Vakcino: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
LiMr (diskuto | kontribuoj) +Havenda artikolo |
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) esperantigita ŝablono (Dosiero), esperantigita parametro, formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj |
||
Linio 1:
[[
'''Vakcino''' estas substanco, injektebla aŭ trinkebla, estiganta ĉe la organismo [[Imuneco|imunecon]] kontraŭ iu [[Mikrobo|mikroba]] aŭ [[Parazito|parazita]] malsano.<ref>{{
== Priskribo ==
La celo de vakcinado estas plifortigi la respondojn de la homa korpo al mikroboj kiuj povas okazigi malsanojn. Se la korpo jam konas la kulpajn mikrobojn pro antaŭa infekto aŭ vakcino, ĝi povas respondi pli rapide kaj efike tiel ke la simptomoj de la malsano estos malpli fortaj aŭ neekzistantaj.
Ofte necesas vakcini plurfoje kontraŭ la sama malsano por plifortigi la imunan respondon, ĉefe dum la du unuaj jaroj de vivo, inter la gravaj vakcinoj estas tiuj kontraŭ ''[[Haemophilus]]'', [[hepatito B]], ''[[Streptococcus pneumoniae]]'', ''[[Neisseria meningitidis]]'', [[morbilo]], [[rubeolo]] kaj [[mumpso]]. La forteco de imuna respondo povas malfortiĝi kun la tempo, do ankaŭ tie regulaj vakcinoj estas bezonataj kiel por [[kokluŝo]]. Kutime, nur unu injekto estas bezonata kontraŭ [[tuberkulozo]]. Kontraŭ [[gripo]], vakcino estas ĉiujare bezonata, ĉar gripo estas kaŭzata de pluraj virusoj kiuj havas malsamajn antigenojn, kaj kiuj povas rapide evolui.
Kelkfoje, vakcino permesas protekti kontraŭ pluraj malsanoj samtempe, kiel [[difterio]], [[tetano]] kaj [[poliomjelito]]. Tiuj vakcinoj estas oportunaj, ĉar malpli da injektoj estas bezonataj, do popolo estas pli facile protektata. Esploristoj ankaŭ provas krei vakcinojn, kiuj liberigas la antigenojn je pluraj momentoj, tiel ke vakcini plurfoje por plifortigi la imunan respondon ne estos bezonata.<ref>{{
'''Bovina''' aŭ '''Jenera vakcino''' estas [[Variolo|antivariola]] likvo el la [[Pustulo|pustuloj]] de [[Mamo|mamoj]] de bovinoj, trafitaj de [[pokso]].
Linio 14:
'''Pasteŭra vakcinado''' estas vakcinado per senfortigitaj kultivaĵoj, ekz. '''antiantraksa vakcinado'''.
== Vakcinoj ==
* [[Kontraŭgripa vakcino]]
== Grupa imuneco ==
Kiam sufiĉe da homoj en iu grupo estas vakcinata, mikrobo ne povas infekti sufiĉe da homoj por disvastiĝi. Pro tio, eĉ tiuj, kiuj ne ricevis vakcinon estas protektataj. Oni nomas tion ''grupa imuneco''. Kelkaj homoj ne povas ricevi vakcinon ĉar ili havas alergion aŭ havas malfortan imunan sistemon. Tamen, tiu grupa imuneco estas facile rompita se elcento de la popolo decidas ĉesi vakcinadon pro personaj kredoj. Tio endanĝerigas aliajn homojn kaj reaperigas malsanojn en lokoj kie ili antaŭe malaperis.<ref>{{
▲Kiam sufiĉe da homoj en iu grupo estas vakcinata, mikrobo ne povas infekti sufiĉe da homoj por disvastiĝi. Pro tio, eĉ tiuj, kiuj ne ricevis vakcinon estas protektataj. Oni nomas tion ''grupa imuneco''. Kelkaj homoj ne povas ricevi vakcinon ĉar ili havas alergion aŭ havas malfortan imunan sistemon. Tamen, tiu grupa imuneco estas facile rompita se elcento de la popolo decidas ĉesi vakcinadon pro personaj kredoj. Tio endanĝerigas aliajn homojn kaj reaperigas malsanojn en lokoj kie ili antaŭe malaperis.<ref>{{cite web|url=https://aktuale.scienca-revuo.info/2016/07/26/nia-prezidanto-prelegos-dum-uk-en-nitro/ |title=Socia justeco kaj publika sano kiel principoj fronte al la neatendita kontraŭstara sinteno al vakcinoj |accessdate=15an de Septembro 2017}}</ref>
== Referencoj ==
Linio 28 ⟶ 27:
{{Havenda artikolo}}
{{Projektoj}}
{{Bibliotekoj}}
[[Kategorio:Vakcinoj| ]]
| |||