Tarkvino Priskuso

Ŝablono:Infobox MonarchLucius Tarquinius Priscus (eo: Tarkvino) aŭ Tarkvino la Plejaĝulo, estis la legenda kvina reĝo de Romo de 616 ĝis 579 BC. Lia edzino estis Tanakvilo.

Frua vivo

Laŭ Livio, Tarkvino naskiĝis de Etruria. Livio asertas ke lia originala Etruska nomo estis Lucumo, sed ĉar lucumo (Etruska Lauchume) estas la Etruska vorto por "reĝo", ekzistas kialo kredi ke la nomo de "Priscus" kaj titolo estis konfuzita en la oficiala tradicio. Post kiam heredanta tuta riĉaĵo de lia patro, Lucius provita akiri oficejon politikan. Malkontenta kun liaj ŝancoj en Etruria (li estis malpermesita de akiranta politikan oficejon en Tarquinii pro la etneco de lia patro, Demaratus, kiu venis de la greka urbo de Korinto), li migris al Romo kun lia edzino Tanakvilo, je sugesto ŝia. Legendo rakontas ke dum li alvenis en Romon per ĉaro, aglo prenis sian kaskedon, forflugis kaj tiam revenita ĝin reen al sia kapo. Tanakvilo, kiu estis kvalifikita en profetaĵo, interpretita tion ĉi kiel omeno de lia estonta grandeco. En Romo, li akiris respekton per sia ĝentileco. Eĉ la reĝo rimarkis Tarkvinon kaj, de sia volo, nomumita Tarkvinon la gardanto de siaj filoj.

Reĝo de Romo

Tarkvino kaj la Aglo

Kvankam Ancus Marcius, la Roma reĝo, estis la nepo de Numa Pompilius, la dua Reĝo de Romo, la principo de hereda monarkio ne estis ankoraŭ establita ĉe Romo; neniu de la unua tri reĝoj estis sukcesita de siaj filoj kaj ĉiu posta reĝo estis aklamita per la homoj. Je la morto de Marcius, Tarkvino alparoladis la Comitia Curiata kaj konvinkis ilin ke li devus esti elektita reĝon anstataŭ la naturaj filoj de Marcius, kiuj estis ankoraŭ nuraj junularoj. Laŭ tradicio, la filoj estis ĉasanta je la okazo de la morto de sia patro kaj estis tiel nekapabla influi la elekton de la asembleo.

Laŭ Livio, Tarquin pliigis la nombron de la Senato per aldonanta cent viroj de la eminentaj negravaj familioj. Inter ĉi tiuj estis la familio de la Octavii, de kiu la unua imperiestro, Aŭgusto Cezaro, devenis.

Unua milito de Tarquin estis kondukita kontraŭ la latinoj. Tarquinius kaptis la latinan urbon de Apiolae kaj prenis grandan rabaĵon en Romon. Laŭ la Fasti Triumphales, ĉi tiu milito okazis antaŭ 588 BC.

Lia militista poveco estis tiam elprovita per atako de la Sabinoj, kiuj ricevis helpulojn de kvin urboj etruska [citaĵo devis]. Tarquin duobligis la nombrojn de equites helpi la militan penon. La Sabinanoj estis venkita post malfacila strata batalado en la urbo de Romo. En la pacaj traktadoj kiuj sekvis, Tarkvino ricevis la urbon de Collatia kaj nomumita sian nevon, Arruns Tarquinius, sciita kiel Egerius, kiel komandanto de la depoto tie. Tarkvino revenis al Romo kaj festis triumfon je la 13an de septembro, 585 BC.

Poste, la latinaj urboj de Corniculum, malnova Ficulea, Cameria, Crustumerium, Ameriola, Medullia kaj Nomentum estis subigita kaj fariĝis parto de Romo.

Ĉar Tarkvino tenis la kaptita Etruskaj helpuloj en mallibereco , la kvin Etruskaj urboj, kiuj partoprenis, deklaris militon kontraŭ Romo. Sep aliaj Etruskaj urboj kunmetis poste. La Etruskanoj baldaŭ kaptis la Roman kolonion ĉe Fidenae, kiu fariĝis la fokusan punkton de la milito. Post kiam multaj sangaj bataloj, Tarkvin estis ankoraŭ denove la venkulo kaj si subigis la Etruskajn urbojn kiuj partoprenis en la milito. Je la sukcesa konkludo de ĉiu de la militoj, Romo estis riĉigita.  [Citaĵo devis]

Tarkvino onidire konstruis la Cirkon Maximus, la unua kaj plej granda stadiono ĉe Romo, por ludi la kurado de ĉaroj. Tie la reĝo establis serion de ĉiujaraj ludoj; laŭ Livio, la unuaj ĉevaloj kaj boksistoj partopreni estis alportita de Etruria.

Post kiam granda inundo, Tarkvino drenis la malseketan landon de Romo per la konstruanta la Cloaca Maksimumoj, kloako granda de Romo. Li ankaŭ konstruis ŝtonan muron ĉirkaŭ la urbo kaj komencis la konstruon de templo por honori Jupitero sur la Capitoline Monteto financita parte per la prirabi kaptita de la Sabinanoj.

Laŭ Florus, Tarkvino festis siajn triumfojn per la Etruska modo, kun oran ĉaron kiu estis tirita de kvar ĉevaloj, dum portanta oran-brodita togon kaj la tunica palmata, tuniko al kiu palmo-folioj estis brodita. Li ankaŭ enkondukis alia Etruska insigno de civila aŭtoritato kaj militista distingo: la sceptro de la reĝo; la trabea, purpura vesto ke variita en formo, sed estis eble plej ofte uzita kiel ofico; la faskoj portita de la liktoroj; la curule seĝo; la togo praetexta, poste portita de diversaj juĝistoj kaj oficialuloj; la ringoj portita de senatanoj; la paludamentum, mantelo asociita kun militista komando; kaj la phalera, disko de metalo portita sur brustokiraso de soldato dum paradoj aŭ montrita sur la normoj de diversaj militistaj grupoj.

Morto kaj heredo

Tarquin reĝis tridek ok jarojn. Laŭ legendo, la filoj de lia antaŭulo, Ancus Marcius, kredita ke la trono devus esti la siajn. Ili aranĝis la murdon de la reĝo, kaŝvestita kiel tumulto, dum Tarkvino ricevis mortigan baton al la kapo. Tamen, la reĝino, Tanaquil, diris ke la reĝo estis simple vundita kaj utiligis la konfuzon farigi Servius Tullius kiel regento; kiam la morto de Tarkvin estis konfirmita, Tulliuso fariĝis reĝon.

Rimedoj

• Livy, Ab urbe condita
• Florus, Epitoma de Tito Livio bellorum omnium annorum DCC
• Eutropius, Breviarium historiae romanae

Eksteraj ligoj

• Stemma Tarquiniorum, Tarquinius familia arbo