5-a de marto: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (- ĉ. + ĉirkaŭ ) |
→Eventoj: Naser Ĥosro komencis vojaĝi |
||
Linio 7:
== Eventoj ==
* [[363]]: Romia imperiestro [[Juliano la Apostato]] ekmarŝis de [[Antioĥio]] por militiri kontraŭ [[persoj]]
* [[1046]]: Persa poeto kaj filozofo [[Naser Ĥosro]] komencis 7-jaran vojaĝon tra [[Mezoriento]]
* [[1279]]: '''Grandduko de Litovio [[Traidenis]] supervenkis armeon de [[Livonia Ordeno]] en batalo de Aizkraukle ([[Livonio]])'''
* [[1496]]: Angla reĝo donis al itala [[navigisto]] [[Giovanni Caboto]] [[patento]]n por malkovri nekonatajn teritoriojn
* [[1569]]: Reĝo [[Sigismondo la 2-a (Pollando-Litovio)|Sigismondo la 2-a]] anoncis alligon de [[Drohiczyn (regiono Podlaskie)|Drohiczyn]]-[[vojevodio]] al la [[Krono de la Regno de Pollando]]
Linio 14 ⟶ 15:
* [[1684]]: Sankta Ligo estiĝis – alianco de [[Pollando]], [[Venecia respubliko]], [[Aŭstrio]] kaj [[Papa ŝtato]] kontraŭ [[Otomana Imperio]] kaj [[tataroj]]
* [[1711]]: [[Caro]] [[Petro la Granda]] establis Regantan [[Senato]]n
* [[1770]]: ''[[Bostona masakro]]
* [[1798]]: Franca armeo komencis [[Helveta Respubliko|invadon]] al [[Svislando]]
* [[1812]]: '''[[Napoleono Bonaparte]] kreis
* [[1849]]: [[Hungara revolucio de 1848|Hungara revolucio]]: venko de hungara-pola armeo super la aŭstra en batalo de [[Szolnok]]
* [[1860]]: [[Modeno]], [[Parmo]], [[Romanjo]] kaj [[Toskanio]] aliĝis pere de [[referendumo]] al [[Regno de Sardio]]
* [[1863]]: [[Januara ribelo]] kontraŭ [[Rusia Imperio]]: pola taĉmento de [[Marian Langiewicz]] venkis en batalo de [[Skała (Malgrandopolio)|Skała]]
* [[1868]]: [[Milano]]: premiero de la opero ''[[Mefistofele]]''
* [[1872]]: Usona inĝeniero '''[[George Westinghouse]] [[patento|patentigis]] trajnan [[bremso]]n'''
* [[1888]]: Hungara esploristo [[Sámuel Teleki (esploristo)|Sámuel Teleki]] kiel unua eŭropano atigis [[lago]]n de [[turkanaoj|Rudolfo]] en [[Afriko]]
* [[1891]]: Franca astronomo [[Auguste Charlois]] malkovris [[asteroido]]n [[307 Niko|Niko]]
* [[1894]]: Franca astronomo kaj [[meteologo]] [[Fernand Courty]] malkovris asteroidon [[387 Akvitanio|Akvitanio]]
Linio 28 ⟶ 29:
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1918]]: [[Rumanio]] subskribis [[armistico]]n kun [[Centraj Potencoj]]
* [[1933]]: '''En [[Germanio]] okazis parlamenta baloto
* [[1936]]: [[Britio]]: la unua flugo de la ĉasaviadilo [[Supermarine Spitfire]]
* [[1938]]: [[Hispana Enlanda Milito]]: komenciĝis marbatalo de [[kabo (geografio)|kabo]] Palos (ĉ. 70 [[marmejlo]]jn orienten de [[Kartaĥeno (Hispanio)|Kartaĥeno]])
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: [[Gestapo]] en [[Kalisz]] arestis ĝis tiu ĉi tago 734 personojn
** Politika Buroo pri [[Centra Komitato]] de '''[[Komunista Partio de Sovetunio]] decidis murdi 14 700 milojn de [[poloj|polaj]] [[militkaptito|militkaptitaj]] [[oficiro]]j el [[Kozelsk]], [[Ostaŝkov]] kaj [[Starobilsk]] kaj 11 000 polaj civiluloj malliberigitaj sur [[Orientaj Limregionoj|orientaj teritorioj]] de la [[Dua Pola Respubliko]]''' - la akton de mortokondamno subskribis la plej gravaj gvidantoj de [[Sovetunio]]: [[Josif Stalin]], [[Vjaĉeslav Molotov]], [[Miĥail Kalinin]], [[Kliment Voroŝilov]], [[Lavrentij Berija]], [[Anastas Mikojan]] kaj [[Lazar Kaganoviĉ]]. Ĉefo de la [[genocido|genocida]] operaco estis nomumita generalo [[Vasilij Bloĥin]], la ĉefa ekzekutisto de [[NKVD]]; '''[[Moskvo]]: oficiala komuniko pri fikso de la nova soveta-germana [[landlimo]] de 1500 km''' - kio laŭ la pola registaro
** [[1941]]: [[Lublin]]: laŭ oficialaj donitaĵoj en la [[Kastelo de Lublin]] estas 1861 malliberuloj
** Bulgara registaro opiniis finita mision de pola delegito en [[Sofio]]; [[Nov-Jorko]]: ''Krio de malespero el [[tajgo|siberiaj arbaroj]]'' - artikolo de Piotr Yolles el "Nowy Świat" pri tragika sorto de deportitaj polaj familioj
** [[1942]]: En [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] ĉesis aperi [[judoj|juda]] [[konspiro|konspira]] revuo "Morgenfreiheit"
** [[1943]]: Germanaj ĝendarmoj pafmortigis en [[Łańcut]] 8 [[poloj]]n; en [[Vroclavo]] [[germanoj]] [[senkapigo|senkapigis]] 6 aktivulojn de pola rezista movado en [[Silezio]], akuzitaj interalie pri eldonado de eksterleĝa gazetaro; al [[koncentrejo]] [[Auschwitz]] ([[Aŭŝvico]]) venis transporto de 1405 judoj, el kiuj 809 [[SS (organizo)|SS]] tuj direktis mortigi per [[gaso]]; Organizo de Eta [[Sabotado]] "Wawer" surmurigis en [[Varsovio]] 1500 [[afiŝo]]jn kun anonco pri [[mortpuno]] verdiktita kontraŭ germanoj flanke de pola konspira Speciala Juĝejo; taĉmento de '''Popola Gvardio liberigis ĉirkaŭ 300 personojn en [[fervoja stacidomo]] inter [[Kielce]] kaj [[Częstochowa]], [[deportado|deportataj]] al trudlaboro en [[Nazia Germanio]]'''; en [[Varto]]-Lando poloj devis akiri skriban permeson por ofice [[telefono|telefoni]] de publikaj parolejoj
** Ĉefa Sekur-Oficejo de '''[[Nazia Germanio]] decidis marki kaj limigi personan liberecon de judoj''' el Nazia Germanio, ĜG kaj sur okupata parto de [[Sovetunio]] devenantaj de [[Pollando]], [[Luksemburgo (lando)|Luksemburgo]], [[Slovakio]], [[Kroatio]], [[Rumanio]], [[Bulgario]], [[Grekio]], [[Nederlando]], [[Belgio]], [[Estonio]], [[Litovio]], [[Latvio]] kaj [[Norvegio]]; testoflugo de [[Gloster-Meteor]], la unua milita [[jetmotoro|jetmotora]] [[ĉasaviadilo]] de [[Unuiĝinta Reĝlando]]
** [[1944]]: En [[Edinburgo]] fondiĝis Fluganta Scienca [[Biblioteko]], kies celo estis faciligo al polaj [[studento]]j utiligi [[literaturo]]n; '''aperanta en [[Novjorko]] "Jewish Journal" skribis pri arestado de multaj [[pastro]]j pro helpado al judoj en [[okupado|okupata]] Pollando'''
** [[1945]]: '''[[Ruĝa Armeo]] konkeris [[Białogard]], [[Gryfice]], [[Kamień Pomorski]] kaj [[Stargard Szczeciński]] - kutime 3 tagojn poste [[NKVD]]-taĉmentoj per [[teroro]] komencis novan sovetan [[okupado]]n'''; polaj armeaj unuoj konkeris [[Drawsko Pomorskie]]
** [[Gestapo]] translokigis dekkelkpersonan gupon de polaj judinoj de [[koncentrejo]] [[Bergen-Belsen]] al [[Buchenwald]], en [[Berno]] kunsidis Asocio de Svisa Helpo al Pollando por kunordigi ĉiun bonfarantan agadon favore al Pollando
* [[1946]]: '''En [[Usono]] [[Winston Churchill]]
* [[1950]]: Ĉefa komandanto de [[Ukraina Ribela Armeo]] [[Roman Ŝuĥeviĉ]] pereis dum provo haltigi lin fare de soveta [[NKVD]] apud [[Lvovo]]
* [[1953]]: Pola [[piloto]] Franciszek Jarecki fuĝis de [[Słupsk]] per ekzerca [[aviadilo]] [[MiG-15]]bis kaj alteriĝis sur dana insulo [[Bornholm]]
* [[1953]]: '''Gvidanto de [[Sovetunio]] [[Josef Stalin]] mortis pro [[cerba sangado]] - respondeca interalie pri la [[politiko]] de [[granda purigo|ŝtata teroro]]
* [[1957]]: Oni pli precize fiksis polan-sovetan [[landlimo]]n en iama [[Orienta Prusio]], en [[Vistula Laguno]] kaj Vistula [[Terlango]]
* [[1960]]: Kuba fotisto [[Alberto Korda]] faris faman foton de fifama [[Che Guevara (foto)|Che Guevara]]
* [[1961]]: Oni komencis konstrui [[Maŭritania fervojo|Maŭritanian fervojon]]
* [[1966]]: Aŭstra kantisto [[Udo Jürgens]] venkis en la 11-a [[Eŭrovido-Kantokonkurso 1966|Eŭrovido-Kantokonkurso]] en [[Luksemburgo]]
| |||