Regno (biologio): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Bot: anstataŭigas evitindan ŝablonon per nova ŝablono
e laŭ NPIV http://vortaro.net/#domanio kaj Domanio
Linio 2:
[[Dosiero:Haeckel arbol bn.png|250px|dekstra|eta|Desegnaĵo de [[Ernst Haeckel]] montranta lian tri-regnan sistemon]]
 
En [[biologio]], '''regno''' estas la dua plej alta nivelo de vivestaĵoj en scienca klasado, sub [[domajno (biologio)|domajnodomanio]].
 
== Historio ==
Linio 9:
Post la eltrovo de unuĉelaj vivaĵoj, [[Ernst Haeckel]] sugestis en [[1866]] la kreon de la regno [[protistoj]] (''Protista'', krom ''Animalia'' kaj ''Plantae'', antaŭe ''Vegetabilia'').
 
La ekscio de tio, ke [[bakterioj]] havas ĉelstrukturon ege malsaman ol tiu de aliaj organoj, kaŭzis, ke [[Chatton]] proponis du [[Domajno (biologio)domanio|imperiojn]]: [[prokariotoj]] (''Prokaryota'', organoj sen ĉelkernoj) kaj [[eŭkariotoj]] (''Eukaryota'', organoj kun ĉelkernoj).
 
Tiu propono tamen ne tuj ĝenerale akceptiĝis; pli kutime uzata sistemo estis tiu de [[Herbert Copeland]], kiu kreis por prokariotoj apartan regnon, kiu unue estis nomata ''Mychota'', sed poste nomiĝis ''Monera''. Tiu sistemo klasis ĉiujn eŭkariotojn, krom vegetalojn kaj animalojn, protistoj (''Protoctista'').
Linio 17:
En [[1969]], [[Robert Whittaker]] proponis apartan regnon por [[fungoj]] (''Fungi''), sekve kvin-regnan sistemon, kiu fariĝis tre populara.
 
Ĉirkaŭ [[1980]], [[Carl Woese]] apartigis la prokariotojn en du regnojn: [[bakterioj]] (''Eubacteria'') kaj [[arkioj]] (''Archaebacteria''), do ekestis ses-regna sistemo. Ĝi fariĝis modela en multaj verkoj. Poste, en [[1990]], Woese proponis, ke [[bakterioj]] kaj [[arkioj]], kune kun [[eŭkariotoj]], estu konsiderataj domajnojdomanioj, anstataŭe al la du-imperia apartigo.
 
== Klariga tabelo ==
Linio 27:
! Whittaker<br />1969<br />5 regnoj
! Woese<br />1977<br />6 regnoj
! Woese<br />1990<br />3 domajnojdomanioj
|-
| rowspan = "3" | ''(ne traktata)''
Linio 64:
== Nuna arbo ==
[[Dosiero:Cladogram chloroplast supergroups.png|eta|maldekstra|Supergrupoj]]
En la nuna arbo tri domajnojdomanioj estas sed sed ne estas regnoj.
 
== Vidu ankaŭ ==
Linio 70:
|
* [[Biologia klasado]]
* [[Domanio]]
* [[Domajno (biologio)|Domajno]]
* [[Filumo]]
* [[Klaso (biologio)|Klaso]]