Urbano la 2-a: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e +Bibliotekoj per AWB
e poluretoj
Linio 11:
== La unuaj jaroj ==
 
Li naskiĝis, en 1040, el nobla franca familio de Lagery najbare de [[Châtillon-sur-Marne]], baptiĝis Otono, edukiĝis laŭ ekleziaj medioj kaj studis en [[Reims]], kie sekve estis ordinita diakono kun ofico de arkidiakono. Subinflue de [[Bruno elde KolonioKolonjo|Sankta Bruno]] li rezignis sian oficon por monaĥe membriĝi en la monaheiomonaĥejo de la [[Ordeno de Klunizo|Kongregacio de Cluny]]. En 1077 li estis inter la akompanantoj de la abato de Cluny en [[Canossa]] ĉe papo [[Gregorio la 7-a]], kiu en 1078 lin kunvokis kaj nomumis episkopo de [[Ostia]] kaj [[Velletri]] kiel postvenanto de [[Pier Damiani]]. Sekve li enoficiĝis en la ŝarĝo de [[papa delegito]] por Germanio dum la kontrasto kun la imperiestro [[Henriko la 4-a]].
 
== Leviĝo al papado ==
Linio 24:
Reveninte al Suda Italio, en 1090 kunigis en [[Melfi]] koncilion, kiun partoprenis 70 episkopoj, promulgante dekses gravajn kanonojn pro kondamni simonion, malpermesi la laikajn investiturojn de ekleziaj oficoj, rekonfirmi la devigon de la celibato por la klerikularo kaj reformi la monaĥejan disciplinon. Poste li trapasis [[Matero]]n por gastiĝi en [[Bari]], kie konsekris la [[Sankta Nikolao|bazilikon de Sankta Nikolao]], en ĝin lokigante la relikvojn portitajn el la Turkia Oriento, kiuj fariĝos arda devotaĵo de pilgrimoj kaj krucmilitistoj pilgrimantoj al Jerusalemo.
 
HarmomieHarmonie kun tiu politiko, li favoris la geedziĝon de la grafino [[Matilda elde TuskanioToskanio]] kun Guelfo (Welf) de BavariaBavario; li, por sin defendi kontraŭ la imperiestra politiko, apogiĝis ankaŭ sur la armeo de la princo Konrado, filo de Henriko kaj jam kronita kunreganto de Italio (Milano 1093), ribelanta kontraŭ la patro. Li havis gravajn kontrastojn, pro similaj motivoj, ankaŭ kun [[Filipo la 1-a (Francio)]]. Fine, pormomente ambaŭkaze la papa celo sendependigi la eklezion kaj la sanktan seĝon sukcesis.
 
== Urbano la 2-a kaj krucmilitoj ==
 
[[Dosiero:B Urban II2.jpg|thumb|left|Urbano la 2-a predikas la krucmiliton dum la Koncilio de Clermont]]
Urbano la 2-a koniĝas precipe al la historiografio pro lia, almenaŭ ŝajna, ekpuŝo al la [[unua krucmilito]]. La engaĝiĝo de Urbano la 2-a favore al la krucmilitoj aperis publikan inviton la unuafojonunuan fojon en la [[Koncilio de Piaĉenco]], dum kiu (marte de 1095), li ricevis viziton de la ambasadoro de de la [[imperiestroj de la Bizanca Imperio|bizanca imperiestro]], [[Aleksio la 1-a el Bizanco|Aleksio la 1-a Komneno]], kiu helpetus kontraŭ la [[islamano]]j. Kolektiĝis granda koncilio kun tiom granda partopreno de episkopoj de Alta Italio, Francio kaj Burgundio, ke la renkontiĝo devis disvolviĝi subĉielo eksterurbe. La sekva koncilia renkontiĝo, nome [[Koncilio de Clermont]] la papo reproponis la liberigon de la Sanktaj Lokoj, tiam jam delonge okupitaj de [[araboj]]: tio tiom plaĉis ke la asembleo eksplodis en "[[Deus lo voltvult|Dio tion volas]]". Urbano invitis la francojn ĉesi iliajnsiajn enajn luktojn kaj adresigi iliajnsiajn energiojn por servi la kaŭzon de la liberigo de la Sanktaj Lokoj.
 
Ĵusaj studoj, tamen, malkovris ke la fama parolado de la papo estintus mallaŭdanta la interkristanajn luktojn kiuj sangobanis Eŭropon, kaj instiganta al novtipaj pilgrimoj al Sankta Tero kaj konvertiĝo por purigado el pekoj.
<ref>Pri tiu parolado ni havas kvar versiojn de samnombraj kronitojkronikoj, skribitaj kiam la Unua Krucmilito estis jam konkludita: eblas, do, ke la aŭtoroj uzis la saĝon posteventan, ŝarĝante la vortojn je batalema celo pli ol intencita. Sume, la pontifika parolado provokintus sekvojn kiujn la papo mem ne imagintus kaj ne volintus, alŝuldeblajn al faktoroj pli ĝeneralaj kaj okazaj kiel la ĝenerala ekspansia elano de la okcidenta socio de la fino de dekunua jarcento. Cfr. G. Vitolo, ''Medioevo. I caratteri originali di un'età di transizione'', Sansoni, 2000, pp. 318-319.</ref>.
 
Plue, la supozita letero de la bizanca imperiestro eble devas konsideriĝi probabla frukto de la krucmilita propagando ĉar Aleksio la 1-a sin montris, sekve, pli timema pri la trairo de la Frankoj ol pri la arabaj ŝtatoj, kvankam tio povas esti nur posta juĝo kaj ŝirmo antaŭ la ebla reago de turkoj.
 
Kio ajn estus la afero, la papo ankoraŭ ne atingis sian sidejon ke porkrucmitaporkrucmilita movado intensiĝis kaj el multaj landoj atingis Konstantinopolon amasoj da pilgrimoj, ofte sengvidaj kaj senhavaj, inter kiuj malmultaj ermitoj. La purigo sugestata de la papo foje etendiĝis al razioj kaj perfortoj. Ne sermitajŝirmitaj de armitoj, multegoj estis pereigitaj de turkojturkaj kaj arabojarabaj armeoj. Antaŭ tiuj informoj la papo nomumis sian delegiton [[Ademaro el Monteil]], episkopo de Le Puy, kiel spirita gvido. En la postaj sinsekvaj ondoj de armitoj kaj kavaliroj, kvankam ankoraŭ ne kunlaborantaj, estis atingita la sukceso de la [[unua krucmilito]].
 
Urbano la 2-a mortis la 29-an de julio 1099, dekkvar tagojtagojn post la falo de [[Jerusalemo]] en la manojn de krucmilitistoj, sed antaŭeantaŭ ol la novaĵo atingis Italion. Lia sekvulo estis [[Paskalo la 2-a]].
 
== Urbano la 2-a kaj Sicilio ==
 
[[Dosiero:Urban ii - Roman de Godfroi de Bouillon.jpg|thumb|right|250px|Papo Urbano la 2-a, ilustrajo de anonima aŭtoro de 12-a jarcento]]
Multe malpli brua, sed pli longperiode sukcesa, estis la programo de Urbano por stabile rekonduki [[Kampanio]]n kaj [[Sicilio]]n en la sferon de katolika influo, post generacioj de bizanca kontrolo kaj de hegemonio de la arabaj [[emiro]]j en Sicilio. Lia agento en la siciliaj markoj estis la normana reganto [[RuggeroRoĝero la 1-a (Sicilio)|Roĝero la 1-a de Sicilio]]. Urbano koncedis al RuggeroRoĝero eksterordinarajn prerogativojn, iujn el tiuj rajtojn kiujn li negis al aliaj ŝtataj povuloj de Eŭropo. RuggeroRoĝero estis rajtigita nomumi episkopojn (laika investituro), kaj rikolti la ekleziajn rentojn por ilin transdoni al la papa sidejo (pozicio ĉiam profitiga), interveni en juĝoj pri ekleziaj kvereloj. RuggeroRoĝero, fakte, fariĝis papa delegito en Sicilio. Por la rekristanigo de la Sicilio, post la islama dominado, oni devis krei novajn diocezojn, establi ties limojn, sume novan eklezian strukturon. La edzino de RuggeroRoĝero, [[Adelaida del Vasto]], kondukis farmistojn el la valo de [[Po]] en la orientan Sicilion. RuggeroRoĝero, kiel sekulara reganto, ŝajnis kaj estis sekura bordo ĉar simpla vasalo de sia parenco Grafo de [[Apulio]], siavice vasalo de Romo: tial, kiel al sperta milita ĉefkomndantoĉefkomandanto la papo juĝis oportune koncedi la suprajn eksterordinarajn povojn, kiuj poste fariĝos fina konfronto inter la [[Hohenstaufen]], heredantoj de RuggeroRoĝero kaj la papado de dektria jarcento.
 
== Notoj ==