Veganismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 53:
=== Alternativaj manĝ-movadoj ===
[[dosiero:punk-27947.jpg|eta|Du britaj punkoj en la 1970-aj jaroj, kiam veganismo disvastiĝis en tiu [[subkulturo]]]]
En la 1960-aj kaj 1970-aj jaroj, vegetara manĝaĵa movado aperis kiel parto de la [[Kontraŭkulturo de la 1960-aj jaroj|kontraŭkulturo en Usono]], kiu temis pri zorgoj pri dieto, la [[Mediprotekto|medio]] kaj malkonfido pri manĝaĵproduktantoj, kio kondukis al kreskanta intereso pri organika ĝardenado.<ref name=VA>Iacobbo, Karen and Michael Iacobbo. "Chapter 9: Peace, Love, and Vegetarianism: The Counterculture of the 1960s and 1970s", In ''Vegetarian America: A History''. Westport: Praeger, 2004.</ref><ref>Andrew F. Smith, ''Eating History'', Novjorko: Columbia University Press, 2013, [https://books.google.com/books?id=IH6KFJ4Om0oC&pg=PA197 197]; Wright 2015, 34.</ref> Unu el la plej influaj vegetaraj libroj de tiu tempo estis ''[[Dieto por Malgranda Planedo|Diet for a Small Planet]]''<ref name="npr16">{{Citaĵo el la reto|url=https://www.npr.org/sections/thesalt/2016/09/22/494984095/70s-food-movement-promoted-benefits-of-plant-based-diet|titolo=If You Think Eating Is A Political Act, Say Thanks To Frances Moore Lappe|familia nomo=Aubrey|persona nomo=Allison|aŭtoroligilo=Allison Aubrey|dato=22-a de septembro 2016|department=The Salt|eldoninto=[[NPR]]|arkivurl=https://web.archive.org/web/20180312221600/https://www.npr.org/sections/thesalt/2016/09/22/494984095/70s-food-movement-promoted-benefits-of-plant-based-diet|arkivdato=12-a de marto 2018|alirdato=12-a de marto 2018}}</ref><ref>[[Frances Moore Lappé]], ''Diet for a Small Planet: How to Enjoy a Rich Protein Harvest by Getting Off the Top of the Food Chain'', Friends of the Earth/Ballantine, 1971; Smith 2013, [https://books.google.com/books?id=IH6KFJ4Om0oC&pg=PA197 197].</ref> de la jaro 1971, verkita de [[Frances Moore Lappé]]. Ĝi vendis pli ol tri milionojn da kopioj kaj sugestis "foriri de la pinto de la [[Manĝoĉeno]]".
 
Dum la sekvaj jardekoj oni vidis esploradon de grupo de sciencistoj kaj kuracistoj en Usono, inkluzive de kuracistoj [[Dean Ornish]], [[Caldwell Esselstyn]], [[Neal D. Barnard]], [[John A. McDougall]], [[Michael Greger]], kaj [[Biokemio|biokemiisto]] [[T. Colin Campbell]], kiu argumentis ke dietoj kiuj baziĝas sur bestaj grasaĵoj kaj bestaj proteinoj, kiel la okcidenta patrono, malutilis sanon.<ref>'''For health professionals' interest in vegetarian diets in the last quarter of the 20th century:''' Donna Maurer, ''Vegetarianism: Movement or Moment?'', Temple University Press, 2002, 23; for Ornish and Barnard, 99–101.
Linio 298:
*'''{{flago|Germanio}}''' '''[[Germanio]]''': En la jaro 2016, datumoj taksis ke homoj sekvantaj veganan dieton en Germanio variis inter 0,1% kaj 1% de la loĝantaro (inter 81,000 kaj 810,000 homoj).<ref name=GermanyDGE />
*'''{{flago|Barato}}''' '''[[Barato]]''': En la Nacia Enketo pri Sano de la jaro 2005-2006, 1.6% el la enketitoj raportis neniam konsumi bestajn produktojn. Veganismo estis plej ofta en la ŝtatoj [[Guĝarato]] (4,9%) kaj [[Maharaŝtro]] (4.0%).<ref>''Journal Type of vegetarian diet, obesity and diabetes in adult Indian population''</ref>
*'''{{flago|Israelo}}''' '''[[Israelo]]''': Kvin procento (ĉ. 300.000) en Israelo diris, ke ili estas veganoj en 2014, igante ĝin la plej granda pokapa vegana loĝantaro en la mondo. Enketo farita de ''Globes'' en 2015 kaj de Israela novaĵ-televidkanalo 2simile trovis ke 5% de israelanoj estas veganoj.<ref name=Sales2014>{{Citaĵo el novaĵo|familia nomo=Sales|persona nomo=Ben|dato=17-a de oktobro 2014|titolo=Israelis growing hungry for vegan diet|url=https://www.timesofisrael.com/israelis-growing-hungry-for-vegan-diet/|eldoninto=Jewish Telegraphic Agency|loko=Tel- Avivo|arkivurl=https://web.archive.org/web/20180303151620/https://www.timesofisrael.com/israelis-growing-hungry-for-vegan-diet/|arkivdato=3-a de marto 2018|alirdato=3-a de marto 2018|via=''[[The Times of Israel]]''}}{{Citaĵo el novaĵo|familia nomo=Cohen|persona nomo=Tova|dato=21-a de julio 2015|titolo=In the land of milk and honey, Israelis turn vegan|url=https://www.reuters.com/article/us-israel-food-vegan-idUSKCN0PV1H020150721|loko=Tel Aviv|eldoninto=[[Reuters]]|arkivurl=https://archive.is/20180305012048/https://www.reuters.com/article/us-israel-food-vegan-idUSKCN0PV1H020150721|arkivdato=4-a de marto 2018|alirdato=4-a de marto 2018}}</ref> <ref>{{ Citaĵo el libro|titolo=''The Jewish Virtual Library'': Veganism in Israel (Society & Culture: Veganism)|url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/veganism-in-israel|alirdato=4-a de marto 2018|dato=februaro 2016|eldoninto=''American–Israeli Cooperative Enterprise'' (AICE)|arkivurl=https://web.archive.org/web/20180305012943/https://www.jewishvirtuallibrary.org/veganism-in-israel|arkivdato=5-a de marto 2018 }}</ref><ref>{{Citaĵo el novaĵo|familia nomo=Shpigel|persona nomo=Noa|dato=13-a de septembro 2015|titolo=Veganism on the Rise Among Israeli Arabs|url=https://www.haaretz.com/.premium-veganism-on-the-rise-among-israeli-arabs-1.5397532|verkaĵo=gazeto Haaretz / הָאָרֶץ|arkivurl=https://web.archive.org/web/20180305014456/https://www.haaretz.com/.premium-veganism-on-the-rise-among-israeli-arabs-1.5397532|arkivdato=5-a de marto 2018|alirdato=4-a de marto 2018|url-access=subscription}}</ref><ref>{{CiteCitaĵo el gazeto|familia nomo=Kamin|persona nomo=Debra|titolo=Big in Israel: Vegan Soldiers|url=https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2015/12/big-in-israel-vegan-warriors/413149/|gazeto=The Atlantic|dato=decembro 2015|arkivurl=https://archive.is/20180305015346/https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2015/12/big-in-israel-vegan-warriors/413149/|arkivdato=4-a de marto 2018|alirdato=4-a de marto 2018</ref>Veganismo kreskis inter israelaj araboj. La israela armeo faris specialan provizon por veganaj soldatoj en 2015, kiu inkludis provizi neledajn botojn kaj senlanajn [[bereto]]jn.
*'''{{flago|Italio}}''' '''[[Italio]]''': Inter 0,6 kaj tri procento el la italoj estis raportitaj kiel veganoj ekde 2015.<ref>Vera Schiavazzi, [http://www.repubblica.it/salute/2015/10/02/news/e_tu_quanto_sei_vegano_-124177488/ "Addio carne e pesce: in aumento il popolo dei vegetariani e vegani in Italia"], ''La Repubblica'', 2-a de oktobro 2015.</ref>
*'''{{flago|Nederlando}}''' '''[[Nederlando]]''': En la jaro 2018, la Nederlanda Societo por Veganismo (Nederlandse Vereniging voor Veganisme) taksis, ke estas pli ol 100.000 nederlandaj veganoj (0,59 procentoj), bazitaj sur ilia membrokresko.<ref> NVV, [https://www.veganisme.org/2017/12/27/vegan-jaaroverzicht-2017/ "Vegan jaaroverzicht 2017"], 2018.</ref>