Skismo en la Esperanto-movado: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Helsinki‑sistemo → Helsinko‑sistemo
„ambaŭ“ forigita, ĝi ne havis sencon
Linio 1:
'''Skismo''' estas nomata la estiĝo de situacio kun du internaciaj Esperanto‑asocioj en la jaro [[1936]]. Ili ambaŭ [[kunfandiĝo|kunfandiĝis]] en [[1947]].
 
== Antaŭhistorio ==
Linio 9:
Fine UEA post longa rezistado akceptis aliĝon de naciaj societoj, en la UK de [[Kolonjo]] [[1933]]: [[Interkonsento de Kolonjo]]. Per tio principe estiĝis tia UEA kian oni konas nuntempe, do kun [[Komitato de UEA]] kun plimulto de anoj senditaj de la [[Landa Asocio|landaj asocioj]].
 
La reprezentantoj de la malnova UEA kiel [[Prezidantoj de UEA|prezidanto]] [[Eduard Stettler]] kaj [[Ĝeneralaj Direktoroj de UEA|direktoro]] [[Hans Jakob]] ne estis interne kontentaj kunpri la nova situacio, kaj kiam en la [[UK 1934]] en [[Stokholmo]] tri amikoj ne estis reelektitaj al la [[Komitato de UEA]], ili forlasis siajn funkciojn.
 
== Oficeja demando ==
La [[Estraro de UEA 1934-1936|tiama Estraro de UEA]] sub [[Louis Bastien]] en marto 1936 anoncis ke pro la altaj kostoj en [[Svislando]] ĝi decidis translokigi la oficejon el [[Ĝenevo]] al [[Britio]]. Necesis ŝanĝo de la statuto. Ĉar la Komitato jam principe decidis pri Londono kiel nova sidejo, la Estraro ne plu lasisigis la Komitaton voĉdoni pri la statut‑ŝanĝo, sed rekte donis la proponon al la Ĝenerala Voĉdono de la Delegitoj. La voĉdono estis sukceso por la Estraro, sed jen svisaj membroj postulis laŭstatutan decid‑proceduron kun vasta diskutado.
 
Dum la UK en somero 1936 la ĉeestantaj anoj de la Komitato decidis peni pacan solvon, kaj alternative fondi novan asocion. Post kiam tiuj pacigo‑provoj malsukcesis, [[Louis Bastien]] alvokis la 18‑an de septembro 1936 la anojn de la Komitato kaj la Landajn Asociojn veni al fondota [[Internacia Esperanto‑Ligo]] (IEL).
 
En [[Svislando]] formiĝis "provizora Komitato" por daŭrigi la malnovan UEA, nun nomatanomatan [[Ĝeneva UEA]]. [[Hans Jakob]] denove fariĝis direktoro, kaj la oficejo translokiĝis al [[Palais Wilson]] en [[1937]]. [[Prezidantoj de UEA|Prezidanto]] fariĝis la sviso [[Karl Max Liniger]], en 1941 lin sekvis [[Hans Hermann Kürsteiner]]. En 1942 UEA "fermis la butikon" kaj reaktiviĝis nur post la militfino.
 
== Kunfandiĝo ==