Silvio Gesell: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Bot: transigo de datumoj de Ŝablono:Vivtempo al Vikidatumoj
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{informkesto homo}}
'''Johann Silvio GESELL''' (n. [[17-an de marto]] [[1862]] inen [[Sankt-Vith]] (tiam [[Germana Regno]], hodiaŭ [[Belgio]]); nm. [[11-an de marto]] [[1930]] en la fruktkultiv-kooperativo Eden apud [[Oranienburg]]). Li estis komercisto, financteoretikisto kaj la fondinto de la [[liberekonomi-teorio]].
 
Silvio Gesell elmigris en [[1887]] al [[Argentino]]. Sub la ekonomiaj krizoj de la lando, kiuj negative influis lian komercagadon, li komencis principe pri pensipripensi la ekonomian sistemon kaj ekevoluisekevoluigis sian unuajnunuan monteoriojnmonteorion. La kernideo de lia teorio estas la ideo, ke la mono devas flui, kaj li kreis tial la ideon de negativa interesointerezo ([[negativa mono]]) por konservado de mono. Mono devus esti nur interŝanĝrimedo. Li ankaŭ kreis la koncepton de interŝanĝringoj, tio estas komunumo de personoj kaj entrepreonojentreprenoj kiuj anstataŭ mono akceptas servo- aŭ varbonhavojn. En la historio estiĝis multaj tiaj interŝanĝcirkloj, sed du, nome la [[WIR-Banko-Kooperativo]] en [[Svislando]] kaj [[Barter]] en [[Usono]], atingis efektivan ekonomian signifon.
 
Gesell revenis [[1892]] al [[Eŭropo]]. Post mallonga restado en [[Germanio]] li translokiĝis al [[Les Hauts-Geneveys|Les Hauts Geneveys]] en la [[Kantono Neŭŝatelo]] en [[Svislando]]. Krom agrikuturaagrikultura laboro li kreis revuon pri terenreformo, kiu tamen en 1903 ĉesis aperi pro monmanko. De 1907 ĝis 1911 li denove loĝis en Argentino por poste reveni al Germanio. Li ekvivis en la fruktkultiv-kooperativo Eden en [[Oranienburg]] en la nordo de [[Berlino]]. Gesell en sia revuo "Der Physiokrat", kiun li eldonis kun [[Georg Blumenthal]] en 1914 propogandis la [[terenreformo]]. La revuo estis en 1916 definitive malpermesita. 1916 li denove forlasis Germanion kaj iris al Svislando. 1919 [[Ernst Niekisch]] vokis lin al [[Munkeno]] kiel membro de la revolucia registaro. Post la sanga fino de la [[Konsilantara Respubliko]] li estis plurmonate enkarcerigita sed poste liberigita de munkena rapidtribunalo.
 
Li retiriĝis tiam al Berlino, iris 1924 ankoraŭ fojeankoraŭfoje al Argentinio por poste definitive reveni al Oranienburg, kie li mortis la 11-an de marto 1930 pro pulminflamo.
 
La ideoj de Silvio Gesell forte influis svisajn esperantistojn kiel [[Georg Rotach]] kaj [[Paul Enz]]. Ĉi-lasto fondis en la jaro 1934 la [[WIR-Banko-Kooperativo|WIR-Kooperativon]], kiu estas unu el la malmultaj institucioj sur la bazo de la idearo de Gesell, kiuj en la praktiko sukcesis kaj ĝis hodiaŭ pluekzistas.