Vikipedio

5-a de decembro: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (- ĉ. + ĉirkaŭ )
→‎Eventoj: registaro de H. H. Asquith falis
Linio 7:
== Eventoj ==
* [[1154]]: [[Hadriano la 4-a]] iĝis papo
* [[1349]]: '''Ĉirkaŭ 500 [[judoj]], akuzitaj pri aperigo de la [[epidemio]] de [[pesto]], pereis en [[pogromo]] daŭranta ĝis la 7-a de decembro en [[Nurenbergo]]'''
* [[1360]]: [[Francio]]: [[franca franko]] enkondukita
* [[1456]]: Ĉirkaŭ 35 mil personoj pereis en [[tertremo]] en suda [[Italio]]
* [[1484]]: Papo [[Inocento la 8-a]] kondamnis [[magio]]n en la [[buleo (papo)|buleo]] ''[[Summis desiderantes affectibus]]''
* [[1492]]: [[Kristoforo Kolumbo]] atingis [[Hispaniolo]]n
* [[1496]]: '''Reĝo de Portugalio [[Emanuelo la 1-a (Portugalio)|Emanuelo la 1-a]] en sia [[edikto]] ordonis al ĉiuj judoj, kiuj ne akceptos [[kristanismo]]n, forlasi la landon'''
* [[1560]]: [[Karlo la 9-a (Francio)|Karlo la 9-a]] iĝis reĝo de Francio
* [[1590]]: [[Gregorio la 14-a]] iĝis papo
* [[1792]]: [[George Washington]] iĝis la duan fojon [[prezidanto de Usono|prezidento de Usono]] - pere de [[Elektantaro (Usono)|Elektantaro]]
* [[1798]]: Venko de franca armeo kontraŭ ribelintaj [[belgoj|belgaj]] kamparanoj en la batalo de [[Haselto]]
* [[1812]]: [[Franca invado al Rusio]]: [[Napoleono Bonaparte]] foriris de [[Smarhon]] al [[Parizo]] transdonante komandon super restaĵo de la [[Grande Armée|Granda Armeo]] al franca marŝalo [[Joaĥimo Murat]]
* [[1813]]: Armeo de [[Simón Bolívar]] venkis la hispanan en batalo de Araure (sudaj [[taluso]]j de [[Andoj]])
* [[1830]]: Pola generalo [[Józef Chłopicki]] iĝis diktatoro de la [[novembra ribelo]] kontraŭ [[RusaRusia Imperio]]
* [[1863]]: [[Januara ribelo]] kontraŭ [[Rusia Imperio]]: venko de poloj en batalo de Mierzwin ([[distrikto Jędrzejowski]])
* [[1865]]: [[Ĉilio]] kaj [[Peruo]] aliancis kontraŭ [[Hispanio]]
* [[1894]]: En [[Berlino]] oni finis konstrui [[Reichstag (konstruaĵo)|Reichstag]]on
* [[1906]]: [[Feliksa Kozłowska]], fondintino de [[Mariavitismo|mariavita religio]] estis [[ekskomuniko|ekskomunikita]] kiel la unua virino en la historio de [[kristanismo]]
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1914]]: [[Unua mondmilito]]: postPost malvenko en la batalo de [[Lodzo]] [[rusoj]] komencis evakuiĝi de la urbo - venontan tagon la urbon konkeris germana armeo (dum dekkelkaj tagoj ĉirkaŭ 110 mil rusaj soldatoj pereis kaj ĉirkaŭ 90 mil germanaj, krom ili ankaŭ aŭstroj, poloj, litovoj, ĉeĥoj, ukrainoj, latvoj kaj tataroj (sekvan tagon la urbon konkeris germana armeo)
** [[1916]]: En [[Britio]] falis la dua [registaro]] de [[H. H. Asquith]]
* [[1918]]: [[Pola-ukraina milito]]: komenciĝis batalo de Chyrów (nun en [[Lviva provinco]]), kiun la 16-an de decembro konkeris poloj
* [[1929]]: [[Taĝika Soveta Socialisma Respubliko]] fondiĝis
* [[1931]]: '''En [[Moskvo]] komunistoj eksplodigis la [[Katedralo de Kristo Savinto|Katedralon de Kristo Savinto]]''' por konstrui gigantan sovetan [[palaco]]n, kiu neniam finkonstruiĝis
* [[1934]]: Italoj faris provokon ĉe la limo kun [[Etiopio]], kio igis [[Abisenia krizo|abisenian krizon]]
* [[1934]]: [[Virino]]j en [[Turkio]] ricevis [[virina balotrajto|aktivan kaj pasivan balotrajton]]
Linio 34 ⟶ 36:
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1939]]: [[Episkopo]] de [[Gdańsk]] estis nomumita de la papo [[Pio la 12-a]] kiel [[apostolo|apostola]] administranto de [[diocezo]] [[Chełmża]], kio kaŭzis grandan indignon de la pola socio; germanaj ĝendarmoj [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en [[Ślesin]] 5 [[poloj]]n; [[germanoj]] [[deportado|deportis]] de [[Serock]] ĉirkaŭ 3 mil [[judoj]]n; [[Varsovio]]: Ludwik Landau en sia [[taglibro]] notis: ''[[Leciono]]j en [[bazlernejo]]j estas ĝenerale rekomencataj - kun ununura escepto: ekster la [[lernejo]]j por judaj infanoj. Samtempe judaj infanoj en bazlernejoj, en kiuj estis ĝis nun - ĝenerale en malgranda nombro - estis pro rekomendo de la germanaj regpovoj forigitaj. (...) Sed la germanaj lernejoj aperas ĉie, eĉ tie, kie estas minimumo da [[germanoj]]''.
** [[Soveta invado en Pollandon]]: [[Berlino]]: generalo [[Wilhelm KeitlKeitel]] telefone konstatis, ke [[deportado]] de [[judoj]] Sovetunien ne iras glate - mil forigitaj judoj revenis kun rusa [[oficiro]], kiu provis devigi la germanan por ilia reakcepto; [[Lvovo]]: germanaj regopovoj malfondis Animzorgan Seminarion, sed en aliaj lokoj oni instruas plu; [[Zuriko]]: svisa konsulo Thomsen raportante pri sia vojaĝo al [[Lodzo]] kaj [[Varsovio]] konstatis: ''Flanke de germanaj regopovoj estas daŭre farataj penadoj por krei polan [[protektorato]]n. Pro homogene negativa sindeteno de la pola socio aperas timo devigi certajn homojn por plenumo de respektivaj funkcioj''.
** [[1940]]: Germanoj de la 3-a ĝis la 5-a de decembro deportis de [[Radom]] al ĉirkaŭaj [[vilaĝo]]j ĉirkaŭ 2 mil judojn; Organizo de Eta [[Sabotado]] rompis en [[Varsovio]] [[montrofenestro]]jn de tiuj [[fotisto|fotejoj]], kiuj prezentis fotojn de [[uniformo|uniformitaj]] germanoj
** [[1941]]: En [[Poznań]] germanoj [[gilotino|gilotinis]] 13 polojn; [[konspiro|konspira]] "Jutro PN" (Morgaŭo de Sendependa Pollando) informasinformis, ke en la [[okupado|okupata]] Pollando aperas jam 123 subteraj revuoj
** '''[[Unuiĝinta Reĝlando]] deklaris militon al [[Finnlando]], [[Hungario]] kaj [[Rumanio]]:'''; ĉefrevuo de [[Ĉeĥoslovakio]] en [[Britio]] "Čechoslovak" aperigasaperigis artikolon titolitan ''Nekomprenata evento'' en kiu bedaŭras, ke [[Jugoslavio|jugoslavia]] militista unuo aliĝis al la [[Polaj Armitaj Fortoj en Okcidento|pola armeo]], kaj ne al la [[Ĉeĥoslovaka armeo|ĉeĥoslovaka]]
** [[1942]]: [[Gestapo]] kaj ĝendarmoj pafmortigis en Nakły ([[distrikto Ostrołęcki]]) 20 polojn
** [[1943]]: Majoro Denisov de soveta [[NKVD]] en sia raporto menciiis, ke inter 15 131 poloj, transdonitaj aprile kaj maje 1940 al dispono de NKVD estis 8348 [[oficiro]]j, en tio 13 [[generalo]]j, 77 [[kolonelo]]j, 197 subkoloneloj, 541 [[majoro]]j, 1441 [[kapitano]]j, 18 [[kleriko]]j, 6061 aliaj oficiroj
** [[1944]]: '''[[Ordnungspolizei|Germana polico]] pafekzekutis en Łapanów ([[distrikto Bocheński]]) 40 polojn'''; en polica [[malliberejo]] en [[Lodzo]] germanoj [[ekzekuto|ekzekutis]] 5 polojn
* [[1945]]: Ĉe la bordo de [[Florido]] malaperis kvin usonaj torpedaj [[aviadilo]]j. La evento kaŭzis aperadon de [[konspira teorio|konspiraj teorioj]] pri [[Bermuda triangulo]]
* [[1946]]: [[Korea Centra Novaĵagentejo]] fondiĝis
* [[1952]]: '''[[Granda londona smogo de 1952|Granda londona smogo]] komenciĝis'''
* [[1953]]: [[Stalinismo]]: kolonelo '''[[Józef Światło]], supera [[funkciulo]] de la pola komunista [[sekreta servo]], fuĝis dum profesia vojaĝo al [[Orienta Berlino]] en [[Okcidenta Eŭropo|Okcidentan Eŭropon]]''', kie komencis malkaŝi pere de [[Radio Libera Eŭropo]] malkaŝi kulisojn de la soveta [[imperiismo]]
* [[1957]]: [[Sovetunio]]: oni surakvigis la unuan civilan atoman [[glacirompilo]]n ''Lenin''
* [[1965]]: '''Papo [[Paŭlo la 6-a]] beatigis [[maronita eklezio|maronitan]] [[ermito]]n [[Ŝarbel Maĥluf]]'''
* [[1965]]: '''Dum la [[Dua Vatikana koncilio]] oni nuligis [[ekskomuniko]]jn, kiujn en 1054 reciproke uzis altranguloj de [[Katolika eklezio]] kaj [[ortodoksismo]]'''
* [[1972]]: [[Gough Whitlam]] iĝis [[ĉefministro de Aŭstralio]]
* [[1975]]: [[Pollando]]: '''59 intelektuloj sendis [[letero de 59|leteron al regopovoj]] kontraŭ planataj ŝanĝoj en [[konstitucio]] de la [[Pola Popola Respubliko]]'''
* [[1976]]: Franca politika partio [[Rassemblement Pour la République|''Kunigado por la Respubliko'']] fondiĝis
* [[1981]]: Politika Buroo de [[Pola Unuiĝinta Laborista Partio]] akceptis decidon pri enkonduko de [[milita stato en Pollando]] - generalo [[Wojciech Jaruzelski]] estis rajtigita al datelekto de la operaco, kiu efektiviĝis nokte da la 12-a/13-a de decembro
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/5-a_de_decembro"