Kiel registrite je 14:58, 26 maj. 2016 redakti Sollupulo (diskuto \| kontribuoj) 114 redaktoj tradukata de la angla Wikipedia paĝo ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 21:50, 12 maj. 2019 redakti malfari LiMrBot (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Robotoj, Administrantoj 682 745 redaktoj esperantigita ŝablono (Referencoj), formatigo de titoloj, +Projektoj, multaj kosmetikaj ŝanĝoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: {{Libroj de La Nova Testamento}} Linio 7 ⟶ 6: Bibliaj erudiciuloj estas en generala konkordo, kiu la letero vere estis skribita de [[Paŭlo de Tarso]]. La divenita dato de la letero estas 62 pK., ĉirkaŭ dek years post la unua vizito de Paŭlo al Filipio. <ref name ="Harris">Stephen L Harris, Understanding the Bible. Palo Alto: Mayfield. 1985.</ref> == Historia Fono == La historia fono de Filipianoj tradicie deduktas de du ĉefe primaraj fontoj de la Nova Testamento: (1) informan internan datenon de la letero mem kaj (2) relatan informon deduktas de la cetero de la kanono de la nova testamento. En la pli ĉi tiu kazo, specife tiu enhavas la [[Agoj de la Apostoloj]] kaj aliajn relatajn [[Paŭlaj epistoloj\|epistolojn de Paŭlo]]. <ref>Frederick F. Bruce, 1989, ''Philippians'', NIBC, NT Series, edited by W. Ward Gasque (Peabody, Mass.: Hendrickson), 4.</ref> Linio 15 ⟶ 13: Pri la dokumento mem, la Filipianoj sendis Epafroditon, ilian kurieron (senditon, {{lang-grc\|apostolon}}, kaj helpanton, {{lang-grc\|leitourgon}}, [https://www.bible.com/bible/841/php.2.25\| Flp 2:25]), kun almozoj kiel esprimo de ilia partnereco kaj zorgo provizi la bezonojn de Paŭlo. ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.3-5\| Flp 1:3-5], [https://www.bible.com/bible/841/php.2.30\| Flp 2:30] and [https://www.bible.com/bible/841/php.4.10-19\| Flp 4:10-19]) Dum faranto lian respondecon de vojaĝado liveri ilian "donacon" (Flp 4: 17), Epafrodito malsanis, preskaŭ ĝis morto. ({{lang-grc\|esthenese}}, [https://www.bible.com/bible/841/php.2.26-27\| Flp 2:26-27]). Je ia tempo li resaniĝis. Tiam je ĉi tiu tempo, aŭ antaŭpensite aŭ, ĉar etendita gastrestado kun la [[apostolo]], diversaj enaj aferoj senvualigis al Paŭlo per Epafrodito ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.27-30\| Flp 1:27-30], [https://www.bible.com/bible/841/php.2.19-24\| Flp 2:19-24], [https://www.bible.com/bible/841/php.3.2-3\| Flp 3:2-3], [https://www.bible.com/bible/841/php.3.17-20 Flp 3:17-20], [https://www.bible.com/bible/841/php.4.2-3\| Flp 4:2-3], kaj [https://www.bible.com/bible/841/php.4.9\| Flp 4:9]). Je la reiro de Epafrodito al bonsano, Paŭlo sendis vorton al la Filipianoj per Epafrodito pri sia venonta juĝo en [[Romo]] kaj pri sia optimismo kontraŭ la ebleca de morto ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.18-26\| Flp 1:18-26]), krome admonoj por imiti sian kompetenton por ĝoji en la Sinjoro malgraŭ oniaj cirkonstancoj ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.14-18\| Flp 2:14-18]). Ankaŭ, Paŭlo sendas konsiladon pri spiritaj antagonistoj inter la Filipianoj ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.1-21\| Flp 3:1-21]), kaj konfliktoj en ilia kunularo ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.2-3\| Flp 4:2-3]). Fine, li provizas kvitancon de ambaŭ la heroeco de Epafrodito ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.25-30\| Flp 2:25-30]) kaj la alportado de la donaco ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.10\| Flp 4:1]), krome lia promeso de rekompenco de [[Dio]] ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.17-20\| Flp 4:17-20]). Ankaŭ ene la letero, optimismo troviĝas, kie la konvinko de Paŭlo pri lia liberigo estas la bazo per tiu, ke li promesas sendi Timoteon al ili por servado ([https://www.bible.com/bible/841/php.3.19-23\| Flp 3:19-23]), kaj anticipo ke vizitos ilin persone ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.24\| Flp 2:24]). Kun ĉi tia komunikaĵo, Epafrodito ekvojaĝas hejmen ([https://www.bible.com/bible/841/php.3.28-29\| Flp 3:28-29]). Jen estas daŭranta debatado, kie Paŭlo estis, kiam li skribis tiun leteron (kaj do la dato de la verko de la letero). Ena indikaĵo ene la letero mem indikas klare tion, ke estis verkite dumke, Paŭlo estis mallibera ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.7-13\| Flp 1:7,13]), sed kiu periodo de malliberigo estas tre debatata. Iom sugestas la roma malliberigo apud la fino de la libro de Agoj ([https://www.bible.com/bible/841/acts.28.30-31\| Agoj 28:30-31]). Aliaj sugestas la antaŭan malliberigon ĉe [[Cezareo]] ([https://www.bible.com/bible/841/acts.23\| Agoj 23-26]). Ankoraŭ aliaj sugestas eĉ pli antaŭe malliberigon, tia kiel la malliberigo ĉe [[Efeso]] dum la longa restado de Paŭlo en tio urbo ([https://www.bible.com/bible/841/acts.19\| Agoj 19]). Ĝis antaŭnelonga neniu ŝajnas proparoli la dua periodo de roma malliberigo (post la fino de la libro de Agoj, sed atestata en la skribadoj de [[Patroj de la Eklezio\| Fruaj Ekleziaj Patroj]]). <ref>[[Klemento la 1-a\| Klemento el Romo]] (la malfrua 1-a jarcento) faras referencon al la servado de Paŭlo post la fino de Agoj. Clement, To the Corinthians, 5. En J. B. Lightfoot (ed), The Apostolic Fathers (Michigan: Baker Book House, 1978) 15. • La aŭtoro de la [[Muratoria kanono]] (la malfrua 2-a jarcento) diri, ke Luko enskribis plejparte tiun, ke kiun li mem ĉeestis kaj, do, ke estas, kial li enhavis tiun, ke ne rakontis ‘la vojaĝo de Paŭlo, kiam li iris el la urbo Romo al [[Hispanio]]. The Muratoriun Canon. 2. • La apokrifa [[Ago de Petro]] faras referencon al la tradicio, kiu Paŭlo atingis por iri al Hispanio. Paŭlo estas priskribata en karcero en Romo, ricevanta vizio de Dio, kiu li irus al Hispanio. Acts of Peter, Verscelli Acts 1 and 3. • [[Eŭzebo de Cezareo\| Eŭzebo]] (la frua 4-a jarcento) enskribis tio Paŭlo, ke pli servadis poste lia unua malliberigan tempon en Romo. Eusebius, Ecclesiastical History, II, 22, 1-8, en Philip Schaff and Henry Wace (editors), A Select Library of Nicene and Post-Nicene Fathers of the Christian Church 2nd series. Vol.1. Eusebius: Church History, Life of Constantine the Great, and Oration in Praise of Constantine (Edinburgh: Eerdmans, 1997) 124-125.</ref> Jim Reiher konsideris kaj spekulaciis pri ĉi tiu teorio en 2012 artiklo. <ref>Jim Reiher, “Could Philippians have been written from the Second Roman Imprisonment?” Evangelical Quarterly. Vol. LXXXIV. No. 3 July 2012. pp.213-233. Tiu artiklo resumas la aliajn teoriojn, kaj prezentas ekzemplojn de malsamaj erudiciuloj, kiuj adheras al malsamaj teorioj, sed donacoj malsaman alternativon por konsidero.</ref> La ĉefaj rezonoj por pli posta dato alkalkulas: :#La tre ellaborita ekleziologio de la letero :#Okazonta senso de morto montras rekte tra la letero :#La manko de ajna mencio de Luko en letero al la hejma eklezio de [[Sankta Luko\|Luko]] (kiam la rakonto de Agoj klare sugestas tion, ke Luko estis kun Paŭlo dum la unua roma malliberigo) :#Pli senkompata malliberigo ol la malfermita enloĝiga aresto de lia unua roma malliberigo :#Simila unika esprimo tio estas kunhavas nur kun [[2-a epistolo al Timoteo\|Dua Timoteo]] :#Simila elreviĝo per kunlaborantoj kunhavas nur kun Dua Timoteo Ĉi tiu dua roma malliberiga teorio ankoraŭ tre rigore estas debatata en la pli larĝa [[Kristana teologio\|teologia]] komunaĵo. == Aŭtoreco == La letero ekas en norma formo por [[Antikva epoko\|antikva]] [[Helena civilizo\|helena]] letera strukturo, kun aŭtoraj – aŭ adresantoj – unua, tiuokaze ricevintoj kun saluto. <ref>Ronald Russell, 1982, "Pauline Letter Structure in Philippians," ''Journal of the Evangelical Theological Society'' 25.3 (Sept.): 297-98.</ref> Linio 36 ⟶ 33: En sia enkonduko, Blevins skribi, “De la tempo de F. C. Baur, tre malabunda erudiciulo dubis, ke Paŭlo verkis la leteron. Provoj por forigi falsajn sekciojn de Filipianoj fiaskis.” <ref>James L. Blevins, 1980, “Introduction to Philippians,” Review and Expositor 77 (Summer): 317.</ref> == Enhavo kaj strukturo == {{Div col\|cols=2}} I. Enkonduko ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.1-11\| Flp 1:1-11]) <ref>{{cite web\|url=http://bible.org/seriespage/philippians-introduction-argument-and-outline\|title=11. Philippians: Introduction, Argument, and Outline\|work=Bible.org}}</ref> : :A. Saluto ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.1-2\| Flp 1:1-2]) :B. Dankado por la partopreno de filipianoj en la [[evangelio]] ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.3-8\| Flp 1:3-8]) :C. Preĝo, ke la percepta amo de filipianoj multiĝos ĝis la tago de [[Jesuo Kristo\|Kristo]] ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.9-11\| Flp 1:9-11]) : II. Nuna cirkonstancaro de Paŭlo ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.12-26\| Flp 1:12-26]) : :A. Malliberigo de Paŭlo ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.12-13\| Flp 1:12-13]) :B. La respondo de la fratoj ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.14-17\| Flp 1:14-17]) :C. Sinteno de Paŭlo ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.18-26\| Flp 1:18-26]) : III. Praktika instrukcioj en sanctigo ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.27-30\| Flp 1:27-2:30]) : :A. Viva kuraĝe kiel burĝrajto de ĉielo ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.27-30\| Flp 1:27-2:30]) :B. Loĝanta humile kiel servantoj de Kristo ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.1-11\| Flp 2:1-11]) :: ::1. La motivado por vivanta humile ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.1-4\| Flp 2:1-4]) ::2. La modelo por vivantas humile ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.5-11\| Flp 2:5-11]) : :::a. La malplenanto de Kristo ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.5-8\| Flp 2:5-8]) :::b. Ekzalto de Kristo ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.9-11\| Flp 2:9-11]) :: :C. Viva obeeme kiel infanoj de Dio ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.12-18\| Flp 2:12-18]) :: ::1. La energiigo de Dio ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.12-13\| Flp 2:12-13]) ::2. La efiko sur la sanktuloj ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.14-18\| Flp 2:14-18]) : :D. Ekzemploj de humila servantoj ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.19-30\| Flp 2:19-30]) :: ::1. La Ekzemplo de Timoteo ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.19-24\| Flp 2:19-24]) ::2. La Ekzemplo de Epafrodito ([https://www.bible.com/bible/841/php.2.25-30\| Flp 2:25-30]) : IV. Polemikaj dogmaraj aferoj ([https://www.bible.com/bible/841/php.3\| Flp 3:1-4:1]) : :A. La baso de la judigantoj: La Karno ([https://www.bible.com/bible/841/php.3.1-6\| Flp 3:1-6]) :B. Celo de Paŭlo: La reviviĝo ([https://www.bible.com/bible/841/php.3.7-11\| Flp 3:7-11]) :C. Perfekteco kaj humileco ([https://www.bible.com/bible/841/php.3.12-16\| Flp 3:12-16]) :D. Paŭlo kiel ekzemplo de konduto kaj viglantado ([https://www.bible.com/bible/841/php.3.17-21\| Flp 3:17-4:1]) : V. Postparolo ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.2-23\| Flp 4:2-23]) : :A. Admono ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.2-9\| Flp 4:2-9]) :: ::1. Estantas unuece ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.2-3\| Flp 4:2-3]) ::2. Ĝojantas sen anksio ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.4-7\| Flp 4:4-7]) ::3. Pensanta kaj aganta senpeke ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.8-9\| Flp 4:8-9]) : :B. Noto de Danko ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.10-20\| Flp 4:10-20]) :: ::1. Kontento de Paŭlo ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.10-13\| Flp 4:10-13]) ::2. La donaco de filipianoj ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.14-18\| Flp 4:14-18]) ::3. Provizaĵo de Dio ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.19-20\| Flp 4:19-20]) : :C. Fina salutoj ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.21-23\| Flp 4:21-23]) {{Div col end}} == Verko == Tio eblas, ke la "[[Kenozo\|malplenigeco]]" ({{lang-grc\| kenosis}}) versoj en Filipianoj 2:5-11 estus kristana himno, kiu Paŭlo citis: {{~~citaĵo~~Citaĵo\| <sup>’’5’’</sup>Tiu sama spirito estu en vi, kiu estis ankaŭ en Kristo Jesuo, <sup>’’6’’</sup>kiu, estante en la formo de Dio, ne rigardis kiel ŝatindaĵon la egalecon kun Dio <sup>’’7’’</sup>sed sin malplenigis, alprenante la formon de sklavo, fariĝante laŭ la bildo de homoj; <sup>’’8’’</sup>kaj troviĝinte laŭfigure kiel homo, li sin humiligis kaj fariĝis obeema ĝis morto, eĉ ĝis la morto per kruco. <sup>’’9’’</sup>Pro tio do Dio tre alte superigis lin, kaj donis al li nomon, kiu estas super ĉia nomo, <sup>’’10’’</sup>por ke en la nomo de Jesuo kliniĝu ĉiu genuo, de enĉieluloj kaj surteruloj kaj subteruloj, <sup>’’11’’</sup>kaj ĉiu lango konfesu, ke Jesuo Kristo estas Sinjoro, al la gloro de Dio, la Patro. \| Flp 2:5-11}} La letero estis skribita al la [[eklezio]] ĉe Filipio, iu el la plej fruaj eklezioj, kiu fondiĝis en Eŭropo. Ili estis tre alligitaj al Paŭlo, same kiel li estis tre tenera al ili. El ĉiaj de la eklezioj, iliaj kotizoj (kiu Paŭlo dankeme agnoskas) estas inter la nur tiuj, ke li akceptas. ([https://www.bible.com/bible/841/acts.20.33-35\| Agoj 20:33-35], [https://www.bible.com/bible/841/2co.11.7-12\| 2Kor 11:7-12] kaj [https://www.bible.com/bible/841/2th.3.8 \| 2Tes 3:8]) La sindono de la filipianoj elvenas tre atentokapte ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.15\| Flp 4:15]). {{citaĵo\| Tiu estis karakteristiko de la [[Antikva Macedonio\| macedona]] misio, kiel 2Cor 8 kaj 9 abunde kaj bele pruvi. Tio estas rimarkinda, ke la macedonaj konvertiĝoj estis el ĉiaj ekonomikaj specoj ([[https://www.bible.com/bible/841/2co.8.2\| 2Kor 8:2]]); kaj la paralela fakto, ilia malriĉeco kaj ilia liberega apogo de la granda misiisto kaj lia laboro, estas profunde konkorde.\| Moule}} Linio 107 ⟶ 101: Kial kun ĉiaj epistoloj, la originalo verkis en la [[kojnea greka lingvo]]. == Kristologio ==▼ ▲==Kristologio== Filipianoj estitis la subjekto de multa esplorado kaj Raplph P. Martin vortobatalas, ke Filipianoj 2 eble konsideras la komenciĝo de [[kristologio]], specife laŭ al la abunda analizo, ke apostolo Paŭlo komenciĝis en Filipianoj 2:5-6. <ref name=RaplhM >''Where Christology began: essays on Philippians 2'' by Ralph P. Martin, Brian J. Dodd 1998 ISBN 0-664-25619-8 pages 1–3</ref> Veronica Koperski rigardas Filipianojn 3: 10 kiel la komenciĝo de la analizado de la sciado de Kristo. <ref name=Koperski >''The knowledge of Christ Jesus'' by Veronica Koperski 1996 ISBN 90-390-0132-4 pages 5–17</ref> Dum la komenca preĝo de Paŭlo estas por koramo ([https://www.bible.com/bible/841/php.1.9\| Flp 1:9]), ke baziĝas sur sciado de Kristo, his fina preĝo estas por la paco de Dio ([https://www.bible.com/bible/841/php.4.7\| Flp 4:7]), kiu pasas trans ĉian komprenemon. Jene la konceptoj de amo, sciado kaj paco estas komunaj disvolvi en la letero. <ref>''The knowledge of Christ Jesus'' by Veronica Koperski 1996 ISBN 90-390-0132-4 pages 291–293</ref> == Referencoj ==▼ :{{referencoj}} ▲==Referencoj== ~~:<references/>~~ == Teksto en Esperanto == La traduko de la brita komitato ([[John Cyprian Rust]], [[John Beveridge]] kaj ''C. G. Wilkinson'') estas trovebla * paperforme en la esperanta Biblio:<br />[[IKUE]] kaj [[KELI]] (ed.): [[Biblio]], eldonejo [[KAVA-PECH]], [[Dobřichovice]] ([[Prago\|Praha]]) [[2006]], ISBN 80-85853-90-6 Linio 128 ⟶ 117: * La leteroj de Paŭlo kaj lia skolo (el la helena trad. Gerrit Berveling) - Chapecó: [[Fonto]], [[2004]] == Legu antaŭ ==▼ ▲==Legu antaŭ== * [[Konvertiĝo de Paŭlo]] * [[Kristanismo]] Linio 140 ⟶ 127: {{Projektoj}} [[Kategorio:Libroj de la Nova Testamento]]

Epistolo al la filipianoj: Malsamoj inter versioj