Propagando: Malsamoj inter versioj

 

'''Propagando''' estas klopodado de partio, registaro, asocio, ktp, por disvastigi siajn ideojn aŭ produktojn inter la homoj. Propagando estas formo de komunikado celita direkte al influado de la sinteno de loĝantaro direkte al iu kialo aŭ pozicio.

 

 

== Tipoj ==

Difini propagandon ĉiam estis problemo. La ĉefaj malfacilaĵoj implikis diferenciĝon de propagando disde aliaj specoj de persvado, kaj evitado de la oblikva aliro "se ili faras ĝin tiam tio estas propagando, dum se estas ni kiu faras ĝin tiam tio estas informoj, eduko". Garth Jowett kaj Victoria O'Donnell disponigis koncizan, taŭgan difinon de la esprimo: "Propagando estas la konscia, sistema provo formi perceptojn, manipuladi pensadojn, kaj rektan konduton por realigi respondon kiu antaŭenigas la deziratan intencon de la propagandisto."<ref>Garth Jowett kaj Victoria O'Donnell, ''Propaganda and Persuasion'', 4a eld. Sage Publications, p. 7</ref> Pli ampleksa estas la priskribo de Richard Alan Nelson: "Propagando estas neŭtrale difinita kiel sistema formo de celkonscia persvado kiu provas influi la emociojn, sintenojn, opiniojn, kaj agojn de precizigitaj celgrupoj por [[Ideologio|ideologiaj]], politikaj aŭ komercaj celoj tra la kontrolita dissendo de partiaj mesaĝoj (kiuj povas aŭ eble ne estas faktaj) per amasaj kaj rektaj [[amaskomunikilo|amaskomunikilaj kanaloj]]. Propaganda organizo laborigas propagandistojn kiuj okupiĝas pri propagandismo - la aplikata kreado kaj distribuado de tiaj formoj de persvado."<ref>Richard Alan Nelson, ''A Chronology and Glossary of Propaganda in the United States'' (1996) pp. 232–233</ref>

 

Ambaŭ difinoj temigas la paroleman procezon engaĝitan - aŭ pli ĝuste, la celon de la procezo, kaj permesas ke propagando estu pripensita objektive kaj poste interpretita kiel pozitiva aŭ negativa konduto depende de la perspektivo de la spektanto aŭ aŭskultanto.

 

 

Propagando estas ĝenerale apelacio al emocio, ne al intelekto. Ĝi partumas teknikojn kun [[reklamado]] kaj [[publikaj rilatoj]], ĉiu el kiuj povas esti opiniita kiel propagando kiu antaŭenigas komercan produkton aŭ formas la percepton de organizo, persono, aŭ marko. En la uzokutimo de post la [[Dua Mondmilito]] la vorto "propagando" pli tipe rilatas al politikaj aŭ naciismaj uzadoj de tiuj teknikoj aŭ al la fondo de aro de ideoj, ekde la esprimo akiris pejorativan signifon. La rifuzfenomeno estis poste vidita en politiko mem per la anstataŭigo de "politika merkatigo" kaj aliaj nomoj por "politika propagando".

En la [[angla]], propagando estis origine neŭtrala esprimo por la disvastigo de informoj en favoro de iu antaŭfiksita celo. Dum la 20-a jarcento, aliflanke, la esprimo akiris ĝisfunde negativan signifon en okcidentaj landoj, reprezentante la intencitan disvastigon de ofte falsaj, sed certe "devigaj" asertoj por apogi aŭ pravigi politikajn agojn aŭ ideologiojn. Tiu redifino ekestis ĉar la registaro de kaj [[Sovet-Unio]] sub [[Stalino]] kaj [[Germanio]] sub [[Hitlero]] montris eksplicite uzadon de propaganda preferado - respektive, komunismo kaj naziismo- en ĉiuj formoj de publika esprimo. Ĉar tiuj ideologioj estis abomenindaj por liberalaj okcidentaj socioj, la negativaj sentoj direkte al ili estis projekciitaj en la vorton "propagando" mem. El mala vidpunkto simila uzado estis farita de demokratiaj ŝtatoj por propagandi ne ĉiam ĝustajn aŭ justajn informojn. Tamen, [[Harold Lasswell]] observis, jam en 1928, ke, "Propagando fariĝis epiteto de malestimo kaj malamo, kaj la propagandistoj serĉis protektan kolorigon en tiaj nomoj kiaj 'publikrilata konsilisto,' 'specialisto en publika edukado,' 'publikrilata publicisto.' "<ref>pp. 260–261, "The Function of the Propagandist", ''International Journal of Ethics'', 38 (no. 3): pp. 258–268.</ref>

 

Roderick Hindery argumentas<ref>Hindery, Roderick R., Indoctrination and Self-deception or Free and Critical Thought? (2001)</ref> ke propagando ekzistas sur la politikaj maldekstro kaj dekstro, kaj en ĉefaj centrismaj partioj. Hindery plue argumentas ke debatoj ĉirkaŭ la plej multaj sociaj aferoj povas esti produktive revizititaj en la kunteksto de demandado "kio estas aŭ ne estas propagando?" Oni ne preteratentu la ligon inter propagando, endoktrinigo, kaj terorismo/kontraŭteroro. Li argumentas ke minacoj por detrui ofte estas same socie interrompaj kiel fizika ruiniĝo mem.

 

 

=== Religio ===

 

=== Milita tempo ===

 

Propagando ankaŭ estas unu el la metodoj uzitaj en psikologia militado, kiu ankaŭ povas impliki falsflagajn operaciojn. La esprimo ''propagando'' ankaŭ povas rilati al malveraj informoj intencitaj por plifortikigi la pensmanierojn de homoj kiuj jam kredas kiel la propagandoj deziras. La supozo estas ke, se homoj kredas ion falsa, ili konstante estos atakitaj per duboj. Ĉar tiuj duboj estas malagrablaj, homoj volos havi ilin estingitaj, kaj estas tial akceptemaj al la trankviligoj de tiuj en povo. Tial propagando estas ofte traktita al ''homoj kiuj jam estas komprenemaj al la tagordo''. Tiu procezo de plifortikigo utiligas la dispozicion de individuo al mem-fajnaj "plaĉaj" informfontoj kiel mekanismon por konservado de kontrolo.

 

Propagando povas esti klasifikita laŭ la fonto kaj naturo de la mesaĝo. '''Blanka propagando''' ĝenerale venas de malkaŝe identigita fonto, kaj estas karakterizita per pli mildaj metodoj de persvado, kiel ekzemple normaj PR-teknikoj kaj partia prezento de argumento. '''Nigra propagando''' estas identigita kiel devena de unu fonto, sed estas fakte de alia. Tio estas plej ofte kaŝvestinta la verajn originojn de la propagando, estu ĝi de malamika lando aŭ de organizo kun negativa renomo. '''Griza propagando''' estas propagando sen iu identigebla fonto aŭ verkinto. Grava apliko de griza propagando celas ke malamikoj kredu malverojn utiligante [[Pajlohomo|pajlargumentojn]]: Kiel fazo unu, por kredigi al iu "A", oni eldonsd kiel griza propagando "B", la kontraŭo de "A". En fazo du, "B" estas misfamigita utiligante iun [[Pajlohomo|pajlargumenton]]. La malamiko tiam supozos ke "A" estas vera.

 

== Teknikoj ==

Ofta amaskomunikilaro por elsendado de propagandmesaĝoj inkludas novaĵojn, registarraportojn, historian revizion, falsan sciencon, [[libro]]jn, [[broŝuro]]jn, [[filmo]]jn, [[radio]]n, [[televido]]n, kaj [[afiŝo]]jn. Malpli komunaj nuntempe estas leterpoŝtaj kovertoj, ekzemploj de kio pluvivas de la tempo de la [[Usona Enlanda Milito]]. (Connecticut Historical Society; Civil War Collections; Covers.) En principo ĉiu aĵo kiu aperas en afiŝo povas esti produktita sur reduktita skalo sur poŝ-stila koverto kun ekvivalentaj proporcioj al la afiŝo. Ĉe la kazo de radio kaj televido, propagando povas ekzisti en novaĵo, nunaj-aferoj aŭ intervjuspektaklaj segmentoj, kiel anoncoj aŭ publikservaj sciigoj. Propagandaj kampanjoj ofte sekvas strategian dissendan padronon por endoktrinigi la celgrupon. Tio povas komenciĝi per simpla dissendo kiel ekzemple broŝureto faligita de aviadilo aŭ anonco. Ĝenerale tiuj mesaĝoj enhavos indikojn pri kiel akiri pli da informo-, per [[retejo]], helplinio, radioprogramo, ktp. (kiel ĝi estas vidita ankaŭ por vendado de celoj inter aliaj celoj). La strategio intencas iniciati la individuon de informoricevanto ĝis informoserĉanto tra plifortikigo, kaj tiam de informserĉanto ĝis opiniestro tra endoktrinigo.<ref>Garth S. Jowett kaj Victoria J. O'Donnell, ''Propaganda & Persuasion'' (5a eld. 2011)</ref>

 

Kelkaj teknikoj bazitaj en soci-psikologia esplorado kutimas generi propagandon. Multaj el tiuj samaj teknikoj povas esti trovitaj sub paralogismoj, ĉar propagandistoj utiligas argumentojn ĉar, dum foje konvinke, estas ne nepre validaj.

 

 

== Modeloj ==

=== Socia psikologio ===

La kampo de socia psikologio inkludas la studon de persvado. Soci-psikologoj povas esti sociologoj aŭ psikologoj. La kampo inkludas multajn teoriojn kaj alirojn al komprenado de persvado. Ekzemple, komunikad-teorio indikas ke homoj povas esti persvaditaj per la kredindeco de la komunikilo, kompetenteco, fidindeco, kaj allogeco. La pliprofundiga verŝajneca modelo same kiel heŭristikaj modeloj de persvado sugestas ke kelkaj faktoroj (ekz., la grado de intereso de la ricevanto de la komunikado), influu la gradon laŭ kiu homoj permesas al supraĵaj faktoroj persvadi ilin. [[Nobel-premio|Nobel-premiita]] [[psikologo]] [[Herbert A. Simon]] gajnis la nobelpremion pro sia teorio ke homoj estas kognaj avaruloj. Tio estas, en socio de amasinformado, homoj estas devigitaj fari decidojn rapide kaj ofte supraĵe, kontraste al logiko.

 

 

=== Herman kaj Chomsky ===

 

{{Ĉefartikolo|Kontraŭpropagando}}

Kontraŭpropagando estas formo de komunikado, kiu konsistas en kontraŭbatalado de propagando, kiu serĉas influi agon aŭ perspektivojn inter laŭcela spektantaro. Ĝi estas proksime ligita al propagando, ĉar ambaŭ ofte utiligas similajn metodojn por dissendi metodojn al laŭcela spektantaro. Kontraŭpropagando devias de propagando, kiam ĝi estas defendema kaj respondema al identigita propagando. Plie, kontraŭpropagando konsistas el pluraj elementoj, kiuj plue distingas ĝin de propagando kaj certigas ĝian efikecon en kontraŭbatalado de propagandmesaĝoj.

 

== Notoj ==

 

== Referencoj ==

* Ellul, Jacques. Propaganda: The Formation of Men's Attitudes. Trans. Konrad Kellen & Jean Lerner. New York: Knopf, 1965. New York: Random House/ Vintage 1973

* Jowett, Garth S. kaj Victoria O"Donnell, 'Propaganda and Persuasion, 5th edition. ' California: Sage Publications, 2010. A detailed overview of the history, function, and analyses of propaganda.

* [[Harold Lasswell|Lasswell, Harold D.]]. Propaganda Technique in World War I. Cambridge, Mass: The M.I.T. Press. (1971)

* Le Bon, Gustave, The Crowd: a study of the Popular Mind (1895)

* [http://purl.fdlp.gov/GPO/gpo51688 Visual Propaganda and Extremism in the Online Environment.] Carlisle, PA : Strategic Studies Institute, U.S. Army War College Press, 2014.

 

{{Leginda}}