17-a de januaro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (- (n. ĉirkaŭ [[ + (naskiĝis ĉirkaŭ [[) |
→Eventoj: batalo de Monte Cassino komencita |
||
Linio 6:
== Eventoj ==
* [[395]]: '''[[Romia imperio]] dividiĝas inter du filoj de la romia imperiestro [[Teodosio]]''' al [[Bizanca imperio|orienta parto]] ([[Flavio Arkadio]]) kaj okcidenta parto ([[Flavio Honorio]])
* [[1328]]: Germana reĝo [[Ludoviko la 4-a (Sankta Romia Imperio)|Ludoviko la 4-a]] akceptis de roma civitanaro [[imperiestro|imperiestran]] kronon
* [[1377]]: Papo [[Gregorio la 11-a]] revenis al [[Romo]] finante, daŭrantan de 1309, tiel nomatan [[Avignon|avinjonan]] malliberon
* [[1524]]: Itala velisto [[Giovanni da Verrazano]] elnavigis de [[Madejro]] al [[Norda Ameriko]] por trovi [[nordokcidenta pasejo|nordokcidentan pasejon]]
* [[1595]]: Reĝo de [[Francio]] [[Henriko la 4-a (Francio)|Henriko la 4-a]] deklaris militon kontraŭ [[Hispanio]]
* [[1605]]: '''[[Romano]] de hispana aŭtoro [[Miguel de Cervantes]] [[Kiĥoto|''La inĝenia kavaliro Don Kiĥoto el Manĉo'']] aperis'''
* [[1649]]: [[Krakovo]]: [[Johano la 2-a Kazimiro]] kroniĝis kiel reĝo de Pollando
* [[1734]]: [[Aŭgusto la 3-a (Pollando-Litovio)]] kun sia edzino Maria Józefa kroniĝis en [[Vavelo]]
Linio 22:
* [[1878]]: [[Rusa-turka Milito (1877–1878)|Rusa-turka milito]]: decida venko de rusa armeo apud [[Plovdiv]]
* [[1881]]: [[Pacifika Milito]]: ĉilia armeo konkeris ĉefurbon de Peruo - [[Limo]]
* [[1893]]: '''[[Usono]] aneksis [[Havajo]]n devigante reĝinon [[Liliuokalani]] [[abdiko|abdiki]] de sia [[trono]]'''
* [[1904]]: En [[Moskva Arta Teatro]] okazis premiero de la spektaklo ''[[Ĉeriza ĝardeno]]'' de [[Anton Ĉeĥov]]
* [[1912]]: Brita esploristo [[Robert Scott]] konkeris [[suda poluso|sudan poluson]] unu monaton post [[Roald Amundsen]]
Linio 28:
* [[1919]]: Dum estona-bolŝevika milito la estona armeo konkeris [[Narva (urbo)|Narvan]]
* [[1920]]: [[Dua Pola Respubliko|Pollando]] komencis transpreni [[Pomerio]]n de [[Gdańsk]], atribuitan de [[Versajla traktato]]
* [[1921]]: '''[[Ukraina Libera Universitato]] fondiĝis en [[Vieno]]'''
* [[1923]]: Hispana inventisto [[Juan de la Cierva]] la unuan fojon ekflugis per sia [[aŭtogiro]]
* [[1933]]: [[Usona Kongreso]], spite al prezdento [[Herbert C. Hoover]], voĉdonis por sendependeco de [[Filipinoj]]
Linio 34:
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: Ĉefa Sekurec-Oficejo de [[Nazia Germanio]] informis pri plenuumo de [[mortpuno]] kontraŭ 3 [[poloj]] en [[Orienta Prusio]], membrojn de sekreta organizaĵo, kiu [[invado en Pollandon|komence de septembro]] eksplodigis [[fervoja trako|fervojan trakon]] apud [[Biskupiec]] kaj detruis elektroenergian sistemon; de labortendaro konstruanta [[aŭtovojo]]n en [[distrikto Drawski]] fuĝis 38 polajn laboristojn; [[Varsovio]]: de [[gestapo|gestapejo]] fuĝis Kazimierz Kott, gvidanto de Batala Fakultato de Pola Popola Sendependa Ago - unusola forkuro dum la tuta germana [[okupado]]
** Pola pastro informis la papon [[Pio la 12-a]] pri germana [[terorismo|teroro]] kontraŭ polaj [[katolikismo|katolikoj]] en [[okupado|okupata]] Pollando; en [[Parizo]] "Głos Polski" informis ke urba konsilio de [[Nevers]] unuanime voĉonis nomumi centran lokon "[[Placo]] de Pollando"; [[Budapeŝto]]: laŭ "[[Wieści Polskie]]" en [[Hungario]] fondiĝis 10 polaj [[lernejo]]j
** [[1941]]: En [[Budapeŝto]] komenciĝis en la [[pola lingvo]] trimonata akademia kurso de la [[Kristana Asocio de Junaj Viroj]]; Pola Sekcio de '''[[Vatikana Radio]] disaŭdigis ''[[Preĝo]]n pro la patrujo'' de la pola [[primaso]] kun informo pri [[geheno]] de la pola nacio'''
** [[1942]]: En [[Varto]]-Lando establiĝis [[vilaĝo|vilaĝa]] gardistaro por helpi policon serĉi [[paraŝuto|paraŝutistojn]], fuĝintajn [[militkaptito]]jn kaj malliberulojn
** [[1943]]: '''[[Ordnungspolizei|Germana polico]] forveturigis de malliberejo [[Pawiak]] en [[Varsovio]] ĉirkaŭ 1800 personojn al [[koncentrejo]] [[Majdanek]]'''; [[Pola Enlanda Armeo]] forvojigis 5 [[trajno]]jn laŭ linio [[Radom]] - [[Dęblin]] - [[Łuków]] - [[Terespol]]; grupoj de Popola Armeo [[atenco|atencis]] en [[Varsovio]] kontraŭ 4 [[kinejo]]j por germanoj
** [[1944]]: '''Germana polico [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en kelkaj lokoj 112 personojn alveturigitajn de [[malliberejo]] en la [[Kastelo de Lublin]]'''; de [[Varsovio]] foriris transporto kun 75 personoj al koncentrejo [[Gross-Rosen]]
** '''Plurmonata [[
** [[1945]]: Kadre de la unua Belorusa Fronto '''[[Ruĝa Armeo]] kun taĉmentoj de la unua Armeo de Pola Soldataro eniris al [[ruino]]j de forlasita de germanoj [[Varsovio]]''' nombranta 162 mil loĝantojn, kion komunistoj priskribis kiel "liberigo" de la pola ĉefurbo organizante defiladon sur unusola traveturigebla strato; soveta armeo konkeris [[Częstochowa]], [[Ciechanów]], [[Jasło]], [[Gorlice]] kaj [[Zgierz]]; '''[[gestapo]] de Ciechanów [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en [[Mława]] 364 polojn troviĝantajn en la loka malliberejo'''; germana polico pafmortigis en Żabików 10 membrojn de [[Pola Enlanda Armeo]]; de [[koncentrejo]] [[Aŭŝvico (koncentreja komplekso)|Aŭŝvico]] pro alproksimiĝo de [[Ruĝa Armeo]] malliberigitoj ekiris perpiede [[Nazia Germanio|Nazian Germanion]] - '''la unua [[mortomarŝo]] komenciĝis, dumvoje pereis 9-15 miloj de personoj''', el inter pli ol 56 mil; nokte de la 17-a/18-a de januaro en polica [[malliberejo]] Radogoszcz '''en [[Lodzo]] germanoj komencis [[masakro]]n de enprizonigitoj kun bruligo de la loko - tuj antaŭ alveno de Ruĝa Armeo ili [[murdo|murdis]] 1500 malliberulojn'''; en [[Krakovo]] sur [[Vavelo]] okazis la lasta kunveno de germana registaro en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]], kiu translokiĝis al [[Opole]]; malfondo de Grizaj Taĉmentoj, [[konspiro|konspira]] organizaĵo de Asocio de Pola [[Skoltismo]], aganta de la 27-a de novembro 1939 sur teritorio de [[okupado|okupata]] Pollando, kiu en majo 1944 nombris pli ol 8 mil membroj dividitaj laŭ 3 aĝkategorioj
** Pola ĉefministro en [[ekzilo]] kune kun ministro sciigis [[Pola Partizana Ŝtato|Polan Subteran Ŝtaton]] ke la registaro kontraŭstaras malkaŝon al sovetaj regopovoj;
* [[1946]]: '''[[Konsilio de Sekureco de Unuiĝintaj Nacioj]] unuafoje
* [[1948]]: Sur ferdeko de uson [[militŝipo]] oni subskribias [[armistico|armistican]] interkonsenton inter [[Indonezio]] kaj [[Nederlando]] pri provizora [[suvereneco]] super [[okupado|okupataj]] teritorioj de [[Nederlanda Hindio]] kun ebleco referendumi pri ilia apartaneco
* [[1955]]: '''La unua [[atomŝipo|atomenergia]] [[submarŝipo]] ''[[USS Nautilus (SSN-571)|USS Nautilus]]'' eknavigis'''
Linio 50:
* [[1975]]: Parlamento de [[Ĉina Popola Respubliko]] akceptis novan konstitucion aprobantan atingojn de la [[Kultura Revolucio]]
* [[Milita stato en Pollando]]:
** [[1980]]: '''[[Helsinko|Helsinka]] Komisiono de la [[Komitato por Defendo de Laboristoj]] fondiĝis''' - ĝin eniris interalie [[Zbigniew Romaszewski]]
** [[1982]]: [[Pola Radio]] komencis disaŭdigon de la 2-a programo
* [[1983]]: [[Niĝerio]] [[deportado|deportis]] pli ol 2
* [[1991]]: [[Haroldo la 5-a (Norvegio)|Haroldo la 5-a]] iĝis reĝo de Norvegio
* [[1991]]: '''Operaco [[Golfa Milito|''Dezerta Ŝtormo'']] komenciĝis''' por liberigi [[Kuvajto]]n
* [[1995]]: En [[tertremo]] en japana urbo [[Kobe]] 6434 personoj pereis
* [[2001]]: Premiero de la franca komedia filmo [[Le Placard|''La ŝranko'']]
| |||