9-a de marto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eventoj: nokta bombado de Tokio
Linio 8:
* [[-141]]: Liu Che, postmorte konata kiel '''la ĉina imperiestro [[Wu Di]] el [[dinastio Han]] transprenis la tronon'''
* [[1009]]: La plej malnova mencio pri [[Litovio]] aperis en ''[[Analoj de Quedlinburg]]'' eldonita en [[Saksio-Anhalto]] (Germanio)
* [[1009]]: (aŭ la 14-an de februaro) '''[[martiro|Martira]] morto de [[Bruno von Querfurt]] kune kun 18 misiistoj [[landlimo|landlime]] de [[Litovio]] kaj [[Kieva Regno]]'''
* [[1152]]: [[Aachen|Akeno]]: [[Frederiko la 1-a (Sankta Romia Imperio)|Frederiko la 1-a]] kroniĝis kiel reĝo de Germanio
* [[1276]]: [[Augsburg]] iĝis [[libera regna urbo]]
* [[1309]]: '''[[Papado en Avinjono]] komenciĝis: - [[Klemento la 5-a]] translokiĝis al [[Avinjono]]'''
* [[1497]]: En [[Bolonjo]] pola studento de juroscienco '''[[Koperniko]] malkovris, rigardante pasadon de la [[Luno]] tra stelo [[Aldebarano]], ke la [[tercentra teorio]] estas falsa'''
* [[1500]]: [[Pedro Álvares Cabral]] forlasis [[Portugalio]]n kaj [[navigado|eknavigis]] al [[Barato]] komandante 13 ŝipojn
* [[1513]]: Ne posedanta [[ordino]]n, filo de [[Lorenzo de Mediĉo]], [[Leono la 10-a]] iĝis [[papo]]; - la lasta tiutipa kazo en historio de la [[Romkatolika Eklezio]]
* [[1562]]: [[Italio]]: en [[Napolo]] sub minaco de [[mortpuno]] oni malpermesis [[kiso]]jn en publikaj lokoj
* [[1589]]: [[Pollando]] subskribis kun [[habsburgoj]] [[traktato]]n de [[Bytom]] (tiutempe ĉeĥa)kaj [[Będzin]] laŭ kiu ili agnoskis [[Sigismundo la 3-a Vasa|Sigismundon la 3-a]] [[listo de reĝoj de Pollando|reĝo de Pollando]] kaj [[listo de regantoj de Litovio|litova grandduko]]
* [[1617]]: [[Svedio]] kaj [[Rusio]] subskribis packontrakton en [[Tiĥvin|Stolbovo]]
* [[1776]]: '''Skota ekonomikisto kaj filozofo [[Adam Smith]] publikigis libron ''[[La Riĉo de Nacioj]]'''''
* [[1796]]: Generalo [[Napoleono Bonaparte]] edziĝis kun [[vidvino|vidviniĝinta]] nobelulino [[Jozefino de Beauharnais]] ŝanĝante sian nomon Buonaparte al pli francan
* [[1814]]: [[Napoleonaj Militoj]]: batalo de [[Laon]] komenciĝis
* [[1831]]: '''Reĝo de Francio [[Ludoviko-Filipo (Francio)|Ludoviko-Filipo]] fondis [[Fremdula Legio|Fremdulan Legion]]'''
* [[1842]]: [[Milano]]: en [[Teatro alla Scala]] okazis premiero de la opero ''[[Nabucco]]'' de [[Giuseppe Verdi]], kies temo estas komenco de la [[ekzilo babilona|ekziligo de judoj]] al [[Babilono]]
* [[1846]]: En [[Lahore]] oni subskribis packontrakton finantan la unuan [[milito]]n de [[britoj]] kun [[sikismo|siĥoj]]
Linio 29:
* [[1908]]: Sporta klubo [[Inter Milano]] fondiĝis en Italio
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1916]]: [[Germanio]] deklaris militon kontraŭ [[Portugalio]]; aŭstra-itala batalo apud rivero [[Soĉa|Isonzo]] komenciĝis; [[Meksika revolucio]] taĉmento de meksikaj revoluciuloj atakis [[Nov-Meksiko]]n
** [[1918]]: La ĉefurbo de [[Rusio]] estis translokigita de [[Sankt-Peterburgo|Petrogrado]] al [[Moskvo]]
* [[1916]]: [[Meksika revolucio]] taĉmento de meksikaj revoluciuloj atakis [[Nov-Meksiko]]n
* [[1923]]: [[Lenin]] spertis la trian laŭvice [[apopleksio]]n; - falinta pro malsano ne povis paroli kaj retiriĝis de [[Sovetunio|soveta]] registaro
* [[1918]]: La ĉefurbo de [[Rusio]] estis translokigita de [[Sankt-Peterburgo|Petrogrado]] al [[Moskvo]]
* [[1923]]: [[Lenin]] spertis la trian laŭvice [[apopleksio]]n; falinta pro malsano ne povis paroli kaj retiriĝis de [[Sovetunio|soveta]] registaro
* [[1932]]: [[Éamon de Valera]] iĝis ĉefministro de Irlando
* [[1933]]: '''[[Usono]]: 100-taga enkondukado de [[New Deal|Nova Interkonsento]] komenciĝis'''
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: Germana ministro pri [[propagando]] [[Joseph Goebbels]] malpermesis doni al [[poloj]] en [[Nazia Germanio]] kaj enkorpigitaj teritorioj taskojn, kies realigon kondiĉas pli frua konsento flanke de la [[Kulturo|Kultur]]-Ĉambro de [[Nazia Germanio]]; en "Monitor Polski" informo pri agado de Pola Komitato de Sav-Kampanjo en [[Bombajo]] kaj subkomitatoj en [[Kolkato]], [[Lahore]], [[Ranguno]], [[Colombo]], [[Benares]] kaj [[Madraso]] rilata al kolekto de mono kaj sendo de [[kesto]]j kun [[vesto]]j, vicreĝo de [[Barato]] transdonis 50 000 [[rupio]]jn; '''al koncentrejo [[Mauthausen]] alvenis de [[Buchenwald]] transporto kun 448 [[poloj]]'''
** [[1941]]: [[Ordnungspolizei|Germana polico]] en [[Varsovio]] amase traserĉis personojn okupiĝantajn pri eksterleĝa [[komerco]]
** [[Nov-Jorko]]: "Nowy Świat" informis, ke Episkopa Komitato kolektis 400 935 dolarojn, 96 cendojn po helpo al poloj kaj polaj rifuĝintoj en Rumanio, Hungario, Portugalio, Kubo, Francio, Svislando, Italio, Usono kaj Pollando
** [[1942]]: Germana polico pafmortigis en [[distrikto Chełmski]] 3 fuĝintajn sovetajn [[militkaptito]]jn kun 2 virinoj kaj en [[Mielec]] na malpli ol dekkelkajn [[judoj]]n; germanaj regopovoj de [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] fondis en [[Krakovo]] [[torfo|Torfan]] Asocion kies celo estis multobligo de ties ekspluato
** [[Miklós Kállay]] iĝis [[ĉefministro de Hungario]]
** [[1943]]: Germanaj ĝendarmoj pafmortigis en Samsonów [[distrikto Kielecki]]) 6 personojn; '''[[Holokaŭsto]]''': al [[koncentrejo]] [[Aŭŝvico]] alvenis transporto kun 1200 judoj de [[Drancy]] en [[Francio]], ejel kiu 1060 [[SS (organizaĵo)|SS]] tuj direktis [[murdo|murdi]] per [[gaso]]; '''ĝendarmoj bruligis vilaĝon Nadarzyn (proksime al [[Grodzisk Mazowiecki]]) pri nelivero de deviga [[kontingento]] de [[agrikulturo|agrikulturaĵoj]]'''; germanoj pafmortigis en [[Rivno|Równe]] 50 loĝantojn de [[vilaĝo]] Butejki
** '''[[Adolf Hitler]] leĝigis [[aborto]]n en [[okupado|okupata]] [[Pollando]]''' - germana ministerio pri [[justeco]] nuligis puneblon de la rompo de [[gravedeco|gravediĝo]] kontraŭ "[[virino]]j de Oriento"; [[kunlaborismo|kunlaborisma]] '''[[Bulgario]] ne permesis [[deportado]]n al [[koncentrejo]]j de ĉ. 50 mil [[judoj]]''' - oni stopis foriron de [[trajno]]j en [[Plovdiv]]
** [[1944]]: '''[[Volinia masakro]]''': ne malpli ol 58 [[poloj]] estis murditaj de bandita taĉmento de [[Ukraina Ribela Armeo|URA]] en pola vilaĝo Szerokie Pola (nun en [[Ivano-Frankivska provinco]]) kaj pluajn kelkdekojn en Bednary, Bryń kaj Zygmuntówka; [[Holokaŭsto]]: '''en koncentrejo [[Aŭŝvico]] germanoj [[gaso|gasumis]] 3791 judojn alveturigitajn de ilia koncentrejo [[Terezín]]''' en [[Ĉeĥoslovakio]]; ĝendarmoj murdis en Trzcianka ([[distrikto Wyszkowski]]) 8 polojn pafante kaj ĵetante [[grenado]]jn al [[domo]]j; [[Wehrmacht]] kun ĝendarmoj [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en Aleksandrów ([[distrikto Biłgorajski]]) 5 personojn; soveta taĉmento pafmortigis en Bożyszcze ([[Volina provinco]]) 4 soldatojn de [[Pola Enlanda Armeo]]; nokte de la 8-a/9-a de marto pola taĉmento de la 27-a [[Volinio|Volinia]] [[Divizio]] de [[Infanterio]] atakis germanajn fortojnefortojn en Hołoby
** '''[[Estonio]]: preskaŭ 800 personoj pereis pro soveta aeratako al [[Talino]]'''; [[Sovetunio]]: Operaco ''[[Lento]]'' finiĝis - '''oni [[deportado|deportis]] [[ĉeĉenoj]]n kaj [[inguŝoj]]n al [[Centra Azio]] kaj [[Kazaĥio]], entute la tutan [[nacio]]n kun pli ol 500 mil personoj'''; en [[Londono]] oni malfermis "[[Ekspozicio]]n de pola [[aviado]]" pri ties atingoj en la lasta kvaronjarcento
** [[1945]]: Retiriĝantaj germanaj taĉmentoj [[murdo|murdis]] en Skalno ([[distrikto Gryficki]]) 6 polojn kaj 2 civitanojn de [[Sovetunio]]
** Nokte'''Nokta [[Bombardado de Tokio (10a de marto 1945)|bombado de Tokio]] de la 9-a/la 10-a de marto komparebla al la [[atoma bombado de Hiroŝima kaj Nagasaki]]''': 279 bombaviadiloj B-29 amase aeratakis [[Tokio]]n''', malsuprenĵetante 1650 [[tuno]]jn da [[brulbombo]]j sur [[ligno|lignan]] domaron - rezulte de estiĝinta fajrotempesto pereis 80 mil personoj kaj pli ol 100 mil vundiĝis
* [[1950]]: [[Islando]] membriĝis al [[Konsilio de Eŭropo]]
* [[1953]]: [[Entombigo]] de [[Josif Stalin]] okazis - aperturoj de [[strato]]j al la [[Ruĝa Placo]] estis baritaj de [[kamiono]]j, kio kaŭzis, ke la iranta homamaso surtretis kelkcent personojn
* [[1956]]: [[Stalinismo]]: '''[[Tbilisi]]: sanga subpremo de kontraŭsovetia [[manifestacio]]''' - pereis ne malpli ol 80 [[kartveloj]]
* [[1956]]: En [[Kipro]] britoj arestis ĉefepiskopon de [[Kipra Ortodoksa Eklezio]] [[Makarios la 3-a (Kipro)|Makarios la 3-a]] kaj [[ekziligo|ekzilis]] lin al [[Sejŝeloj]]
* [[1957]]: '''[[Tertremo]] en [[Alasko]], unu el la plej fortaj en la historio''', kaŭzis ondojn de [[cunamo]] kun alteco de 524 m.
* [[1959]]: '''En [[Nov-Jorko]] oni prezentis la [[pupo Barbie|pupon Barbie]]''', kiu debutis en la [[foiro]] de [[ludilo]]j
* [[1973]]: [[Ĉinio]] kaj [[Hispanio]] ligis [[diplomatio|diplomatiajn]] rilatojn
* [[1980]]: La unua balotado al [[Eŭskoj|eŭska]] parlamento
Linio 62 ⟶ 61:
* [[2005]]: Kosmosondilo [[Misio Cassini-Huygens|''Cassini-Huygens'']] traflugis 500 km super la surfaco de [[Encelado (luno)|Encelado]], la luno de [[Saturno (planedo)|Saturno]]
* [[2006]]: [[Aníbal Cavaco Silva]] iĝis prezidento de Portugalio
* [[2011]]: En sinmortiga [[talibanoj|talibana]] atenco de [[sinmortigo|sinmortiginto]] en [[Peŝavaro]] 37 personoj pereis kaj 45 vundiĝis
* [[2011]]: Usona [[Kosmopramo Discovery]] finis sian lastan mision - STS-133
* [[2012]]: En [[Gaza Sektoro]] komenciĝis 4-taga israela-palestina armita konflikto