16-a de junio: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto |
→Eventoj: pola soldataro eniris al Piekary Śląskie |
||
Linio 13:
* [[1664]]: [[Respubliko de Ambaŭ Nacioj|Pola]]-rusa milito: venko de litova armeo, komandata de Michał Kazimierz Pac en batalo de [[Vicebsko]], kiu deflankiĝis de la armeo de pola reĝo [[Johano la 2-a Kazimiro]]
* [[1674]]: [[Franca-Nederlanda milito]]: venko de franca armeo super la aŭstra en batalo de [[Sinsheim]]
* [[1703]]: '''En [[Hungario]] eksplodis kontraŭ[[Habsburgoj|habsburga]] [[Liberecbatalo de Rákóczi]]'''
* [[1755]]: [[Franc-Brita Indiana Milito]]: brita armeo konkeris [[fortikaĵo]]n en [[Nov-Brunsviko]]
* [[1779]]: [[Hispanio]] deklaris militon al [[Unuiĝinta Reĝlando]] kaj komencis [[sieĝo]]n de [[Ĝibraltaro]]
Linio 19:
* [[1792]]: Pro pola-rusa milito oni rompis konstruon de la [[Templo de Dia Providenco en Varsovio]]
* [[1794]]: Venko de [[aŭstroj]] kaj [[nederlandanoj]] en batalo de [[Fleurus]]
* [[1815]]: '''[[Napoleonaj militoj]]: lastaj venkoj de [[Napoleono Bonaparte]]''' en batalo de [[Sombreffe|Ligny]] - armeo de [[Gebhard Leberecht von Blücher]] perdis 8 mil soldatojn, Francio 5 mil, kaj la batalo de Quatre Bras (po 5 mil viktimoj flanke de angla-nederlanda armeo kaj la franca)
* [[1815]]: '''[[Kongresa Pollando]] fondiĝis''', kreita de [[Viena Kongreso]], kaj samjare ligita per [[persona unio]] kun [[Rusia Imperio]]
* [[1833]]: Generalo [[Antonio López de Santa Anna]]
* [[1846]]: [[Pio la 9-a]] iĝis papo
* [[1903]]: Fondita unua [[Esperanto]]-Societo en [[Peruo]].▼
* [[1903]]: [[Detrojto]]: '''Usona aŭto-produkta konzerno [[Ford Motor Company]] fondiĝis'''
* [[1903]]: '''La [[Gjøa|unua trijara ekspedicio]] de norvega polusesploristo [[Roald Amundsen]] tra [[Nordokcidenta Pasejo]] komenciĝis'''
* [[1904]]: Irlanda verkisto [[James Joyce]] komencis kunlaboron kun [[Nora Barnacle]], kaj poste utiligis la [[dato]]n komencante sian [[romano]]n [[Uliso (Joyce)|''Uliso'']] el 1922
* [[1911]]: '''Usona [[konzerno]] [[IBM]] fondiĝis'''
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1915]]: [[
* [[1919]]: [[Slovaka soveta respubliko]] fondiĝis
* [[1922]]: [[Dua Pola Respubliko]]: Pola Soldataro sub komando de generalo Stanisław Szeptycki eniris al [[Piekary Śląskie]]
* [[1925]]: '''[[Krimeo]]: malfermo de la pionira tendaro [[Arteko]]'''
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1940]]: '''[[Gestapo]] arestis en kelkaj distriktoj de [[Lodzo]]-regiono 41 membrojn de konspira organizo "[[venĝo|Venĝistoj]]"'''; en [[Kutno]] establiĝis juda [[geto]]; [[konspiro|konspira]] revuo de Nacia Partio "Walka" ([[Batalo]]) en artikolo ''Generalna Gubernia - paradisus judeorum'' ([[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] - [[paradizo]] de [[judoj]]) surprize konstatis: ''Dum kiam en ĜG la polan loĝantaron oni ĉasas kiel sovaĝajn bestojn, kaptitajn [[viro]]jn kaj [[virino]]jn oni forsendas al [[Germanio]] por pezaj [[laboro]]j - judoj estas videble privilegiitaj flanke de [[kontraŭjudismo|kontraŭjudismaj]] germanaj [[rasismo|rasistoj]]. La [[rubando]] kun [[stelo de Davido]] iĝis protekta [[markemblemo]] kontraŭ [[homforkapto]]. (...) [[spionado|spiona reto]] en Pollando, [[okupado|okupata]] de [[Hitler]]a Germanio, baziĝis - sur judoj. Ili estiĝos apogilo de registaroj''.
** La 10-a Brigado de Kirasita Kavalerio de generalo [[Stanisław Maczek]] komencis batalon kontraŭ [[germanoj]] apud [[Montbard]] en Francio; [[Philippe Pétain]] iĝis
** [[1941]]: [[Londono]]: Supera Komandanto armea generalo [[Władysław Sikorski]] permesis al polaj soldatoj aniĝi al Pola-[[Skotlando|Skota]] Societo
** [[1942]]: Revenĝe pro pripafo flanke de [[Sovetunio|sovetaj]] [[partizano]]j de germana aŭtomobilo, '''[[germanoj]] masakris vilaĝon Rajsk (proksime al [[Bielsk Podlaski]]) mortigante 142 personojn'''; [[Ordnungspolizei|germana polico]] en [[Varsovio]] sur la placo al [[Napoleono]] arestis ĉirkaŭ 2 mil personojn pro kontraŭleĝa komerco
** [[Heinrich Himmler]] malpermesis doni al polaj trudlaboristoj en [[Nazia Germanio]] permeson posedi [[radio]]ricevilon
** [[1943]]: '''Germana [[ekstermejo|ekstermado]] de [[judoj|juda]] [[geto]] en [[Lvovo]] finiĝis''' post dusemajna batalado per [[murdo]] aŭ forveturigo de pli ol 20 mil judoj al [[koncentrejo]]j en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]]; [[SS (organizo)|SS]]-oficiro por [[Orienta Prusio]] Otto Rasch deklaris, ke en punlaborejo-[[koncentrejo]] en [[Działdowo]] vintre oni [[murdo|murdis]] grandan nombron de [[poloj]], kalkulitaj al "gvida elemento"
** Kontraŭpartizana ofensivo de la [[Akso Berlino-Romo-Tokio]] apud la rivero Sutjeska ([[Bosnio]]) finiĝis iĝante turnopunkto, favore al transpreno de la kontrolo de [[Aliancanoj]] super [[Jugoslavio]]
** [[1944]]: [[Volinia masakro]]: '''atako de [[Ukraina Ribela Armeo]] kontraŭ pasaĝera [[trajno]] de [[Ekstermejo Bełżec|Bełżec]]''' ([[Lublin|lublina]] [[vojevodio]]) ĝis Rawa Ruska ([[Lvovo|lvova]] vojevodio) - oni [[pafekzekutado|pafekzekutis]] ĉirkaŭ 40-70 polojn kaj al [[ukrainoj]] permesis foriri; '''taĉmento de [[kalmukoj]], militservanta por [[germanoj]], ekstermis vilaĝon Gózd''' mortigante 7 personojn, [[seksperforto|seksperfortante]] kaj [[rabo|rabante]] [[bredado|bred]]bestaron kaj valoraĵojn; dum [[partizano|partizana]] atako al germana gardejo en Jewłasze (nun en [[Grodna regiono]]) '''kadre de ''[[Operaco Tempesto]]'' pereis pola komandanto, [[mutobskuruloj|mutobskurulo]] [[Jan Piwnik]]'''; en Arbarego Solska ([[Lublinio]]) germanoj komencis kontraŭpartizanan operacon ''Sturmwind II''
** Franca historiisto pri [[mezepoko]] Marc Bloch, kunkreinto de la [[skolo de analoj]] estis pafmortigita de germanoj; '''al [[Koncentrejo Ravensbrück]]
* [[1948]]:
* [[1950]]: En [[Rio-de-Ĵanejro]] oni malfermis futbalan [[stadiono Maracanã|stadionon Maracanã]]
* [[1953]]: '''En [[Orienta Berlino]] kaj [[Germana Demokratia Respubliko]] komenciĝis protestoj kaj [[Popolribelo de 1953|manifestacioj pri politikaj postuloj]]''' - oni proklamis [[Ĝenerala striko|ĝeneralan strikon]], kiu ampleksis ĉirkaŭ 600 entreprenejoj en la tuta lando
Linio 47 ⟶ 49:
* [[1955]]: Papo [[Pio la 12-a]] [[ekskomuniko|ekskomunikis]] [[Juan Domingo Perón]]
* [[1955]]: Premiero de la usona [[animacia filmo]] [[Lady and the Tramp|''Ledi kaj la Senhejmulo'']]
* [[1958]]: '''Ekzekuto de [[Imre Nagy]], la ĉefministro de Hungario kune kun lia konsilisto-ĵurnalisto Miklos Gimes kaj [[Pál Maléter]], la ministro pri defendo''' - dum la [[hungara revolucio de 1956]] ĉirkaŭ 20 mil personoj pereis, komunistoj mortkondamnis 230 personojn kaj 200 mil fuĝis antaŭ [[reprezalio]]j
* [[1958]]: En [[Romo]] oni inaŭguris Nacian [[Muzeo]]n de [[Azio|Orienta]] [[Arto]]
* [[1960]]: [[Israelo]] funkciigis [[Nuklea reakciujo|nuklean reakciujon]] en la dezerto [[Negevo]]
* [[1960]]: '''Premiero de la usona filmo [[Psycho (1960-a filmo)|''Psiĥozulo'']], reĝisorita de [[Alfred Hitchcock]]'''
* [[1961]]: Malfermo de [[turisma marko]] laŭlone de la ĉefa [[kresto (monto)|kresto]] de [[Gigantmontaro]] kiel Vojo de la [[poloj|Pola]]-[[ĉeĥoj|Ĉeĥa]] [[Amikeco]]
* [[1963]]: [[Kosmodromo Bajkonur]]: '''[[Valentina Tereŝkova]] fariĝis
* [[1963]]: En Instituto de [[Fiziko]] ĉe [[Pola Scienca Akademio]] en [[Varsovio]] oni funkciigis
* [[1976]]: [[Sud-Afriko]]: [[masakro]] de protestantaj lernantoj en [[Soweto]]
* [[1976]]: La 5-a [[Eŭropa Futbal-Ĉampionado 1976|Eŭropa Futbal-Ĉampionado]] komenciĝis en Jugoslavio
Linio 59 ⟶ 61:
* [[1977]]: Funkciigo de la [[pramo]] [[Świnoujście]]-[[Kopenhago]], liganta Pollandon kun [[Danio]]
* [[1983]]: [[Jurij Andropov]] iĝis prezidanto de la [[Supera Soveto de Sovetunio]]
* [[1983]]: '''La 2-a [[pilgrimado]] de papo [[Johano Paŭlo la 2-a]] al [[Pollando]] komenciĝis unu jaron kaj duono post enkonduko de la [[milita stato en Pollando]]''' - ĉi-periode oni murdis 100-200 [[poloj]]n kaj unu miliono de la plej entreprenemaj forlasis sian landon (generalo [[Wojciech Jaruzelski]] ne konsentis okazigi la viziton unu jaron pli frue, okaze de la 600-jariĝo de la pilgrimejo [[Jasna Góra]])
* [[1987]]: Tra [[Bjalistoko]] kaj ĉirkaŭaĵoj trapasis [[Tornado (ŝtormo)|tornado]] kaŭzante [[damaĝo]]n de 106 konstruaĵoj kaj vundigon de dekkelkaj personoj
* [[1999]]: [[Thabo Mbeki]] fariĝis prezidento de la Respubliko de [[Sud-Afriko]].
| |||