Midvejinsuloj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
esperantigita ŝablono (Referencoj), esperantigita parametro, uzi ŝablonon, formatigo de titoloj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 12:
 
== Geografio ==
[[Dosiero:Midway Atoll map.svg|thumbeta|leftmaldekstra|250px|Mapo de la '''Midvejinsuloj''']]
La '''Midvejinsuloj''' formas parton de serio de vulkanaj insuloj kaj [[atolo]]j, kiuj etendiĝas el [[Havajo]] ĝis la pinto de la [[Aleŭtoj]]. Midvej formiĝis antaŭ ĉirkaŭ 28 milionoj da jaroj, kiam la submara kuŝejo sur kiu baziĝas, troviĝis je la sama alto kiel la vulkana bazo de Havajo. Fakte, Midvejo estis iam vulkana ŝildo ŝajne tiom ampleksa kiom la insulo de Lana'i. Laŭlonge de milionoj da jaroj, la insulo suferis procezon konatan kiel ''isostatika alĝustigo''. La korala baraĵo kiu formiĝis ĉirkaŭ la vulkana insulo pluekzistis je la marnivelo pere de suprenkresko, dum la tuta bazo malsupreniris. Aktuale, la baraĵo havas ĉirkaŭ 400 metrojn larĝe kaj la atolo havas malprofundajn akvojn laŭlonge de ĉirkaŭ 10 kilometroj.
 
Linio 20:
 
== Historio ==
[[Dosiero:Flag of the Midway Islands (local).svg|thumbeta|200px|Neoficiala flago de la '''Midvejinsuloj''']]
La atolo estis malkovrita la 5an de julio de [[1859]] de la kapitano N.C. Middlebrooks, enŝipe de la balenŝipo ''Gambia''. La insuloj estis tiam nomitaj kiel Insuloj Middlebrooks.
 
Linio 27:
La [[28a de aŭgusto|28-an de aŭgusto]] de [[1867]] la kapitano William Reynolds, de la ŝipo USS Lackawanna, ekposedis formale la insulojn por Usono. Poste oni ŝanĝis la nomon de la insuloj per tiu de '''Midvejo'''. Tiu atolo transformiĝis tiel al la unua teritorio nekontinenta aneksita de Usono. La '''Midvejinsuloj''' estas la ununuraj insuloj en la Insularo de [[Havajo]] kiuj ne formas parton de la Ŝtato de Havajo.
 
=== La batalo ===
La [[Batalo de Midway]] estis decidiga [[marbatalo]] en la [[Pacifika Fronto]] de la [[Dua Mondmilito]] kiu okazis inter la 4a kaj la 7a de Junio [[1942]], nur ses monatojn post la [[Japana Imperio|japana]] [[atako kontraŭ Pearl Harbor]] kaj unu monaton post la [[Batalo de Korala Maro]].<ref>[https://www.history.navy.mil/research/library/online-reading-room/title-list-alphabetically/b/battle-of-midway-4-7-june-1942.html "Battle of Midway: June 4–7, 1942".] Naval History & Heritage Command. 26a de Marto 2015. Alirita la 5an de Decembro 2018. </ref><ref> Dull, Paul S. (1978). A Battle History of the Imperial Japanese Navy (1941–1945). Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 1-59114-219-9. "Midway was indeed 'the' decisive battle of the war in the Pacific.", p. 166 </ref><ref>[https://web.archive.org/web/20070612040835/http://www.chinfo.navy.mil/navpalib/ships/carriers/midway.html "A Brief History of Aircraft Carriers: Battle of Midway".] U.S. Navy. 2007. Arkivita el la originalo en la 12a de Junio 2007. Alirita la 5an de Decembro 2018. </ref> La Usona Armeŝiparo estrata de la Admiraloj [[Chester Nimitz]], [[Frank Jack Fletcher]], kaj [[Raymond A. Spruance]] venkis super la atakanta ŝiparo de la [[Japana Imperio|Imperia Japana]] [[Ŝiparo]] estrata de la Admiraloj [[Isoroku Yamamoto]], Chūichi Nagumo, kaj Nobutake Kondō ĉe la [[Midvejatolo]], okazigante detruegan damaĝon al la japana ŝiparo kiuj montriĝis neripareblaj. Milita historiisto [[John Keegan]] priskribis ĝin kiel "la plej impona kaj decidiga frapo en la historio de [[marmilito]]".<ref> Keegan, John (2005). The Second World War. New York: Penguin. p. 275. ISBN 978-0-14-303573-2. OCLC 904565693., p. 275 </ref>
 
== Referencoj ==
* Ladd, H.S., J.I. Tracey Jr., y M.G. Gross. 1967. Drilling at Midway Atoll. ''Science'', 156 (3778): 1088–1095 (26a de majo de [[1967]]).
{{Referencoj}}
<references/>
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{commonsCommons|Atlas of Midway Atoll|Islas Midway}}
* http://www.midwayisland.com
* [http://www.airnav.com/airport/PMDY AirNav - Hendersona Flughaveno]
Linio 43:
 
<gallery>
Dosiero:Midway Atoll.png|<!-- thumb|leftmaldekstra|180px|Midvejinsuloj - NASA _NLT_ _Landsat_ 7 (Videbla Koloro) (Satelito, Artefarita ĉielkorpo, Sputniko) Bildo -->
Dosiero:Midway Atoll map.svg|<!-- thumb|leftmaldekstra|180px| -->
Dosiero:Orthographic projection centred over midway.png|<!-- thumb|leftmaldekstra|180px|_Orthographic_ projekcio centris super _Midway_ -->
</gallery>
{{-}}
<br clear=all>
 
 
[[Kategorio:Midvejinsuloj| ]]