Ĥatinj (Belorusio): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
kompletigo laŭ pola vikipedio
Linio 1:
{{informkesto urbo|regiono-ISO=BY}}
'''ĤATINJ''' ({{beloruse}}, {{ru}} Хатынь, [[pole]]: Chatyń) estas- eksa vilaĝo en [[Belorusio]], kiunnun [[kvazaŭnomo]] en [[Lahojsk|Lahojska]] distrikto de [[Minska regiono]].

==Masakro en Ĥatinj==
La [[vilaĝo]]n tute ruinigisbruligis kune kun loĝabtaro la naziajgermanaj [[Konkerantookupado|konkerintojokupantoj]] la [[22-an de marto]] [[1943]]. Tiam ili okazigis kruelan [[masakro]]n forbruliginte 149 lokajn rezidantojn, inter kiuj plej junaj estis kelkaj dujaraj beboj[[bebo]]j kaj sepdekjaraj olduloj. Iuj personoj sukcesintaj forlasi la brulegantan grenejon estis pafmortigitaj.
En [[1969]] sur la loko, kie la vilaĝo situis, monumenta komplekso estis malfermita. ''Ĥatinj'' iĝis simbolo de amasbuĉado de civila loĝantaro, farita de [[Nacisocialisma Germana Laborista Partio|nazioj]] kajsub aliajgvido kunkulpintojde en[[Oskar Dirlewanger]] kune kun [[kunlaborismo|kunlaborisma]] ukraina polica bataliono, varbita de eksaj soldatoj de [[Ruĝa Armeo]]. Anstataŭanto de la okupitastabestro teritoriode la 118-a [[bataliono]] tiutempe estis [[leŭtenanto]] de la soveta armeo Grigorij Vasjura, kondamnita en [[SovetioSovetunio]]. en 1986 al [[mortpuno]] pro [[militkrimo]]j.
Ĝia solena inaŭguro okazis la [[5-an de julio]] [[1969]]. La komplekso kovras areon de ĉirkaŭ 50 hektaroj. En ĝia centro staras ses-metra bronza skulptaĵo ''"La Nevenkita Viro"'' kun mortigita infano sur liaj brakoj. Proksimume estas granitaj slaboj[[slabo]]j, kiuj aspektas kiel la tegmento de la grenejo, en kiu la vilaĝanoj estis bruligitaj.
Alia elemento de la komplekso estas ''"La simbola arbo de vivo"'', kies branĉoj estas listigitaj laŭ alfabeta ordo de la nomoj de 433 belorusaj vilaĝoj detruitaj de la [[Operaco Barbaroso|invadintoj]].
''"Muro de Memoro"'' prezentas la nomojn de pli ol 260 koncentrejoj[[koncentrejo]]j, en kiuj mortis ne malpli ol 20 000 personoj, kaj lokoj de amasbruĉado en la teritorio de Belorusio.
 
La monumento ''"Eterna Flamo"'' havas sur kvadrata piedestalo tri betulojn[[betulo]]jn. En la kvara angulo eterna flamo brulas, por la memoro, ke ĉiu kvara loĝanto de Belorusio pereis dum la [[Duadua mondmilito]].
 
==Kontroversioj==
Oni suspektas, de elekto de Ĥatinj fare de regopovoj de [[Sovetunio]] kiel memorloko pri [[viktimo]]j de la [[milito]], el inter multego da simile detruitaj lokoj en Belorusio, estis kaŭzita de simileco de la nomoj Ĥatinj kaj [[Katin|Katinj]] (la [[angla]] [[Transskribado (lingvoscienco)|transskribado]] el [[Cirila alfabeto]] diferenciĝas nur per unu [[litero]]: Khatyn kaj Katyn kaj estis servonta por returni la atenton de la [[masakro de Katin]]. Ĝis nun en ĉiuj [[rusa|ruslingvaj]] [[lernolibro]]j pri [[historio]] oni memorigas la [[krimo]]n en Ĥatinj. Ĝi ankaŭ estis [[propagando|propagandata]] internaciskale, ekz. pere de invitado al ĉiujaraj datrevenoj de eksterlandaj delegitaroj kaj ŝtatestroj, i.a. de [[Richard Nixon]], [[Fidel Castro]], [[Rajiv Gandhi]], [[Jiang Zemin]]. Rusa historiistino Natalja Lebjedjeva opinias, ke temas pri tio, ke oni ligu en la socia [[konscio]] la masakron de Katin kun germanoj.
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Masakro de Katin]]
* [[Oradour-sur-Glane]] ([[Francio]])
* [[Lidice]] ([[Ĉeĥio]])
* [[Masakro de la Ardeaj Kavernoj]] ([[Italio]])
* [[Masakro de Wola]] (Pollando)
* [[Palmiry]] ([[Pollando]])
* [[Prlov]] ([[Ĉeĥio]])
Linio 21 ⟶ 29:
* [[Sanga dimanĉo (1939)]] ([[Pollando]])
* [[Ĉeski Malin]] ([[Ukrainio]])
* [[Babij Jar]]
 
==Bibliografio==
* Per A. Rudling, ''Terror and Local Collaboration in Occupied Belorussia: The Case of Schutzmannschaft Battalion 118'', unua parto: ''Background'', Historical Yearbook of the Nicolae Iorga History Institute (Bucharest) 8 (2011): 195–214
* Rudling P.A., ''The Khatyn Massacre in Belorussia: A Historical Controversy Revisited'', en: ''Holocaust and Genocide Studies'', volumo 26 (1), 2012, p. 29–58
 
== Eksteraj ligiloj ==