politiko. Liaj armeoj konkeris sude la orriĉan Bondut kaj Bambuk, nordokcidente subigis la djarra-ojn norde ĝis Débo-lago apud la Niger-rivero. [[Abu Bakr (mansa)\|Abu Bakr]], konata ankaŭ kiel '''Abubakari la 1-a''' aŭ '''Manding Bori''', estis la kvina [[Mansa]] ([[monarko\|imperiestro]]) de la [[Malia Imperio]], kiu regis el 1275 al 1285. Li naskiĝis kiel Manding Bori de patrino Namandjé, tria edzino de Naré Maghan kon Fatta. Antaŭ iĝi Mansa, Manding Bori servis kiel ''kankoro sigi'' (nome viziro kaj dua estro) to [[Sundiata Keïta]]. Kiam Sundjata mortiĝis dum misteraj cirkonstancoj en 1255 lia plej aĝa kaj nura filo heredanto estis tro juna por iĝi Mansa, kaj Manding Bori estis proklamita regento. Antaŭ tiu ascendo, lia nevo enpoviĝis kiel Mansa Ŭali. Post la murdo de Ĥalifo, Manding Bori estis finfine igita Mansa de Malio laŭ la nomo Abu Bakr. Mansa Abu Bakr komencis la malrapidan revenon de Malio al hegemonio en Okcidenta Afriko post kvin jaroj de enlanda milito kaj ekonomia malpliigo. Post dek jaroj, la trono estis puĉita de liberigita sklavo kaj generalo [[Sakura (Mansa)\|Sakura]] en 1285. Linio 14: Laŭ la Sundiata Eposo, [[Kurukan Fuga]] estis la konstitucio de la Malia Imperio, kreita post la Batalo de Krina (1235) fare de asembleo de nobeloj por krei registaron por la nova establita imperio. Laŭ la parola tradicio de grjotaj poetoj de Malio kaj Gvineo, la Kurukan Fuga establis la federacion de mandinkaj klanoj sub unu registaro, defininte kiel ĝi funkcios kaj establis la leĝojn per kiuj la popolo vivos. La nomo Kurukan Fuga estas toponimo, tradukebla al "klarigita granito/ laterito", alude al la ebenaĵo de la urbo Ka-ba (nuna Kangaba) kie laŭ legendo [[Sundiata Keita]] prezentis la ĉarton. La Imperio Malio ekde ĉ.ĉirkaŭ 1550 jam ne estas grava ŝtato. == Rekonstruo ==

Imperio Malio: Malsamoj inter versioj