Socialdemokratio: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Fistiq (diskuto | kontribuoj) mi aldonis pli da informo en la enkonduko, mi ne tuŝis la alian partojn de la artikolo. |
Fistiq (diskuto | kontribuoj) e mi forigis sen-enhavajn alineojn. |
||
Linio 1:
'''Socialdemokrati(ism)o''', '''Sociala Demokratio''' aŭ '''Socia Demokratio''' estas politika, socia, kaj ekonomia ideologio kiu subtenas ekomia kaj socia interveno pere de la ŝtato en la kadro de [[Liberalismo|liberalisma]] demokratio kaj [[kapitalismo]]. La iloj de tiu ideologio estas dediĉo al [[Reprezenta demokratio|reprezenta]] kaj partoprena demokratio; la redistribuo de socia riĉeco, la regulado de la kapitalisma ekonomio je la nomo de [[Komuna bono|komuna bono]], kaj pli forta [[Socialema ŝtato|socialema ŝtato]]. Socialdemokratio celas krei kapitalisman sistemon kiu havos pli demokratajn, [[Egalismo|egalemajn,]] kaj [[Solidaro|solidaremajn]] kondiĉojn. Pro la longdaŭra regado de [[Socialdemokrata Partio|socialdemokrataj partioj]] en [[Nordio]] kaj iliaj influoj en la socia-ekomia disvolviĝo de tiuj landoj, socialdemokratio estas ofte ligita kun la [[Skandinava modelo|skandinava modelo]] en la lasta parto de la [[20-a jarcento]].
Socialdemokratio komenciĝis kiel ideologio kiu subtenis pacan [[Reformismo|reformisman transiron]] de kapitalismo al [[socialismo]] uzante la disponeblajn ilojn de la burĝa ŝtato. Tiu strategio malsamis al revolucia socialismo ligita kun [[marksismo]]. En la frua [[Postmilito|postmilita periodo]] en Okcidenta Eŭropo, socialdemokrataj partioj malakceptis [[Stalinismo|stanlinismajn]] politikajn kaj ekonomiajn modelojn tiam uzataj en la [[Sovetunio]]. Tiuj partioj provis du vojojn. Ili aŭ volis trovi alian manieron por atingi socialismon aŭ ili volis kompromisi inter socialismo kaj kapitalismo. Tiutempe socialdemokratianoj subtenis [[Miksa ekonomio|miksan ekonomion]] per la superrego de kapitalismaj celoj kun nur kelkaj esencaj servfirmaoj (elektro, akvo, karbo, kominkado, transportado, [[kloako]]) sub publika regado. Socialdemokratio iom poste estis ligita kun [[
▲Socialdemokratio komenciĝis kiel ideologio kiu subtenis pacan [[Reformismo|reformisman transiron]] de kapitalismo al [[socialismo]] uzante la disponeblajn ilojn de la burĝa ŝtato. Tiu strategio malsamis al revolucia socialismo ligita kun [[marksismo]]. En la frua [[Postmilito|postmilita periodo]] en Okcidenta Eŭropo, socialdemokrataj partioj malakceptis [[Stalinismo|stanlinismajn]] politikajn kaj ekonomiajn modelojn tiam uzataj en la [[Sovetunio]]. Tiuj partioj provis du vojojn. Ili aŭ volis trovi alian manieron por atingi socialismon aŭ ili volis kompromisi inter socialismo kaj kapitalismo. Tiutempe socialdemokratianoj subtenis [[Miksa ekonomio|miksan ekonomion]] per la superrego de kapitalismaj celoj kun nur kelkaj esencaj servfirmaoj (elektro, akvo, karbo, kominkado, transportado, [[kloako]]) sub publika regado. Socialdemokratio iom poste estis ligita kun [[Kejnsisma ekonomiko|kejnsisma ekonomiko]], ŝtato interveno, kaj la [[Socialema ŝtato|socialema ŝtato]] kaj forlasis la antaŭan celon de anstataŭigi kapitalismon (privata regado de rimedoj, travivi per salajroj).
== Socialdemokratio kaj Esperanto ==
| |||