Najrobio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Osteologia movis paĝon Najrobo al Najrobio anstataŭigante alidirektilon: la formo preferata de NPIV http://vortaro.net/#najrobio ; vd Diskuto:Najrobo
e Najrob/ → Najrobi/ (laŭ NPIV http://vortaro.net/#najrobio ; mi ne alinomis la rivernomon; vd Diskuto:Najrobo)
Linio 1:
{{Geokesto | urbo
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo = NajroboNajrobio
| devena_nomo =
| alia_nomo = {{LingvoKunNomo|en|angl|''Nairobi''}}
Linio 13:
<!-- *** Dosiero *** -->
| dosiero = Nairobi.jpg
| dosiero_priskribo = NajroboNajrobio
<!-- *** Simboloj *** -->
| flago = Flag of Nairobi.svg
Linio 21:
| lando_tipo = Ŝtato
| lando_flago = 1
| ŝtato = Provinco NajroboNajrobio
| ŝtato_tipo = Provinco
| regiono = Regiono NajroboNajrobio
| regiono_tipo =
| distrikto = Distrikto NajroboNajrobio
| municipo =
| municipo_tipo =
Linio 60:
| planto = Forsto Karura
| planto1 = Parko Uhuru
| planto2 = Nacia parko NajroboNajrobio
| planto_tipo = Naturmemorindaĵoj
<!-- *** Situo *** -->
| situo = NajroboNajrobio
| koordinatoj_ne_en_titolo = true
| leviĝo = 1661
Linio 124:
| mapo1 = Nairobi simplemap.png
| mapo1_fono =
| mapo1_priskribo = Mapo de NajroboNajrobio
| mapo1_lokumilo =
| mapo2 =
Linio 135:
| notoj =
}}
[[Dosiero:Jamia Mosque.JPG|eta|200px|maldekstra|Moskeo Jamia en NajroboNajrobio]]
[[Dosiero:Nyayo Memorial.JPG|eta|200px|maldekstra|Monumento Nyayo, Centra Parko, NajroboNajrobio]]
[[Dosiero:Giraffe - Skyline - Nairobi - Park.jpg|eta|200px|maldekstra|Ĝirafo en Nacia parko NajroboNajrobio]]
'''Najrobio''' aŭ '''Najrobo''' ([[svahila lingvo|svahile]] ''Nairobi'') estas la [[ĉefurbo]] kaj plej granda urbo de [[Kenjo]]. En [[2005]] ĝi havis 2.750.561 loĝantojn kaj areon de 150&nbsp;km². Ĝi formas kun la ĉirkaŭo la NajrobanNajrobian kantonon. NajroboNajrobio estas la plej loĝata urbo en [[Orienta Afriko]], kun aktuala ĉirkaŭata loĝantaro de 3 milionoj.<ref name=currentpop>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ke.html |title=The World Factbook |publisher=Cia.gov |date= |accessdate=2014-05-06}}</ref> Laŭ la censo de 2009, en la administra areo de NajroboNajrobio, loĝis 3,138,295 da loĝantoj sur 696 km².<ref>{{cite web|publisher=Kenya Central Bureau of Statistics |url=http://www.cbs.go.ke/sectoral/population/census1999.html|title=Population distribution by province/district and sex: 1979-199 censuses|accessdate=2009-03-20}}</ref> NajroboNajrobio estas nune la 14a plej loĝata urbo en Afriko, inkludante la loĝantaron de ĉeurboj.
 
La nomo de la urbo deriviĝas de ''Engare Njarobje'', kiu en la [[masaja lingvo]] signifas "malvarma rivero" aŭ "malvarma akvo"; tiu nomo utilas ankaŭ por la rivero najroba, kiu siavice donas la nomon al la ĉefurbo. La urbo situas ĉe [[rivero]] Atjo. La urbo estas populare konata kiel "Verda Urbo en la Suno" kaj estas ĉirkaŭata de kelkaj etendaj vilaaj ĉeurboj.<ref>{{cite web |last=Pulse Africa|title=Not to be Missed: Nairobi 'Green City in the Sun' |publisher=pulseafrica.com |date= |url=http://www.pulseafrica.com/Highlights_1110000000_1_Nairobi+Green+City+In+The+Sun.htm |accessdate=2007-06-14}}</ref>
 
NajroboNajrobio estas nune unu el plej elstaraj urboj en Afriko, kaj politike kaj finance.<ref>Bauck.com "[http://www.bauck.com/nairobi-green-city-sun/ City Guide to Nairobi - The Green City in the Sun]". Konsultita 2007-06-17</ref> Hejmas por miloj da kenjaj negocoj kaj ĉirkaŭ 100 grandaj internaciaj kompanioj kaj organizoj, kiaj la [[Mediprogramo de Unuiĝintaj Nacioj]] (MUN aŭ UNEP) kaj la ĉefa kunordigejo kaj sidejo por UN en Afriko kaj Mezoriento, la Oficejo de [[Unuiĝintaj Nacioj]] en NajroboNajrobio (UNON), kaj tiele NajroboNajrobio estas jam establita loko por negocado kaj kulturo. La NajrobaNajrobia Borso (NSE) estas unu el plej grandaj en Afriko kaj la dua plej antikva en la kontinento. Ĝi estas la kvara plej granda borso en Afriko laŭ terminoj de komerca volumo, kapabla fari 10 milionoj da operacoj ĉiutage.<ref>[http://www.millenniumit.com/esp/news_7.php ]</ref>
 
== Geografio, situo, klimato ==
La urbo estas situanta ĉe {{Coord|1|17|S|36|49|E|display=inline|name=Nairobi, Kenya}} kaj okupas 696 km².
 
NajroboNajrobio estas situanta inter la urboj [[Kampala]] kaj [[Mombasa]]. Ĉar NajroboNajrobio estas apuda al la orienta bordo de la [[Granda Rifto|Kenja Rifta Valo]], foje okazas malgrandaj tertremoj. La montetoj Ngong, situantaj okcidente de la urbo, estas la plej elstara geografia karaktero de la NajrobaNajrobia areo. La [[Monto Kenja]] estas situanta norde de NajroboNajrobio, kaj la monto [[Kilimanĝaro]] estas al sudoriento. Ambaŭ montoj estas videblaj el NajroboNajrobio dum helaj tagoj.<ref>{{cite web |last=Perceptive Travel |title=Nairobi by Degrees |publisher=perceptivetravel.com|url=http://www.perceptivetravel.com/issues/0506/hein.htm |accessdate=2007-06-14}}</ref>
 
NajroboNajrobio situas tre proksime al la [[ekvatoro]], tamen pro sia konsiderinda alto ĝi havas ne vere [[tropikoj|tropikan]], sed preskaŭ subtropikan klimaton. La meza jara temperaturo estas ĉ. 19,5&nbsp;°C, la meza jara kvanto de [[precipitaĵo]]j estas 889&nbsp;mm.
 
La [[Najroba Rivero]] kaj ties [[alfluanto]]j trapasas tra la NajrobaNajrobia Kantono. La [[Nobel-premio|Nobel-premiito]] [[Wangari Maathai]] multe luktis por savi la indiĝena Arbaron Karura en norda NajroboNajrobio kiu estis sub minaco esti anstataŭata per loĝejaroj kaj aliaj infrastrukturoj.<ref>{{cite web |last=The East African |title=Karura: Are We Missing the Trees for the Forest? |publisher=nationmedia.com |date=2 November 1998|url=http://www.nationaudio.com/News/EastAfrican/0211/Opinion/Opinion3.html |accessdate=2007-06-14 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20070927014609/http://www.nationaudio.com/News/EastAfrican/0211/Opinion/Opinion3.html <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 27a Septembro 2007}}</ref>
 
La okcidentaj ĉeurboj de NajroboNajrobio etendas la tutan vojon el la Kenyatta Nacia Hospitalo suden al la sidejo de UN ĉe la ĉeurbo Gigiri norde, je distanco de ĉirkaŭ 20 km. La urbo estas centritaj ĉe la ''City Square'' (urba placo), kiu situantas ĉe la Centra Negoca Distrikto. La Kenja Parlamento, la Katolika Katedralo, urbodomo kaj ĵuĝejoj, kaj la Kenyatta Internacia Konferencejo estas ĉirkaŭ la placo.
 
NajroboNajrobio estas dividata en serio de distriktoj, kiuj estas la jenaj Makadara, Kamukunji, Starehe, Langata, Dagoretti, Okcidentaj Teroj, Kasarani, kaj Embakasi.<ref>{{cite web |last=Nairobi City Council|title=Councillors, Wards & Constituencies |publisher=nairobicity.org |date= |url=http://www.nairobicity.org/departments/councillors.asp?search=%25&page=1|accessdate=2007-06-20}}</ref> La ĉefaj administraj dividoj de NajroboNajrobio estas Centra, Dagoretti, Embakasi, Kasarani, Kibera, Makadara, Pumwani, kaj Okcidentaj Teroj. Plej el la merkataj ĉeurboj estas situantaj ĉe okcidento kaj nord-centro de NajroboNajrobio, kie plej eŭropaj setlantoj loĝis dum la kolonia epoko.<ref>{{cite web |last=Nairobi City Council|title=Living in Nairobi|publisher=nairobicity.org |date= |url=http://www.nairobicity.org/articles/default.asp?search=living|accessdate=2007-06-20}}</ref> Tiuj estas Karen, Langata, Lavington, Gigiri, Muthaiga, Brookside, Spring Valley, Loresho, Kilimani, Kileleshwa, Hurlingham, Runda, Kitisuru, Nyari, Kyuna, Lower Kabete, Okcidentaj Teroj kaj Highridge, kvankam Kangemi, Kawangware, kaj Dagoretti estas pli malriĉaj areoj ol tiuj kreskantaj ĉeurboj.
 
== Historio ==
 
NajroboNajrobio estis fondita de [[Britio|britoj]] fine de la [[1890-aj jaroj]] por loĝigi [[fervojo|fervojajn]] laboristojn de la linio inter [[Mombasa]] kaj [[Ugando]]. Inter [[1899]] kaj [[1905]] ĝi estis provinca ĉefurbo de la brita administrantaro. En 1905 ĝi iĝis ĉefurbo de la brita "[[protektorato]] Orienta Afriko", kiu de [[1920]] portis la nomon "kolonio Kenjo". De [[1963]] ĝi estas ĉefurbo de la sendependa ŝtato Kenjo.
 
== Loĝantaro ==
Linio 220:
 
== Trafiko ==
NajroboNajrobio posedas fervojajn ligojn al [[Mombasa]], [[Kisumu]], [[Nanjuki]] kaj [[Kampalo]] ([[Ugando]]). Ĝia internacia [[flughaveno]] situas sud-oriente; ĝi estas nomita laŭ [[Jomo Kenyatta]].
 
== Ĝemelurbo ==
* {{Flago|Usono}} [[Denver]], [[Usono]]
 
{{Granda dosiero|Nairobi_UhuruPark_Panorama_2010.jpg|1000px|<center>Panoramo de NajroboNajrobio, vidata el [[Parko Uhuru]]</center>}}
{{Granda dosiero|Nairobi panorama from westlands.jpg|1000px|<center>Panoramo de NajroboNajrobio, vidata el [[Westlands]]</center>}}
 
== Eksteraj ligiloj ==
Linio 234:
<references/>
 
{{havenda artikolo|NajroboNajrobio}}
 
[[Kategorio:Ĉefurboj de Afriko]]