15-a de januaro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eventoj: kapitulaco de Biafro
→‎Eventoj: 1861-kompletigo
Linio 9:
* [[708]]: [[Sisinio]] iĝis papo
* [[1547]]: [[Pollando]]: [[Siedlce]] ricevis [[urborajto]]n
* [[1559]]: '''[[Elizabeto la 1-a (Anglio)|Elizabeto la 1-a]] kroniĝis kiel reĝino de Anglio''', la kvina kaj fina [[monarko]] de la [[Tudoroj|Tudora dinastio]]
* [[1609]]: En [[Malsupra Saksio]] oni komencis regule eldoni [[gazeto]]n kun sciigoj
* [[1708]]: '''En [[Germanio]] oni inventis eŭropan [[porcelano]]n'''
* [[1734]]: [[Vavelo]]: en subkatedrala tombaro okazis la tri lastaj enterigoj de polaj reĝoj: [[Johano la 3-a Sobieski]] kun sia edzino kaj [[Aŭgusto la 2-a (Pollando-Litovio)|Aŭgusto la 2-a]]
* [[1759]]: '''[[Brita Muzeo]] malfermiĝis en [[Londono]]'''
* [[1797]]: En Londono la unuan fojon sur [[kapo]]j de [[sinjoro]]j aperis [[Cilindro (ĉapelo)|cilindro]]
* [[1826]]: '''Franca ĵurnalo ''"[[Le Figaro]]''" aperis'''
* [[1861]]: '''Unua eldono de "[[La libro de mediumoj]]", de [[Allan Kardec]]''', la dua el la [[Bazaj verkoj de Spiritismo]]
* [[1875]]: [[Operejo Garnier]] malfermiĝis en [[Parizo]]
* [[1885]]: Wilson Bentley fotis [[neĝo|neĝerojn]]
* [[1892]]: '''En [[Kanado]] oni publikigis la regulojn de [[korbopilkado]]'''
* [[1910]]: [[Ekvatora Franca Afriko]] fondiĝis
* [[1919]]: En [[Berlin]] dum [[Spartakisma Insurekcio]] estis murditaj de la soldatoj de [[Libera korpuso]] [[socialismo|socialistoj]] [[Karl Liebknecht]] kaj [[Roza Luksemburg]]
* [[1921]]: En [[Ĝenevo]] oni subskribis polan-[[Rumanio|rumanan]] interkonsenton pri reciproka militara helpo kaze de [[agreso]] flanke de [[Sovetunio]]
* [[1925]]: [[Hans Luther]] iĝis [[Regna Kanceliero (Germanio)|regna kanceliero]] en Germanio
Linio 28:
* [[1931]]: En [[Ĝenevo]] estis subskribita garantia traktato inter [[Pollando]] kaj [[Rumanio]]
* [[1934]]: [[Barato]]: pli ol 30 mil personoj pereis en [[tertremo]] en subŝtato [[Biharo]]
* [[1938]]: En nederlanda [[ŝipfarejo]] oni akvumis [[submarŝipo]]n de la pola [[mararmeo]] ''[[ORP Orzeł]]''
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: En ĉeesto de [[guberniestro]] '''[[Hans Frank]] '''oni decidis krei 4 [[koncentrejo]]jn en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]]'''; [[gestapo]] pafmortigis ne malpli ol 5 [[poloj]]n en Kurza Góra, alveturigitaj de [[malliberejo]] en [[Kościan]]; cirkulero de la oficejo de ĜG en [[Varsovio]] informas, ke gejudoj favorantaj al [[Sovetunio]] ne estu [[signo|signataj]]; en [[Lvovo]] antaŭa pola [[Lviva Universitato|Universitato de Lvovo]] likvidis interalie [[teologio|Teologian]] Fakultaton kaj enkondukis Katedron pri [[Marksismo]] kaj [[Leninismo]]
** '''[[Hermann Göring]] ordonis konfiski polan ŝtatan havaĵon'''; en [[Parizo]] aperas dusemajnrevuo "[[Biuletyn Informacyjny]]" (Informa Bulteno), eldonata de pola registaro en [[ekzilo]] - interalie ĝi listigis 8 anglajn kaj francajn radiostaciojn disaŭdigantaj en la [[pola lingvo]]
** [[1941]]: [[Germanoj]] konfirmis fortan evoluon de rezistala movado[[rezistomovado]] en ĜG kaj en enkorpigitaj teritorioj; en [[Poznań]] oni [[gilotino|gilotinis]] 7 polojn
** [[Londono]]: solena malfermo de Pola Oficejo de Labor-Perado: brita laborministro deklaris ''Ni estas fieraj pro heroaĵoj kaj kuraĝo de via [[mararmeo]], terarmeo, [[aviado]] , via komerca armeo...''; pola Help-Komitato por Judaj Rifuĝintoj el Pollando dum [[bankedo]] gastis ĉef[[rabeno]]n de Britio; Polan Centron en Londono vizitis "cele de ligo de kontakto kun la pola registaro kaj socio" reĝo de Norvegio [[Haakon la 7-a (Norvegio)|Haakon la 7-a]] bonvenigita de pola prezidento en [[ekzilo]] [[Władysław Raczkiewicz]] kaj ĉefministro [[armea generalo]] [[Władysław Sikorski]]; "Dziennik Żołnierza" (Ĵurnalo de Soldato) informis, ke al la 10-a Brigado de Kirasita Kavalerio alvenis [[oficiro]]j de ĉeĥoslovaka armeo, [[majoro]] kaj [[leŭtenanto]] (pro komprenataj kialoj ne donas nomojn)
** [[1942]]: En ĜG aperis la unua numero de [[konspiro|konspira]] juda komunista revuo "Morgenfreiheit"; de [[Varsovio]] foriris transporto de 60 personoj al koncentrejo [[Aŭŝvico]]
** [[1943]]: '''De malliberejo en [[Sieradz]] foriris transporto de 528 personoj al koncentrejo [[Aŭŝvico]]'''; [[Ordnungspolizei|germana polico]] pafmortigis en [[Zakliczyn]] 5 judojn; laboroficejo en [[Lublin]] komencis varbi 180 personojn al laboro en [[Finnlando|finna]] [[arbara mastrumado]]
** Konsilio de Popolaj Komisaroj en [[Sovetunio]] decidis pri transpreno flanke de soveta administrado ĉiujn polajn flegejojn, subigitajn al pola [[ambasadejo]]; en [[Usono]] oni malfermis [[Pentagono (Usono)|Pentagonon]]
** [[1944]] [[Volinia masakro]]: '''taĉmento de [[Ukraina Ribela Armeo]] masakris kadre de sia [[etna purigado]] 55 loĝantojn de pola vilaĝo Markova''' ([[Ternopila provinco]]); '''la 27-a Volinia [[Divizio]] de [[Infanterio]] komencis en [[Volinio]] [[Operaco Tempesto|operacon Tempesto]]'''; Komandanto de [[Naciaj Armitaj Fortoj de Pollando|Naciaj Armitaj Fortoj]] kolonelo Tadeusz Kurcyusz ordone al soldatoj konstatis, ke eniranta en Pollandon [[Ruĝa Armeo|soveta armeo]] devas esti traktata kiel malamiko; regopovoj de ĜG kreis [[stabo]]n por organizi evakuon de germanoj; germanaj policanoj aŭ ĝendarmoj [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en [[Varsovio]] 20 personojn, en [[Przemyśl]] 20 polojn kaj aliloke 15 personojn
** '''De koncentrejo en Dor foriris transporto de ĉirkaŭ mil enprizonigitoj, en tio poloj, al koncentrejo [[Majdanek]]''' - dum vojaĝo parto de malliberigitoj mortis pro manko de kuracista helpo aŭ [[nutraĵo]]
** [[1945]]: [[Kielce]] liberiĝis de germana [[okupacio|okupado]] post [[tanko|tanka]] batalo inter sovetoj kaj germanoj, kune kun aliaj urboj: [[Grójec]], [[Koniecpol]], [[Nowy Dwór Mazowiecki]] kaj [[Słomniki]]; '''la lasta germana [[ekzekuto]] en [[Krakovo]] de 79 personoj''', kaj en Dębowiec germanoj murdis 11; ĉefo de [[vesto|vesta]] [[magazeno]] en koncentrejo [[Aŭŝvico]] raportis, ke de la 1-a de decembro 1944 ĝis la 15-a de januaro 1945 oni forveturigis de ĝi al [[Nazia Germanio]] 99 922 kompletojn da [[infano|infanaj]] vestoj kaj [[subvesto]]j, 192 652 [[virino|virinajn]] kompletojn kaj 222 264 [[viro|virajn]] kompletojn - ili restis post [[murdo|murditaj]] enprizonigitoj; en la nuna [[Ternopila provinco]] nokte de la 15-a/16-a de januaro '''taĉmentoj de [[Ukraina Ribela Armeo]] kruele murdis polajn vilaĝanojn''' en Błyszczanka (60-68 murditaj) kaj Latacz (74-90 murditaj, 60 vunditaj) per uzo de [[hakilo]]j kaj tranĉiloj, al forkurantoj pafis
** Pola ĉefministro en [[ekzilo]] diris, ke ''Neniu pola [[registaro]] akceptos altruditajn al ĝi unuflanke [[landlimo]]jn nek formojn de regado''; en svisa [[Friburgo]] komencis aperi [[pola|pollingva]] konservativa revuo "Pod Prąd" (Kontraŭ la Ĉeffluo)
* [[1949]]: [[Ĉina enlanda milito]]: komunista armeo konkeris [[Tjanĝino]]n
* [[1951]]: [[Nov-Jorko]]: Interlingua-English Dictionary aperis; - Tago de [[Interlingvao]]
* [[1962]]: [[Macedonio (Grekio)|Macedonio]]: '''apud [[Tesaloniko]] oni malkovris la [[Papiruso de Derveni|papiruson de Derveni]]''', la plej malnovan konservitan literaturan tekston en Eŭropo
* [[1967]]: La unua [[finalo]] de [[Super Bowl]] pri ĉampioneco de usona [[National Football League]]
* [[1967]]: '''En [[Moskvo]] malfermiĝis [[hotelo]] [[Rossija (hotelo en Moskvo)|''Rossija'']]''', tiutempe la plej granda en la mondo
* [[1970]]: [[Muamar Kadafi]] iĝis ĉefministro de [[Libio]]
* [[1970]]: '''[[Niĝeria Enlanda Milito]] finiĝis kun [[kapitulaco]] de [[Biafro]]'''
* [[1971]]: '''[[Alta Baraĵo de Asuano]] malfermiĝis'''
* [[1980]]: Gazeto[[Esperantujo]]: gazeto ''[[Monato (gazeto)|Monato]]'' estis lanĉita de [[Stefan Maul]]., germana ĵurnalisto, teologo kaj [[esperantisto]]
* [[1981]]: Papo [[Johano Paŭlo la 2-a]] akceptis delegitaron de [[Solidareco (Pollando)|''Solidareco'']] kune kun [[Lech Wałęsa]]
* [[1985]]: [[Tancredo Neves]] elektiĝis prezidento de Brazilo, sed pro malsano ne ekoficis
Linio 57:
* [[2003]]: [[Lucio Gutiérrez]] iĝis prezidento de Ekvadoro
* [[2006]]: [[Michelle Bachelet]] iĝis prezidentino de Ĉilio
* [[2006]]: '''Usona [[kosmosondilo]] revenis kun [[kosma polvo]], prenita de [[kometo]]'''
* [[2007]]: [[Rafael Correa]] iĝis prezidento de Ekvadoro
* [[2010]]: La plej longa ringa [[suna eklipso]] en la nuna [[jarmilo]]