Greka Enlanda Milito: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 4:
 
La unuaj signoj de enlanda milito okazis el 1942 al 1944, jam dum la Germana okupacio. Kun la Greka registaro en ekzilo malkapabla influi sur la situacion enlande, aperis variaj rezistogrupoj de diferenciaj politikaj tendencoj, el kiuj la dominantaj estis la maldekstra [[Naciliberiga Fronto (Grekio)|Naciliberiga Fronto]] (EAM), kaj ĝia milita branĉo nome Greka Popolliberiga Armeo (ELAS) kiue estis fakte kontrolita de la KKE. Starte en aŭtuno 1943, kontraŭstaroj inter la EAM kaj la aliaj rezistogrupoj rezultis en disaj konfliktoj, kiuj pluis ĝis printempo 1944, kiam oni atingis interkonsenton formante nacian unuigan registaron kiuj inkludis ses ministrojn de EAM.
 
{{redaktata|Kani}}
La tuja startigo de la enlanda milito okazis en [[Ateno]], la 3an de decembro 1944, malpli ol du monatojn post la germanoj retiriĝis el la areo. Post ordono al senarmigo, la maldkestruloj rezignis el la registaro kaj alvokis al rezistado. Okazis tumultoj (nome [[Dekemvriana]]) kaj la greka polico de la registaro, kun la britaj fortoj stare fone, pafis kontraŭ pro-EAM manifestacio, kaj mortigis 28 manifestaciojun kaj vundigis dekduojn. La manifestacio estis organizita kontraŭ sentita senpuneco de la kunlaborantoj kaj la ĝenerala senarmiga ultimato, subskribita de Ronald Scobie (brita komandanto en Grekio). La batalo daŭris 33 tagojn kaj rezultis en la malvenko de la EAM. La posta subskribo de la Traktato de Varkiza (12a de debruarofebruaro 1945) spelledstartigis thela endfinon ofde thela left-winghegemonio de la organization'smaldekstra ascendancyorganizo: thela ELAS wasestis partlyparte disarmedsenarmigita whiledum thela EAM soontuj afterposte lostperdis itssian multimult-partypartian characterkarakteron, tokaj becomeiĝis dominateddominata byde la KKE. AllDume theokazis while,Blanka WhiteTeroro Terrorkontraŭ wasla unleashedsubtenantoj againstde themaldekstro,<ref> supportersKostopoulos, ofTasos the(2016-12-11). left,[16https://web.archive.org/web/20161211111224/http://www.efsyn.gr/arthro/i-symmoriopoiisi-toy-kratoys "Η "συμμοριοποίηση" του κράτους" [Krimigo de ŝtato]. Η Εφημεριδα των Συντακτων.] Ateno. Arkivita el la originalo en 2016-12-11. Alirita la 8an de februaro 2019. </ref> furtherdum escalatingpliiĝis thela tensionstensio betweeninter thela dominantdominantaj factionsfrakcioj ofde thela nationlando.
 
La milito startis en 1946, kiam fortoj de iamaj partizanoj de ELAS kiuj estis kaŝitaj kaj kontrolitaj de la KKE organiziz la DSE kaj sidejon de Alta Komando. La KKE decidis, ke ne estas alternativa vojo por agadi kontraŭ la internacia agnoskita registaro kiuj estis formita post la balotado de 1946, kiujn la KKE estis boikotita. La komunistoj formis provizoran registaron en decembro 1947 kaj uzis la DSE kiel milita branĉo de tiu registaro. La najbaraj komunistaj ŝtatoj [[Albanio]], [[Jugoslavio]] kaj [[Bulgario]] proponis logistikan subtenon por tiu provizora registaro, speciale por la fortoj kiuj operacis en norda Grekio.
 
Spite malvenketojn suferitajn de la registaraj fortoj el 1946 al 1948, pliiĝanta usona helpo, malsukceso de la DSE por altiri sufiĉan rekrutadon kaj la flankaj rezultoj de la disigo inter Tito kaj Stalin de 1948 finfine kondukis al la venko de de la trupoj de la registaro. La fina venko de la fortoj de la okcident-aliancana registaro kondukis al la membriĝo de Grekio en [[NATO]] (1952) kaj helpis difine la ideologian ekvilibron de povo en la [[Egea Maro]] por la tuta Malvarma Milito. La enlanda milito lasis en Grekio fortan kontraŭkomunisman sekurecan establadon, kio kondukis al la establado de la [[Diktaturo de la koloneloj|Greka militista junto de 1967–74]] kaj al heredo de politika polusigo kiu pluas ĝis nuntempo.
 
==Vidu ankaŭ==