Kiel registrite je 11:54, 26 feb. 2019 redakti Kani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj, Administrantoj 273 477 redaktoj →‎Parola lingvo kaj skriba lingvo ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 12:04, 26 feb. 2019 redakti malfari Kani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj, Administrantoj 273 477 redaktoj →‎Homa lingvo kaj besta lingvo Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 59: == Homa lingvo kaj besta lingvo == {{Ĉefartikolo\|Animala komunikado}} ~~{{Malneŭtraleco~~ Lingvon ofte oni uzas kiel argumenton por aŭ kontraŭ la kvalita malsamo inter [[besto]]j kaj [[homo]]j pri penskapablo. Laŭ iuj subtenantoj de [[bestoprotektado]], inter homo kaj besto interstaras neniu malsameco kvalita, sed nur kvanta, eĉ ŝuldita al pli progresa evolua stadio de la homo. Tia bestoprotektismo asertas ke [[inteligento]] ne estas ekskluziva prerogativo de la homo, sed ĝi estas karakterizo ankaŭ de la superaj bestoj. Tiuj uloj diras: "estas iuj bestoj kiuj oferas pro amo sian vivon, tial ili ne estas trude memreferenciataj, ili kapablas ami aliulon volante ties bonon kaj provante ĝin realigi." ~~\|sekcio=jes~~ ~~\|temo=lingvo~~ ~~\|dato=oktobro 2015}}~~ ~~Lingvon ofte uzas oni kiel argumenton por aŭ kontraŭ la kvalita malsamo inter bestoj kaj homoj pri penskapablo.~~ Laŭ aliaj, tamen, inter homo kaj besto alestiĝas multaj diferencoj-malsamecoj kvalitaj. Jen unu: Simpatiantoj pri prerogativoj de homoj – jam kun [[Aristotelo]]<ref>Politiko, I, 1253 a 10-18</ref> – subtenas, ke la scikapablo de la superaj bestoj estas kvalite malsama. ▼ ~~Laŭ iuj subtenantoj de [[bestoprotektemo]], inter homo kaj besto interstaras neniu malsameco kvalita, sed nur kvanta, eĉ ŝuldita al pli progresa evolua stadio de la homo.~~ Laŭ tiuj, besto: unue, ekrimarkiĝas nur pri iuj aspektoj, nome tuŝiĝas nur per/pri la aspektoj utilaj aŭ malutilaj, plaĉaj aŭ malplaĉaj, danĝeraj aŭ avantaĝaj dum aliajn aspektojn eĉ ne perceptas (ĉi-rilate vidu aliajn pensulojn kiel [[Plessner]], [[Max Scheler]], [[Adolph Ferdinand Gehlen]], [[Ernst Cassirer]]); due, se la atento kaj intereso de la besto konverĝas nur sur tiujn perceptitajn aspektojn signifas ke la besta scipovo estas nur pragmata, util- altira.▼ ~~Tiu certa bestoprotektismo asertas ke inteligento ne estas ekskluziva prerogativo de la homo, sed ĝi estas karakterizo ankaŭ de la superaj bestoj.~~ ~~Tiuj uloj diras: " estas iuj bestoj kiuj oferas pro amo sian vivon, tial ili ne estas trude memreferenciataj, ili kapablas ami aliulon volante ties bonon kaj provante ĝin realigi."~~ ~~Laŭ aliaj, tamen, inter homo kaj besto alestiĝas multaj diferencoj-malsamecoj kvalitaj. Jen unu:~~ ▲Simpatiantoj pri prerogativoj de homoj – jam kun [[Aristotelo]]<ref>Politiko, I, 1253 a 10-18</ref> – subtenas, ke la scikapablo de la superaj bestoj estas kvalite malsama. ▲Laŭ tiuj, besto: unue, ekrimarkiĝas nur pri iuj aspektoj, nome tuŝiĝas nur per/pri la aspektoj utilaj aŭ malutilaj, plaĉaj aŭ malplaĉaj, danĝeraj aŭ avantaĝaj dum aliajn aspektojn eĉ ne perceptas (ĉi-rilate vidu aliajn pensulojn kiel [[Plessner]], [[Scheler]], [[Gehlen]], [[Cassirer]]); due, se la atento kaj intereso de la besto konverĝas nur sur tiujn perceptitajn aspektojn signifas ke la besta scipovo estas nur pragmata, util- altira. Male, homo: unue, konsciiĝas pri ĉiuj aspektoj de ĉiu ajn aĵo-afero, kaj ne nur pri tiuj utilaj kaj malutilaj; due, sin demandas ne nur pri utileco aŭ malutileco ktp de la aĵaro, sed ankaŭ pri ĝia naturo, nome tiu sin demandas: “kio estas tio?” ĉar tiu volas ĝin koni eksklude de ĝia eventuala utilo aŭ malutilo, tiu volas scii ankaŭ pri la vero pri la aĵaro, la bono kaj malbono, justo kaj maljusto, tiu volas distingi la belon kaj malbelon. Tial, laŭ tiuj pensistoj, la homa inteligento estas ne nur pragmata/util- altirita, sed ankaŭ teoriumanta (porteoria). Jen la rilato pri lingvo: tiu malsameco (laŭ Aristotelo kaj la aliaj) riveliĝas en la komunikado: dum la [[besta komunikado]] sin esprimas pere de gestoj aŭ krioj kaj pragmate signalas danĝeron aŭ petas nutraĵon ktp, la homo sin esprimas pere de la vorto, kiu ne estas nur pragmata, sed ankaŭ porteoria (abstraktema), nome kapabla komuniki la veron, la belon la bonon ktp.<ref>Oni notu ke la konekto inter la homa racio kaj homa lingvo estas jam indikata de la du nocioj de la greka (Aristotelo estis ~~Greko~~greko) vorto “[[logoso]]”, kiu signifas kaj racion kaj vorton: nur la posedanto de logoso - porteoria racio - povas komuniki pere de la vorto.</ref> == Historio de lingvo ==

Lingvo: Malsamoj inter versioj