Josif Stalin: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Alifono (diskuto | kontribuoj) e Ekstera ligilo |
||
Linio 45:
== Vivo ==
=== Junaĝo ===
[[Dosiero:Stalin 1894 Colour.jpg|eta|Stalin en la jaro [[1894]]|alternative=|maldekstra]]
Lia patro [[Besarion Ĝugaŝvili]] (ბესარიონ ჯუღაშვილი) estis [[ŝuisto]] el [[Gori]]. Lia patrino [[Ketewan Geladse]] (ქეთევან გელაძე) estis filino de [[servuteco|servutulo]]. La gefratoj de Stalin mortis kelkajn monatojn post la naskiĝo, tiel ke li kreskis kiel sola infano de la familio.
Linio 51:
Krome li neniam vidintus la knabon plori. [[Iosseb Iremaschwili]], alia amiko de Stalin, skribis, ke la bategoj alvokis malamon kontraŭ aŭtoritato ĉe Stalin, ĉar ĉiu homo, kiiu havis pli da potenco ol li mem, memorigis lin pri lia patro. En [[1888]] la patro de Stalin foriris al [[Tiflis]] postlasinte sian familion.
Unu el la klientoj de lia patrino, la [[judo|juda]] [[komercisto]] David Papismedow, donis al la juna Stalin, kiu tiam portis la kromnomon „Sosso“ kaj helpis al sia patrino lavante aferojn kaj purigi domojn, monon kaj librojn kaj kuraĝigis lin. Jardekojn poste la maljuna Papismedow iris al la [[Moskva Kremlo]] por vidi, kio okazis al la eta Sosso. Stalin surprizigis siajn kunulojn, ĉar li ne nur akceptis la maljunan judon, sed ankaŭ babilis kun li publike.[[Dosiero:Stalin 1902 Colour.jpg|eta|Stalin en la jaro [[1902]]|alternative=|maldekstra]]Ekde [[1887]] Iosseb Ĝugaŝvili vizitis la lernejon en Gori. Lia klaso estis miksita grupo de lernejanoj, kiuj parolis multajn lingvojn. Sed la lernejana lingvo estis la rusa. Liaj kunklasanoj estis socie pli altrangaj kaj mokis lin komence pro liaj jam uzita lernejana uniformo kaj [[variolo|variolcikatra]] vizaĝo. Sed pro sia observemo Iosseb Ĝugaŝvili baldaŭ transprenis la estrecon de la klaso. Kvankam Stalin poste tute ne parolis pri sia [[kartvelio|kartvela]] deveno, li multe ŝatis la tieajn rakontojn en sia juneco. Unu el tiuj rakontoj parolis pri la montmigranto Koba, kiu batalis por la sendependeco de Kartvelujo. Stalin tre admiris lin, kaj de tiam postulis en la klaso, ke oni nomu lin ''Koba''. Por kaŝi sian devenon Stalin pruvis esti la plej bona en ĉio, kion li entreprenis. Tial li rimarkiĝis pro sia inteligenteco kaj forlasis la lernejon en [[1894]] kiel la plej bona lernanto.
Oni proponis al li viziti la tiflisan sacerdotseminarion, la tiam plej grava altlernejo de Kartvelujo kaj centro de la opono kontraŭ [[carismo]].
Linio 59 ⟶ 57:
=== Revolucia agado antaŭ la oktobrorevolucio ===
<!--Bonvolu iel traduki, ĉar la ŝablono ne ekzistas kaj ne ekzistos! -- {{Wikiźródła|Decyzja katyńska z 5 marca 1940|tłumaczenia radzieckich dokumentów dotyczących wymordowania polskich więźniów z kopiami oryginałów}}-->
[[Dosiero:GuentherZ Wien12 Gedenktafel Stalin.jpg|eta|Memortabulo pri la restado de Stalin en [[Vieno]], instalita dum la sovetia okupado.|alternative=|maldekstra]]▼
▲[[Dosiero:GuentherZ Wien12 Gedenktafel Stalin.jpg|eta|Memortabulo pri la restado de Stalin en [[Vieno]], instalita dum la sovetia okupado.]]
En [[1897]] Ĝugaŝvili estis akceptita 18-jara en la unua socialisma organizaĵo de Kartvelujo, la ''Messame-Dassi-grupo'' (germane ''La tria grupo''), gvidata de [[Noe Schordania]], [[Nikolos Tschcheidse]] kaj G. Zereteli, kiuj poste iĝis [[Menŝevikoj]]. En la sekva jaro Stalin gvidis studcirklon por laboristoj. Tiam li jam legis verkojn de [[Georgij Pleĥanov]] kaj unuaj tekstoj de [[Lenin]]. En [[1898]] li oficiale aliĝis al la socidemokrata laborista partio de Rusujo (SDAPR). En [[1899]] li estis eksigita el la sacerdotseminario, ĉar pro tiuj politikaj agadoj li mistrafis plurajn gravajn ekzamenojn. anstataŭ pastro, Stalin iĝis do [[profesia revoluciulo]].
Linio 94 ⟶ 84:
Unu el la famaj paroladoj de [[Nikita Ĥruŝĉov]] estas parolado dum la 20-a kongreso de [[Komunista Partio de Sovetunio]] en 1956. Tra tiu parolado en partia kongreso, Ĥruŝĉov oficiale kritikis diktaturojn kaj krimojn sub regado de Josif Stalin. La parolado grande influis al aliaj socialismaj ŝtatoj, kiuj gvidiĝis sub la [[Stalinismo]]. Poste tiu parolado simboligis komencon de politika degelo en Sovetunio.
==
{{Projektoj|q=Josif Stalin}}Jessica Gorter : filmo '''[https://zeppers.websites.xs4all.nl/film/rode-ziel/ De Rode Ziel']'' (la ruĝa animo), Zeppers,
{{Referencoj|2}}▼
== Vidu ankaŭ ==
* [[Aparaĉiko]]▼
* [[Komunista Partio de Sovetunio]]▼
* [[Stalinismo]]▼
* [[Klement Gottwald]]▼
* [[Karl Marx]]▼
* [[Dua mondmilito]]▼
* [[Partio (politiko)]]▼
* [[Propagando]]▼
* [[Stalin kaj Esperanto]]▼
* [[Patro de la Lando]]▼
* [[Senstalinigo]]▼
* [[Nadeĵda Allilujeva]]▼
{{Referencoj|2}}<br />{{Marŝaloj de USSR}}▼
{{Estroj de Sovetunio}}
▲{{Marŝaloj de USSR}}
{{Malvarma milito}}
| |||