Dinastio Qing: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
AndyHM (diskuto | kontribuoj) Etikedo: redakto de fonto je 2017 |
AndyHM (diskuto | kontribuoj) Etikedo: redakto de fonto je 2017 |
||
Linio 20:
Post konkeri "propran Ĉinion", la manĉuroj identigis sian ŝtaton kiel "Ĉinio" (中國, Zhōngguó; "Meza Regno"), kaj nomis ĝin Dulimbai Gurun en [[manĉura lingvo]] (Dulimbai signifas "centra" aŭ "meza", gurun signifas "nacio" aŭ "ŝtato"). La imperiestroj egaligis la landojn de la Qing-ŝtato (inkluzive de hodiaŭa [[Nordorienta Ĉinio]], [[Ŝjinĝjiango|Ŝinĝjango]], [[Mongolio]], [[Tibeto]] kaj aliaj areoj) kiel "Ĉinio" en la ĉina kaj manĉura lingvoj, difinante Ĉinion kiel mult-etnan ŝtaton, kaj malakceptante la ideon, ke "Ĉinio" nur signifis Han-areojn. La Qing-imperiestroj proklamis, ke ambaŭ Han-aj kaj ne-hanaj popoloj estas parto de "Ĉinio". Ili uzis kaj "Ĉinion" kaj "Qing" por nomi sian ŝtaton en oficialaj dokumentoj, internaciaj traktatoj (ĉar la Qing estis konata internacie kiel "Ĉinio" aŭ kiel "Ĉina Imperio") kaj eksterlandaj aferoj, kaj "Ĉina lingvo" Dulimbai gurun i bithe) inkludis ĉinajn, manĉurajn kaj mongolajn lingvojn, kaj "ĉina popolo" (u 之 人 Zhōngguó zhī ren; manĉure: Dulimbai gurun i niyalma) rilatis al ĉiuj subjektoj de la imperio. En la ĉinlingvaj versioj de ĝiaj traktatoj kaj ĝiaj mapoj de la mondo, la Qing-registaro uzis "Qing" kaj "Ĉinio" sendistinge. La dinastio foje estis nomata "Manĉur-dinastio" aŭ "Pura dinastio" en fremdlingvaj fontoj.
== Historio ==
=== Kreado de la Qing-dinastio ===
La Qing-dinastion fondis ne Han-ĉinoj, kiuj konsistigas la plimulton de la ĉina loĝantaro, sed de malnomadaj terkulturistoj konataj kiel la [[jurĉenoj]], [[Tunguz-manĉura lingvaro|tunguza popolo]] kiu vivis ĉirkaŭ la regiono nun konsistanta el la ĉinaj provincoj de [[Ĝilinio|Jilin]] kaj [[Hejlongĝjango|Heilongjiang]]. La manĉuroj foje estas konfuzitaj kun nomadaj popoloj, kio ili ne estis. Kio poste fariĝis la manĉura ŝtato estis fondita de [[Nurhaci]], la ĉefo de pli malgranda jurĉena tribo - la Aisin Gioro - en [[Jianzhou]] en la frua [[17-a jarcento]]. Nurhaci eble pasigis tempon en ĉina hejmo en sia juneco, kaj flue parolis ĉinan kaj mongolan lingvojn, kaj legis la ĉinajn romanojn [[Tri regnoj|Enamiĝo de la Tri Regnoj]] kaj [[Ĉe akvorando|Ĉe Akvo-Rando]]. Origine vasalo de la Ming-imperiestroj, Nurhaci komencis intertriban feŭdon en 1582 kiu eskaladis en kampanjo por unuigi la proksimajn tribojn. Antaŭ 1616, li sufiĉe firmigis Jianzhou por povi proklami sin ''Ĥano'' de la [[Dinastio Jin|Granda Jin]] en referenco al la antaŭa jurĉena dinastio.
Du jarojn poste, Nurhaci anoncis la "Sep Plendojn" kaj malkaŝe rezignis la suverenecon de Ming supernatura por kompletigi la unuigon de tiuj jurĉenaj triboj ankoraŭ aliancitaj kun la Ming-imperiestro. Post serio de sukcesaj bataloj, li translokigis sian ĉefurbon el [[Hetu Ala]] al sinsekve pli grandaj kaptitaj urboj Ming-aj en Liaodong: unue Liaoyang en 1621, poste Shenyang (Mukden) en 1625.
Kiam la jurchanoj estis reorganizitaj de Nurhaci en la ok flagojn, multaj manĉaj klanoj estis kreitaj artefarite kiam grupo de neparencaj homoj fondis novan manĉuran klanon (mukun) uzante nomon de geografia origino kiel loknomo por sia hala (nomo de klano). 22]
Translokigado de sia kortego de Jianzhou al Liaodong donis al Nurhaci aliron al pli da rimedoj; ĝi ankaŭ alportis lin en proksima kontakto kun la Khorchin Mongola domajnoj sur la ebenaĵoj de Mongolio. Kvankam jam la iam-unuigita mongola nacio jam delonge disiĝis en individuajn kaj malamikajn tribojn, tiuj triboj ankoraŭ prezentis gravan minacon pri sekureco al la Ming-limoj. La politiko de Nurhaci al la chorĉinoj devis serĉi ilian amikecon kaj kunlaboron kontraŭ la Ming, certigante lian okcidentan limon de potenca ebla malamiko.
Krome, Khorchin montris utilan aliancanon en la milito, donante al la Jurchens sian sperton kiel kavaleriaj arĉistoj. Por garantii ĉi tiun novan aliancon, Nurhaci iniciatis politikon de inter-geedzecoj inter la Jurchen kaj Khorchin-nobelaroj, dum tiuj, kiuj rezistis, renkontiĝis kun milita agado. Ĉi tio estas tipa ekzemplo de la iniciatoj de Nurhaci, kiuj poste fariĝis oficiala Qing-registaro. Dum la plej multaj el la Qing-periodo, la mongoloj donis armean helpon al la Manchus.
Iuj aliaj gravaj kontribuoj de Nurhaci inkludas ordigi la kreadon de skriba manĉura skripto, bazita sur mongola skribo, post kiam la pli frua Jurchen-manuskripto estis forgesita (ĝi estis derivita de Khitan kaj ĉino). Nurhaci ankaŭ kreis la civilan kaj armean administran sistemon kiu poste evoluis al la Ok Banners, la difina elemento de la identeco manĉura kaj la fundamento por transformi la maldense trikatajn tribojn Jurchen en nacion.
Ekzistis tro malmultaj etnaj manĉoj por konkeri Ĉinujon mem, tiel ke ili akiris forton venkante kaj absorbante mongolojn. Pli grave, ili aldonis Han-ĉinan al la Ok Flagoj. La Manchus devis krei tutan "Jiu Han jun" (Malnovan Han-Armeon) pro la amasa nombro de Han-ĉinaj soldatoj, kiuj estis absorbitaj de la Ok Banners per kapto kaj perfido. Ming-artilerio kaŭzis multajn venkojn kontraŭ la Manĉuso, do la manĉuso establis artilerian korpon el Han-ĉinaj soldatoj en 1641, kaj la kreskado de han-ĉinaj numeroj en la Ok Flagoj gvidis en 1642 ĉiujn Ok Han-standardojn. 25] Armeoj de malfunkciigitaj Ming Han-Ĉinoj konkeris sudan Ĉinion por la Qing.
Han-ĉinoj ludis masivan rolon en la Qing-konkero de Ĉinio. Generalenaj ĉinaj generaloj, kiuj transfuĝis al la manĉuoj, ofte ricevis virinojn de la Imperia Aisin Gioro-familio en geedzeco, dum la ordinaraj soldatoj kapitulacis ofte kiel edzinoj ne-reĝaj manĉuoj. Jurchen (Manchu) virinoj geedziĝis kun ina Ĉino en Liaodong. Princinoj Manchu Aisin Gioro ankaŭ estis donitaj en geedzeco al la filoj de Han-ĉinaj oficialuloj.
<table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0">
| |||