|
[[Dosiero:Caspian coast in Hovsan, Azerbaijan.jpg|dekstra|eta|300px|[[Kaspio|Kaspia marbordo]] en Hövsan]]
'''Akvaĵoj en Azerbajĝano''' formiĝis dum longa geologia tempo kaj signife ŝanĝiĝis dum tiu periodo. Ĉi tio estas precipe pruvita de restaĵoj de malnovaj riveroj trovitaj tra la lando. La akvosistemoj de la lando konstante ŝanĝiĝas sub la influo de naturaj fortoj kaj industriaj agadoj enkondukitaj de la homoj. Artefaritaj riveroj ([[Kanalo (akvovojo)|kanaloj]]) kaj [[lageto]]j estas parto de la akvosistemoj de [[Azerbajĝano]].
'''Akvaĵoj en Azerbajĝano'''
TheLa [[hydrography]]hidrografio ofde AzerbaijanAzerbajĝano basicallyesence belongsapartenas toal thela baseno de la [[ Caspian SeaKaspio|Kaspia basinMaro]].<ref name="landcomm">{{ citeCitaĵo webel la reto| titletitolo=Inland waters |url=http://www.dtxk.gov.az/azerbaijan/nature/nature08_e.html | publishereldoninto= [[State Land and Cartography Committee (Azerbaijan) ]] | accessdatealirdato=11 JuneJunio 2014 |deadurl=yes | archiveurlarkivurl=https://web.archive.org/web/20140714182957/http://www.dtxk.gov.az/azerbaijan/nature/nature08_e.html | archivedatearkivdato=14 JulyJulio 2014 |df= }}</ref >--> ▼
{{Redaktata|Dominik}}
<!--The '''water bodies of [[Azerbaijan]]''' were formed over a long geological timeframe and changed significantly throughout that period. This is particularly evidenced by remnants of ancient rivers found throughout the country. The country's water systems are continually changing under the influence of natural forces and human introduced industrial activities. Artificial rivers ([[canals]]) and [[pond]]s are a part of Azerbaijan's water systems.
▲The [[hydrography]] of Azerbaijan basically belongs to the [[Caspian Sea basin]].<ref name="landcomm">{{cite web|title=Inland waters |url=http://www.dtxk.gov.az/azerbaijan/nature/nature08_e.html |publisher=[[State Land and Cartography Committee (Azerbaijan)]] |accessdate=11 June 2014 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140714182957/http://www.dtxk.gov.az/azerbaijan/nature/nature08_e.html |archivedate=14 July 2014 |df= }}</ref>-->
== Riveroj ==
[[Dosiero:Kurarivermap.jpg|dekstra|eta|300px|[[Kura]] kaj [[Aras]] estas la plej longaj riveroj de Azerbajĝano kaj ilia akvokolekta baseno kovras la plej grandan parton de la lando]]
[[Dosiero:Jolfa-Aras2.jpg|dekstra|eta|300px|Rivero [[Aras]] laŭ la [[Irano|irana]] landlima limo kun [[Naĥiĉevano]], [[Azerbajĝano]]]]
Riveroj formas la ĉefan parton de la akvosistemoj de Azerbajĝano. En Azerbajĝano estas {{Unuo|8359}} riveroj de diversaj longoj. El ili {{Unuo|8188}} riveroj estas malpli ol 25 km longaj. Nur 24 riveroj estas pli ol 100 km longaj.
<!--Rivers form the principal part of the water systems of Azerbaijan. There are 8,359 rivers of various lengths within Azerbaijan. Of them 8,188 rivers are less than {{convert|25|km|mi}} long. Only 24 rivers are over {{convert|100|km|mi}} long.
TheLa largestplej riversgrandaj thatriveroj, flowkiuj throughfluas thetra countryla lando, areestas:<ref name="minecol">{{citeCitaĵo webel la reto|titletitolo=Rivers, Lakes and Reservoirs of Azerbaijan Republic|url=http://www.eco.gov.az/en/hid-chay-gol-suanbar.php|publishereldoninto=[[Ministry of Ecology and Natural Resources (Azerbaijan)]]|accessdatealirdato=11 JuneJunio 2014|deadurl=yes|archiveurlarkivurl=https://web.archive.org/web/20140702101035/http://www.eco.gov.az/en/hid-chay-gol-suanbar.php|archivedatearkivdato=2 JulyJulio 2014|df=}}</ref>
* [[Kura]], mainĉefa waterfonto sourcede andakvo thekaj arteryla ofarterio thede countryla lando<ref name="minecol"/>-->
* [[Aras]]
* Alazani (QanıxçayQanix), situanta en Alazan
* Iori (Qabırrı çayıQabirri)
* Khrami (Anaxatır)
* Samur
* Pirsaatçay
* Bolqarçay, situanta en Distrikto Jalilabad
* Agstafa
* Ağstafaçay
* Hekeri
* Həkəri
* Kürəkçay
* Terter
* Tərtərçay
** Ağdabançay
** Levçay
** Turağayçay
* Turyan
* Türyançay
* Viləşçay
* Qarqarçay
<!--
The rivers in Azerbaijan can be divided into three groups:<ref name="landcomm"/>
#The Kur basin rivers (Qanix, Qabirri, Turyan, Agstafa, Shekir, Terter, Khachin, etc.) ▼#The Araz basin rivers (Arpachay, Nakhchivan, Okhchu, Hekeri, Kondelenchay, etc.) ▼#Rivers, flowing directly into the Caspian Sea (Samur, Gudyal, Velvele, Vilesh, Lenkeran, etc.) ▼
▲=== RiverRivera systemsistemo ===
Azerbaijan river systems are changing and evolving under the influence of various physiographic factors:<ref name="landcomm"/> climate, landscape, geological structure, soil and vegetation.
La riveroj en Azerbajĝano povas esti dividitaj en tri grupojn:<ref name="landcomm"/>
The density of the river network increases, then gradually decreases later with higher altitudes. Except for the Talysh region (1.6-2.2 km/km²), the river system density is the highest (1-2 km/km²) at 1,000-2,500 kilometers, while in the area of the Talysh mountains it peaks at 1.6-2.2 km/km² at 500-1,000 km. The average density of the river system of Azerbaijan is 0.39 km/km². The density is even lower than 0.05 km/km² in the plains.
▲# TheRiveroj Kurde basinbaseno riversKura (Qanix, Qabirri, Turyan, Agstafa, Shekir, Terter, Khachin, etc.ktp)
▲# TheRiveroj Arazde basinbaseno riversAras (Arpachay, Nakhchivan, Okhchu, Hekeri, Kondelenchay, etc.ktp)
▲# RiversRiveroj, flowingkiuj directlyfluas intorekte theen Caspianla SeaKaspian Maron (Samur, Gudyal, Velvele, Vilesh, Lenkeran, etc.ktp)
Azerbajĝanaj riveraj sistemoj ŝanĝiĝas kaj evoluas sub la influo de diversaj fiziografiaj faktoroj:<ref name="landcomm"/> klimato, pejzaĝo, geologia strukturo, grundo kaj vegetaĵaro.
La denseco de la rivera reto pliiĝas, poste iom post iom malpliiĝas en pli altaj altitudoj. Escepte de la regiono Talysh (1.6-2.2 km/km²), la rivera denseco estas la plej alta (1-2 km/km²) je 1,000-2,500 kilometroj, dum en la areo de la Taliŝ-Montaro ĝi pintas je 1.6-2.2 km/km² je 500-1,000 km. La averaĝa denseco de la rivera sistemo de Azerbajĝano estas 0.39 km/km². La denseco estas eĉ pli malalta ol 0.05 km/km² en la ebenaĵoj.
=== Kura kaj Aras ===
{{mainĈefartikolo|Kura (Caspian Sea)|l1=Kura River|Aras River}}
TheKura Kur andkaj Aras areestas la theplej longestlongaj riversriveroj inen AzerbaijanAzerbajĝano. TheyIli runfluas throughtra thela [[Kur-Arazbaseno Lowland]]de Kura-Aras. TheLa riversriveroj, thatkiuj directlyfluas flowrekte intoen thela CaspianKaspian SeaMaron, originateoriginas mainlyĉefe fromel thela north-easternnordorienta slopedeklivo ofde thela [[GreaterGranda CaucasusKaŭkazo]] andkaj el la [[Talysh MountainsTaliŝ-Montaro]] andkaj runfluas alonglaŭ thela basenoj de Samur-Devechi andkaj Lenkeran lowlands.
TheLa Kuraareo Riverde basinla arearivera baseno de Kura (86,000 km²) upĝis tola thekrucvojo junctionkun withla therivero Aras Riverestas ispli smallermalgranda thanol thela Arasakva waterbaseno basinde Aras (101,937 km²). TheLa riverrivero isdaŭre still callednomiĝas Kura onsur thela junctionkrucvojo becauseĉar thela waterakva levelnivelo ofde thela Kura isestas twiceduoble aspli highalta asol thattiu ofde thela Arasrivero RiverAras.
-->
== Lagoj ==
* Lago Masazır
* Lago Sarysu, la plej granda lago laŭ areo kaj volumeno<ref name="minecol"/>
<!--
== Akvorezervejoj ==
[[FileDosiero:Mingachevir Reservoir, Azerbaijan.JPG|thumbdekstra|eta|300px|[[Akvorezervejo Mingachevir Reservoir]]vidita seenel fromla space.spaco]]
Pli ol 60 akvorezervejoj estis konstruitaj por reguligi la riverfluon en Azerbajĝano. La formado de ĉi tiuj akvorezervejoj estas unu el la agoj plenumitaj por raciigi la uzadon de akvo kaj energiaj rimedoj.
Over 60 water reservoirs have been constructed in order to regulate the river flow in Azerbaijan. The formation of these reservoirs is one of the measures that has been undertaken in order to ration the utilization of water and energy resources.
La plej grandaj akvorezervejoj estas:
The largest water reservoirs are:
* [[Agstafachay reservoir|Agstafachay]]
* Aras
* [[Araz reservoir|Araz]]
* [[Jeyranbatan reservoir|Jeyranbatan]]
* [[Khanbulanchay reservoir|Khanbulanchay]]
* [[Mingachevir, reservoir|Mingachevir]],la theplej largestgranda reservoirakvorezervejo bylaŭ areaareo<ref name="minecol"/>
* [[Sarsang reservoir|Sarsang]]
* [[Shamkir reservoir|Shamkir]]
* [[Varvara reservoir|Varvara]]
* [[Vileshchay reservoir|Vileshchay]]
* [[Yenikend reservoir|Yenikend]]
La akvorezervejoj en Azerbajĝano estas celitaj por esti uzataj por diversaj celoj, dum plej multaj aliaj lagetoj estas uzataj ekskluzive por akvumado.
The reservoirs in Azerbaijan are designed to be utilized for various purposes, while most other ponds are used exclusively for irrigation.
-->
== Vidu ankaŭ ==
| 