Parizo: Malsamoj inter versioj

| devena_nomo =

| alia_nomo = {{Lang-fr|Paris}}

| kategorio = Ĉefurbo

<!-- *** Nomo *** -->

<!-- *** Dosiero *** -->

| dosiero = Paris_-_Eiffelturm_und_Marsfeld2.jpg

<!-- *** Simboloj *** -->

| flago = Flag of Paris.svg

| parto_faldo = 1

| parto_tipo = Arondismentoj

| parto3 = [[4-a arondismento de Parizo|Hôtel-de-Ville]]

| parto13 = [[14-a arondismento de Parizo|Observatoire]]

| rivero = Sejno

| memorindaĵo = Eiffel-Turo

| lat_m = 51

| lat_s = 24

| long_d = 02

| long_m = 21

| long_s = 03

| plej_alta = Montmartre

| plej_alta_leviĝo = 130

| areo = 105.40

| areo_rondumo = 1

| areo_metropolo = 14518.3

<!-- *** Loĝantaro *** -->

 

=== Klimato ===

23,9&nbsp;°C, atingis Parizo je la [[10-a de decembro]] [[1879]]<ref>'''(fr)''' [http://www.paris.fr/portail/accueil/Portal.lut?page_id=4946&document_type_id=5&document_id=3076&portlet_id=10579 Geografio de la ĉefurbo: la klimato (INSEE)]</ref>. Sed pli freŝdate, la [[Pariza Regiono]] ja spertis ekstremajn temperaturojn, precipe dum la [[eŭropa varmego de 2003]] kaj dum la tre frida vintro komence de [[2006]].

 

== Devizo ==

[[Dosiero:Blason paris 75.svg|[[Blazono de Parizo]]|60px|dekstra]]

La patrono de Parizo estas [[Sainte-Geneviève]].

 

=== Arkitekturo ===

[[Dosiero:Paris rue Abel dsc03762.jpg|eta|maldekstra|225px|Tipa [[Barono Haussmann|Haussmann-stila]] strato de Parizo, apud la stacidomo [[Gare de Lyon]].]]

 

=== Aliaj artoj ===

* [[Grand Guignol]]

* [[Théâtre de la Ville]]

 

== Ĉefaj kvartaloj ==

''Vidu ankaŭ: '''[[Kvartaloj de Parizo]]'''''

 

=== Dekstra bordo ''(Rive Droite'') ===

[[Dosiero:Paris Champs Elysees westwards DSC03316.JPG|eta|dekstra|200px|La [[avenuo de la Elizeaj Kampoj]] kun la [[Triumfa Arko de Parizo|Triumfa Arko]]: historia akso.]]

[[Dosiero:Place de la concorde.jpg|eta|dekstra|200px|La [[placo de la Konkordo]], kun sia obelisko.]]

[[Dosiero:Palais du Luxembourg.jpg|eta|dekstra|200px|La [[Senato (Francio)|franca Senato]], ene de la [[ĝardeno de Luksemburgio]].]]

[[Dosiero:Invalides-film130jpg.jpg|eta|dekstra|200px|Interna korto de la [[Hotelo de la Invalidoj|Invalidoj]].]]

==== Saint-Germain-des-Prés ====

[[Saint-Germain-des-Prés (Parizo)|Saint-Germain-des-Prés]] estas centra kvartalo de la maldekstra bordo, kaj havas la nomon de [[Abatejo Saint-Germain-des-Prés|malnova abatejo]], el kiu nur unu preĝejo restas hodiaŭ. La komerca disvolviĝo de la areo ekis ekde la kreado de la [[Bulvardo Saint-Germain (Parizo)|bulvardo Saint-Germain]] en [[1886]]. Pliposte aperis prestiĝaj kafejoj, kie la intelektuloj de la ĉefurbo – ekzemple [[Jean-Paul Sartre]] – ŝatis kuniĝi: oni povas precipe mencii la [[Kafejo Les Deux Magots|kafejon Les Deux Magots]] aŭ la [[Kafejo Flore|kafejon Flore]]. La kvartalo akiris sian bonfamon dum la [[1950-aj jaroj]], okaze de la « kultura emancipo » de la junuloj, kiuj studadis en la proksima [[La Sorbonne|universitato Sorbonne]]. Pluraj [[Ĵazo|ĵazaj kluboj]] naskiĝis tiam, el kiuj kelkaj ankoraŭ ekzistas hodiaŭ.

Novaj tombejoj ekster Parizo mem aperis komence de la [[20-a jarcento]]: la plej vastaj estas la [[pariza tombejo de Saint-Ouen]], la [[pariza tombejo de Pantin]], la [[pariza tombejo de Ivry]] kaj la [[pariza tombejo de Bagneux]].

 

 

[[HEC Paris]] estas eŭropa komerca universitato kun terenoj en Parizo, Jouy-en-Josas kaj Doha. Ĝi estis fondita en la jaro 1881.

 

=== Metroo ===

{{Ĉefartikolo|Metroo de Parizo}}

{{Ĉefartikolo|Listo de metrostacioj de Parizo}}

* {{Pariza metroo|13}} [[Linio 13 de la metroo de Parizo|Linio 13]]

* {{Pariza metroo|14}} [[Linio 14 de la metroo de Parizo|Linio 14]]

 

=== RER ===

* {{Pariza metroo|D}} [[RER de Francilio D|Linio D]] ([[Société nationale des chemins de fer français|SNCF]])

* {{Pariza metroo|E}} [[RER de Francilio E|Linio E]] ([[Société nationale des chemins de fer français|SNCF]])

=== Buso ===

[[Dosiero:RATP258 NanterreLaBoule2.JPG|dekstra|eta|Buso 258 de [[RATP]] en [[Nanterre]]]]

 

{{Pariza metroo|Noc}} [[Noctilien]]

 

=== Tramo ===

* {{Pariza metroo|T8}} [[Tramtransporto en Parizo T8|Linio T8]] ([[RATP]])

* {{Pariza metroo|T11}} [[Tramtransporto en Parizo T11|Eksprestramo 11]] ([[Transkeo]])

 

=== Trajno ===

* [[TGV]]

 

 

La [[Stadiono Parko de Princoj]], aŭ franclingve ''Stade Parc des Princes'', estas renoma kaj tradicia stadiono en la urbo Parizo: laŭ la stato de somero 2016 ĝi principe povas gastigi 49 000 spektantojn dum futbalaj aŭ rugbeaj maĉoj, sed en internaciaj futbalmatĉoj antaŭvidiĝas maksimume 44 283 spektantoj. La stadiono estis inaŭgurita je la 18-a de julio 1897 kiel [[velodromo]], ekde 1899 ankaŭ uziĝis kiel futbala stadiono, kaj nun estas posedata fare de la futbala klubo ''[[Paris Saint-Germain]]''.

 

En la kvina kanto de la verko de [[Abel Montagut]] nome ''[[Poemo de Utnoa]]'' okazas asembleo de la Gobanoj (eksterteranoj). Tie oni akceptas, ke oni plikuraĝigu la malfortigitan Utnoan (nome la ĉefrolulo [[Noa]]) pere de la drogo ''anoŭdo''. Inna malsupreniras kaj liveras ĝin al Noa. Je ties efiko aperas antaŭ li la poeto [[Valmikio]] kiu montras al li la enormajn atingojn de la estonta homaro, se li sukcesas savi ĝin, nome, en Azio, el [[Ĉina Murego]] al insulo [[Srilanko]]. Poste aperas la japana pentristo [[Hokusajo]] kiu siavice montras aliajn mirindaĵon el [[Azio]]. Kaj poste venas la vico de [[Fidiaso]], kiu montras mirindaĵojn el suda kaj centra [[Eŭropo]] kaj la venonta ĉiĉerono estas [[Maria Sklodovska]], kiu montros al Utnoa la mirindaĵojn de centra kaj orienta [[Eŭropo]]. Jen kiel ŝi prezentas [[Parizo]]n kun kvar grandaj vidindaĵoj el kiuj nur aludoj al [[Luvro]] kaj al [[Versajlo]], dum pli atentaj priskriboj al la [[Ejfelturo]] kaj al la [[Triumfa Arko de Parizo|Triumfa Arko]]:

 

:simbolo de l'esploroj en mikrokosmo kaŝita,

:ili alvenas baldaŭ al la Pariza ĉefurbo

* [[Someraj Olimpikoj 1924]]

 

 

== Eksteraj ligiloj ==

== Proverbo ==

Ekzistas [[proverbo]]j pri Parizo en la [[Proverbaro Esperanta]] de [[L. L. Zamenhof]]<ref>[http://eo.lernu.net/biblioteko/proverboj/listo.php]</ref>:

* {{citaĵo|''Eĉ en Parizo herbo ne fariĝas cerbo.''}}

 

== Referencoj ==

 

== Vidu ankaŭ ==

{{Ligiltabelo Urbestroj de la grandaj urboj de Francio}}

 

{{ADLS|2007|29}}

{{Navigilo Francio}}

 

 

[[Kategorio:Parizo| ]]