Dezerto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 64:
 
== Dezertoj laŭ kontinentoj ==
Teritorioj kun ekstreme [[arida|malhumida]] klimato estas nomataj dezertoj. La areo apartenanta al la speco ricevas malpli ol 250 mm da [[precipitaĵo|atmosfera akvo]] jare - forvaporado pliigas tiun procedon multoble. Agrikulturado estas neebla sen artefarita [[irigacio]]. La grundoj entenas etkvanton da [[humo|organikaĵoj]]. Dezertoj havas specialan, insulan karakteron de situo sur la terglobo: en neniu mondoparto ili aperas kiel kontinua zono (kompare al tiu de arktaj, tropikaj, aŭ tundraj zonoj).
Teritorioj kun ekstreme [[arida|malhumida]] klimato estas nomataj - dezertoj.
La areo apartenanta al la speco ricevas malpli ol 250 mm da [[precipitaĵo|atmosfera akvo]] jare - forvaporado pliigas tiun procedon multoble. Agrikulturado estas neebla sen artefarita [[irigacio]]. La grundoj entenas etkvanton da [[humo|organikaĵoj]].
Dezertoj havas specialan, insulan karakteron de situo sur la terglobo: en neniu mondparto ili aperas kiel kontinua zono (kompare al tiu de arktikaj, tropikaj, aŭ tundraj zonoj).
 
'''Afriko:''' En la norda hemisfero dezertaj areoj de afrika kontinento lokiĝas inter 15° kaj 30° de norda [[latitudo]] (tie situas la plej granda en la mondo dezerto -nome [[Saharo]]).
 
En la suda hemisfero dezertoj troviĝas inter 6° kaj 33° (suda latitudo) (inkluzive dezertojn: [[Kalaharo]], [[Namib]] kaj ankaŭ dezertajn teritoriojn de [[Somalio]] kaj [[Etiopio]]).
 
En '''Nordameriko''' dezertoj okupas sud-okcidentan parton de la kontinento inter 22° kaj 24° norde ([[Sonora-Dezerto]], [[Mojave-Dezerto]], k.a.).
Linio 75 ⟶ 74:
En '''Sudameriko''', la dezertoj situantaj inter 5° kaj 30° sude, formas oblongan strion etenditan laŭ okcidenta, pacifika bordo de la kontinento. Tie de nordo al sudo sekvas dezertoj: [[Seĉura-Dezerto]], [[Pampa del Tamarugal]], [[Atakama-Dezerto]], antaŭ aŭ respektive malantaŭ [[Andoj]] - [[Patagona Stepo]].
 
'''Aziaj dezertoj''' troviĝas inter 15° kaj 48-50° norde kaj inkluzivas la grandajn: [[Rub-al-Ĥalo]], [[Nefudo|Granda Nefudo]], [[Al-Hasa]] sur la [[Araba duoninsulo]], [[Daŝti-Kivir]], [[Daŝti-Lut]], [[Daŝti-Margo]], [[Registano]], [[Harano]] en [[Irano]] kaj [[Afganio]]; [[Karakumo]] en [[Turkmenio]], [[Kizilkumo]] en [[Uzbekio]],; [[Muĵunkumodezerto Tar|Taro]] en [[KazaĥioBarato]] kaj [[Thal]] en [[Pakistano]]; [[dezertoDezerto Tar|TaroGobi]] en Hindio[[Mongolio]] kaj [[Ĉinio]]; [[Taklamakano]] en [[Ĉinio]].
kaj [[Thal]] en [[Pakistano]]; [[Dezerto Gobi]] en [[Mongolio]] kaj [[Ĉinio]]; [[Taklamakano]], [[Alaŝanj]], [[Bejŝanj]], [[Cajdasi]] en [[Ĉinio]].
 
La '''aŭstraliaj dezertoj''' okupas grandan teritorion inter 20 kaj 34° sude - tio estas la [[Granda Viktoria Dezerto]], la [[Gibson-Dezerto]] kaj la [[Granda Sabla Dezerto]].