Aŭgusteno de Hipono: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Bot: transigo de datumoj de Ŝablono:Vivtempo al Vikidatumoj
jen la truo pro la enhavolisto (kiun mi ne volas plene kaŝi) iom malgrandiĝas...
Linio 24:
|disputeblaj demandoj=
}}
 
'''Aurelius Augustinus''' (ofte esperantigita al '''Aŭgusteno''') '''de [[Hippo Regius|Hipono]]''', aŭ '''Hippo''' (naskiĝis la {{daton|13|novembro|354}}; mortis la {{daton|28|aŭgusto|430}}) estis [[teologo]] kaj [[filozofo]]<ref> Mendelson, Michael. Saint Augustine. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. [https://plato.stanford.edu/archives/win2012/entries/augustine/] Alirita la 10an de Julio 2017.</ref> grava al la [[okcidenta civilizo|okcidentaj civilizo]], [[okcidenta filozofio|filozofio]] kaj [[okcidenta kristanismo|kristanismo]]. Li estis la [[episkopo]] de [[Hipono]] en [[Nordafriko]] kaj estas rigardita kiel unu el la plej gravaj [[Patroj de la Eklezio|patro de la eklezio]] en la okcidenta kristanismo pro siaj verkoj en la [[Patristiko|Patristika Epoko]]. Inter liaj plej gravaj verkoj estas ''La civito de Dio'' kaj la ''Konfesoj''. Aŭgusteno estas eble la plej influa kristana verkisto ekster la [[Biblio]].
 
Linio 31 ⟶ 30:
Li estis dekomence influita de [[manikeismo]], kaj poste profundigis kristanan filozofion uzante la penson de [[Platono]], precipe tiel, kiel interpretita en la [[novplatonismo]] de [[Plotino]]. Post sia bapto kaj konverto al kristanismo en 386, Aŭgusteno disvolvigis sian propran alproksimiĝon al la filozofio kaj teologio, akomodanta varion de metodoj kaj perspektivoj.<ref> TeSelle, Eugene (1970). Augustine the Theologian. London. pp. 347–349. ISBN 0-223-97728-4. March 2002 edition: ISBN 1-57910-918-7.</ref> Kredante ke la [[graco]] de [[Kristo]] estas nemalhavebla por la homa libero, li helpis formuli la doktrinon de la [[origina peko]] kaj faris fundamentajn kontribuojn al la disvolvigo de la [[teorio de la justa milito]]. Kiam la [[Okcidenta Romia Imperio]] ekis diseriĝi, Aŭgusteno disvolvigis la koncepton de Eklezio kiel spirita [[Nova Jerusalemo|Civito de Dio]], diferenca el la materia surtera civito.<ref> Durant, Will (1992). Caesar and Christ: a History of Roman Civilization and of Christianity from Their Beginnings to A.D. 325. New York: MJF Books. ISBN 1-56731-014-1.</ref> Lia pensaro profunde influis la mezepokajn mondajn konceptojn. La segmento de la eklezio kiu aliĝis al la koncepto de [[Triunuo]] kiel difinita de la [[Unua koncilio de Niceo|Koncilioj de Niceo]] kaj de [[Unua koncilio de Konstantinopolo|Konstantinopolo]]<ref> Wilken, Robert L. (2003). The Spirit of Early Christian Thought. New Haven: Yale University Press. p. 291. ISBN 0-300-10598-3.</ref> tre klare identigis sin kun la verko de Aŭgusteno nome ''Pri la Triunuo''.
 
Li estis deklarita [[sanktulo]] de la [[katolika eklezio]], de la orienta kristana eklezio kaj de la [[Anglikana Komunio]] same kiel [[Doktoro de eklezio]]. Li estas ankaŭ la patrono de [[Aŭgustenanoj]]. Lia memoro estas celebrata la 28an de Aŭgusto, nome tago de lia morto. Aŭgusteno estas la patrona sanktulo de distilistoj, presitoj, teologoj, mildigo de doloraj okuloj, kaj de nombraj urboj kaj diocezoj.<ref> Know Your Patron Saint. catholicapologetics.info [http://www.catholicapologetics.info/library/saints/index.htm] Alirita la 10an de Julio 2017.</ref> Multaj [[Protestantoj]], ĉefe [[Kalvinistoj]] kaj [[Luteranoj]], konsideras lin unu el la teologiaj patroj de la [[Protestanta Reformacio]] pro liaj instruoj pri savo kaj dia graco.<ref> Hägglund, Bengt (2007) [1968]. Teologins historia [History of Theology] (in German). Tradukita de Gene J. Lund (4a rev. eld.). St. Louis, Missouri: Concordia Publishing House. pp. 139–140. ISBN 978-0758613486.</ref><ref> Gonzalez, Justo L. (1970–1975). A History of Christian Thought: Volume 2 (From Augustine to the eve of the Reformation). Abingdon Press. ISBN 0687171830.</ref><ref> St. Augustine of Hippo. "On Rebuke and Grace". In Philip Schaff. Nicene and Post-Nicene Fathers, First Series, Vol. 5. Tradukita de Peter Holmes kaj Robert Ernest Wallis, kaj reviziita de Benjamin B. Warfield (reviziita kaj elsonia por New Advent fare de Kevin Knight) (1887 eld.). Buffalo, New York: Christian Literature Publishing Co.</ref> Luteranoj, kaj [[Marteno Lutero]] partikulare, tenis [[Aŭgustenanoj]]n en alta konsidero (nur post la Biblio kaj Sankta Paŭlo). Lutero mem estis membro de la Ordeno de Aŭgustenaj Ermituloj (1505–1521).
 
[[Dosiero:Giusto di Gand (Joos van Wassenhove), sant'agostino.jpg|eta|dekstre|250px|Pentraĵo de [[Justus van Gent]], ĉirkaŭ 1474.]]
En [[Orienta Kristanismo|Oriento]], kelkaj el liaj instruoj estis disputataj kaj en la 20a jarcento partikulare ili suferis atakojn de teologoj kiaj [[Johano Romanides]].<ref>{{Cite web| title = SOME UNDERLYING POSITIONS OF THIS WEBSITE| url = http://www.romanity.org/htm/rom.00.en.some_underlying_positions_of_this_website.htm| website = www.romanity.org| accessdate = 2015-09-30}}</ref> Sed aliaj teologoj kaj gravuloj el la [[Ortodoksa Kristana Eklezio]] montris gravan alproprigon de liaj verkoj, ĉefe [[Georgo Florovski]].<ref>{{Cite web| title = Limits of Church| url = http://www.fatheralexander.org/booklets/english/limits_church.htm| website = www.fatheralexander.org| accessdate = 2015-09-30}}</ref> La plej polemika doktrino ĉirkaŭ lia figuro estas la [[filiokvo]],<ref name="Rev. Dr.">Rev. Dr. George C. Papademetriou, [http://www.goarch.org/ourfaith/ourfaith8153 "Saint Augustine in the Greek Orthodox Tradition"]</ref> kiu estis malakceptita de la Ortodoksa Eklezio.<ref> Siecienski 2010, pp. 53-67.</ref> Aliaj disputataj instruoj estas liaj rigardoj al la [[origina peko]], la doktrino de [[graco]], kaj la [[antaŭdestinismo]].<ref name ="Rev. Dr."/> Tamen, kvankam konsiderita erara ĉe kelkaj punktoj, li estas ankoraŭ konsiderata sanktulo, kaj eĉ havis influon sur kelkaj orientaj [[Patroj de la Eklezio]], ĉefe sur [[Gregorio Palamas|Sankta Gregorio Palamas]].<ref>{{Cite web| title = Gregory Palamas' Use of Augustine's De Trinitate for Original Sin and its Application to the Theotokos & Scholarius' Palamitico-Augustinianism of the Immaculate Conception (Stockholm 28.VI.15)| url = http://www.academia.edu/11941514/Gregory_Palamas_Use_of_Augustine_s_De_Trinitate_for_Original_Sin_and_its_Application_to_the_Theotokos_and_Scholarius_Palamitico-Augustinianism_of_the_Immaculate_Conception_Stockholm_28.VI.15_| accessdate = 2015-09-30}}</ref> En la Ortodoksa Eklezio lia festotago estas celebrata en la 28a de Aŭgusto.<ref name="Rev. Dr."/><ref>{{cite journal | last =[[Archimandrite]] | title = Book Review: ''The Place of Blessed Augustine in the Orthodox Church'' | journal =Orthodox Tradition | volume =II | issue =3&4 | pages =40–43 | url =http://www.orthodoxinfo.com/inquirers/bless_aug.aspx#rose | accessdate =28a de Junio 2007| archiveurl= https://web.archive.org/web/20070710012506/http://www.orthodoxinfo.com/inquirers/bless_aug.aspx| archivedate= 10a de Julio 2007 | deadurl= no}}</ref> La prieklezia fakulo kaj historiisto [[Diarmaid MacCulloch]] verkis "lia efiko sur la okcidenta kristana pensaro povas malfacile estis preteratentita; nur lia adorita ekzemplo [[Paŭlo de Tarso]], estis pli influa, kaj la okcidentanoj ĝenerale rigardis Paŭlon tra la okuloj de Aŭgusteno."<ref>{{cite book|last1=Diarmaid|first1=MacCulloch|title=Christianity: The First Three Thousand Years|date=2009|publisher=Viking Penguin|location=United States of America|isbn=9780670021260|page=301}}</ref>
 
== Vivo ==
[[Dosiero:Giusto di Gand (Joos van Wassenhove), sant'agostino.jpg|eta|dekstre|250px|Pentraĵo de [[Justus van Gent]], ĉirkaŭ 1474.]]
===Fono===
Aŭgusteno de Hipono ({{lang-la|Aurelius Augustinus Hipponensis}};<ref>La ''nomen'' Aurelius estas virtuale sensignifa, sed signife iom pli ol la roma civitaneco (vidu: {{cite journal |title=What's in a Name? A Survey of Roman Onomastic Practice from c.&nbsp;700&nbsp;B.C. to A.D.&nbsp;700 |last=Salway |first=Benet |journal=The Journal of Roman Studies |volume=84 |pages=124–45 |jstor=300873 |issn=0075-4358 |publisher= Society for the Promotion of Roman Studies|year=1994 |doi=10.2307/300873|url=http://discovery.ucl.ac.uk/114213/1/SalwayJRS1994.pdf }}).</ref> 13a de Novembro 354 – 28a de Aŭgusto 430), konata ankaŭ kiel ''Sankta Aŭgusteno'', estas konata laŭ variaj kromnomoj tra la tuta kristana mondo kiel ''Benita Aŭgusteno'',<ref>En Ortodoksismo – {{cite web| title=Augustine Hippo| url=http://orthodoxwiki.org/Augustine_of_Hip/po| website=OrthodoxWiki| accessdate=17a de Septembro 2015}}</ref> kaj la ''Doktoro de Graco''<ref> Catholic Encyclopedia 02084a St. Augustine of Hippo, Eugène Portalié, alirita la 30an de Junio 2016</ref> ({{Lang-la|Doctor gratiae}})