Lagoso: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto |
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) formatigo de titoloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, multaj kosmetikaj ŝanĝoj |
||
Linio 4:
| devena_nomo =
| alia_nomo = {{LingvoKunNomo|pt|portugal|''Lagos''}}
| alia_nomo1 = {{LingvoKunNomo|bin|edo|''Èkó''}}
| kategorio = urbo
<!-- *** Dosiero *** -->
Linio 25:
| distrikto_tipo =
| distrikto =
| municipo =
| histregiono = Benina imperio
| histregiono1 =
Linio 45:
| situo = Lagoso
| koordinatoj_ne_en_titolo = true
| leviĝo = 10
| lat_d = 06
| lat_m = 27
Linio 67:
| areo_rondumo = 2
<!-- *** Loĝantaro *** -->
| loĝantaro = 7937932
| loĝantaro_dato = 2006
| loĝantaro_denseco =
Linio 74:
| establita_tipo = Fondo
| urbestro =
| ĉefulo_tipo =
| ĉefulo =
| ĉefulo_partio =
Linio 114:
En la urbo loĝas proksimume 9 milionoj da homoj; Lagoso estas do unu el la plej grandaj urboj en Afriko. (La plej granda estas [[Kairo]].) Tiele ĝi estas la dua plej loĝata kaj rapide kreskanta urbo en Afriko kaj la sepa en la tuta mondo.<ref>[http://www.citymayors.com/statistics/urban_growth1.html World's fastest growing cities and urban areas from 2006 to 2020], de CityMayors.com</ref>
La loĝantaro de Lagoso laŭ la registaro de la Lagosa Ŝtato, estis eĉ ĝis 17.5 milionoj. Tiuj ciferoj tamen estas disputataj de la Niĝeria Registaro kaj konsiderataj nefidindaj de la Nacia Loĝantarkomisiono de Niĝerio.<ref>{{
Lagoso estis origine loĝata de la tribo de Avorioj, nome subgrupo de la [[Joruboj]]. Dum estreco de la Oloja Olofino, la Avorioj moviĝis al insulo nune nomita Iddo kaj poste al pli granda insulo Lagoso.<ref>{{
Lagoso estas metropolita areo kiu originiĝis sur insuloj separataj de [[tajdo|tajdaj fluaĵoj]], kiaj la insulo Lagoso, ĉe la sudokcidenta elfluejo de la [[Lagosa Laguno]] kaj protektitaj el la Atlantika Oceano de longaj [[sablejo]]j kiaj [[Bar Strando]], kiu etendas ĝis 100 km oriente kaj okcidente de la elfluejo. El la komenco, Lagoso etendiĝis al la kontinento okcidente de la laguno kaj la urbaro, inklude [[Ikeja]] (kiu estas ĉefurbo de la Lagosa Ŝtato) kaj Agege, nune atingas pli ol 40 km nordokcidente de la insulo Lagoso. Kelkaj ĉeurboj estas Ikorodu, [[Epe (Niĝerio)|Epe]] kaj [[Badagrio]], kaj oni ĵus kreis pliajn lokajn konsilantarojn, kio altigis la totalan nombron de lokaj registaroj en Lagoso al 57 (Tio inkludas Lokajn Komunumoj en Disvolviĝo aŭ LCDAoj).
Linio 127:
Lagoso situas en sudokcidenta Niĝerio, parte sur [[insulo]]j, parte ĉe la marbordo de [[Atlantiko]] kaj iom pli internen.
=== Kontinenta Lagoso ===
Plej el la loĝantaro loĝas en la kontinenta tero, kaj ankaŭ plej industrioj estas situantaj tie. Lagoso estas konata pro sia muzika kaj nokta vivo, kutime ĉe areoj ĉirkaŭ [[Jaba (Lagoso)|Jaba]] kaj [[Surulere (Lagosa Ŝtato)|Surulere]]. Ĵuse pli noktokluboj etendiĝis tra la insulo, kio faris la insulon, ĉefe Viktoria, la ĉefa noktoviva allogajo. Distriktoj de Kontinenta Lagoso estas [[Ebute-Meta]], Surulere, Jaba (kie estas la [[Universitato de Lagoso]]) kaj Ikeja, loko de la [[Internacia Flughaveno Murtala Muhammed]] kaj ĉefurbo de Lagosa Ŝtato.
Linio 138:
Tiuj insuloj estas separataj el la kontinento per la ĉefa markolo kiu drenas la lagunon en la Atlantikan Oceanon, kiu formas la Lagosan Havenon. La insuloj estas separataj unu el alia per rojoj de variaj grandoj kaj estas konektataj al Lagosa Insulo per pontoj. La plej malgrandaj partoj de kelkaj rojoj estis plenigitaj je sablo kaj oni konstruis super.
=== Insula Lagoso ===
== Historio ==
Lagoso estis militkampadejo por membroj de la [[Benina Imperio]], kiu aludis al ĝi kiel ''Eko''.<ref name="Williamsguide"/><ref name="Olupona"/> La joruboj ankoraŭ uzas la nomon Eko por aludi al Lagoso. ''Lagos'', kiu signifas "lagoj", estis nomo donita al la setlejo fare de [[Portugala Imperio|portugaloj]]. La nuntempa Lagosa Ŝtato havas altan procenton de Avorioj, kiuj enmigris al la areo el Iŝeri ĉe la rivero [[Ogun]]. Tra la historio, ĝi estis hejmo de nombraj intermilitantaj etnaj grupoj kiuj setliĝi en la areo. Post la frua setlado fare de la Avoria nobelaro, kaj ties konkero fare de la Bini militsenjoroj de Benino, la ŝtato venis al la
Portugala esploristo Rui de Sequeira vizitis la lokon en [[1472]]. Li nomumis la lokon portugale [[lago]]j (dekomence nur kiel ''Lago de Curamo''). Alia klarigo estus, ke Lagoso estas nomita laŭ [[Lagos (Portugalio)]] —nome marborda urbo kiu tiam estis la ĉefa centro de la portugalaj ekspedicioj suden laŭ la afrika marbordo, kaj kies propra nomo estas deriva el la latina vorto ''Lacobriga''.
Ĝis [[1889]] la [[setlejo]] funkciis, kiel centro de la [[sklavo]]komercado. En [[1861]] ĝi jam iĝis brita kolonio nome [[Lagosa Kolonio]]. Tio duoble efikis ĉar akaparis la [[sklaveco|sklavo]]komercadon kaj establis la britian kontrolon super palmo kaj aliaj komercoj.<ref>{{
Lagoso espertis rapidan kreskon tra la 1960-aj kaj 1970-aj jaroj kiel rezulto de la Niĝeria ekonomia eksplodo antaŭ la [[Niĝeria Enlanda Milito]]. Lagoso estis la ĉefurbo de Niĝerio el 1914 al 1991.<ref name="Conference">{{
== Trafiko ==
Linio 183 ⟶ 182:
{{Metropoloj}}
{{
{{Projektoj}}
{{Bibliotekoj}}
[[Kategorio:Milionurboj]]
| |||