Nikolao Nickleby: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e eta ŝanĝo
Linio 22:
Simile al preskaŭ ĉiuj verkoj de Dickens, la romano havas siatempan lokalon. Da la intrigo multo okazas en [[Londono]], kun kelkaj ĉapitroj okazantaj en [[Portsmouth]], la hejmurbeto de Dickens, aldone al lokaloj en [[Yorkshire]] kaj [[Devon]].
 
La verko etosas burleske; Dickens pricelas kion li perceptas sociaj maljustaĵoj. Multaj memorindaj karakteroj prezentiĝas, enklude de la mavvolemamalvolema onklo de Nikolao, Ralf, kaj la kanajla Wackford Squeers, kiu estras mizeraĉan [[pensionlernejo]]n ĉe kiu portempe Nikolao laboras kiel instruisto.
 
== Precipaj karakteroj ==
{{intrigo}}
Samkiel en la plejo de la verkoj de [[Dickens]], estas oza kvanto da karakteroj en la libro. La ĉefaj karakteroj en ''Nikolao Nickleby'' incluzivasinkluzivas:
 
* '''Nikolao Nickleby''' — La heroo de la romano. Lia patro mortis kaj lasis Nikolaon kaj sian familion sengroŝaj. Nikolao ne estas ordinara [[Byron]]-a heroo: li povas esti perforta, naiva, kaj emocia. Sed li estas dediĉita al siaj amikoj kaj familio, kaj feroce defiema al kiuj ĉagrenas kiujn li amas.
Linio 38:
* '''Smajk''' — Povra laborulo vivanta kiel "zorgato" de Squeers. Smajk estas mizera figuro, malsanemulo kaj kriplulo, kiu estadas en la zorgo de Squeers de kiam li tre maljunis. Nikolao kuraĝigas lin forkuri, kaj kiam tio fiaskas, Nikolao denove lin savas, kaj tiu sin alfiksas al Nikolao kiel al protektanto. Li enamiĝas al Katnjo, sed lia koro rompiĝas kiam ŝi enamiĝas kun Frank Cheeryble. Post kiam Smajk mortas de "timata malsano" (ftizo), malkaŝiĝas ke li estas filo de Ralf Nickleby.
 
* '''Numan Noggs''' — Komizo de Ralf, kiu fariĝas la plej intima amiko de NicholaoNikolao. Li iam estis elstara komercisto, sed bankrotis. Li estas [[drinkemulo]], kaj lian ĝeneralan feliĉemon, afablecon kaj akravidon super homnaturo kaŝas fasado el malraciaj momentoj kaj malkonsekvenca kondutado.
 
* '''F-ino La Creevy''' — La luigantino de la Nickleby-oj. Diketa, bonkora virino en siaj kvindekoj, ŝi estas pentristo de miniaturaj portretoj. Ŝi estas la unua amiko trovita de la Nickleby-oj en Londono, kaj unu el la plej veraj. Ŝi iĝas rekompensitarekompencita pro sia bonkoreco kiam ŝi enamiĝas kun Tim Linkinwater.
 
* '''Wackford Squeers''' — Kruela, unuokula lernejestro en [[Yorkshire]]. Li mastras “Dotheboys Hall”, loko al kiu oni povas forsendi nedeziratajn knabojn. Ilin li terure fitraktas, regule ilin vipante. Li trafas sian merititan punon per Nikolao kiam tiu lin venĝe bategadas pro la vipado Smajk-on. Post resaniĝo li veturas al Londono kaj partoprenas aldonajn finegocojn, plenumante sian rankoron kontraŭ Nikolao per tio partneriĝi en la komploto de Ralf falsigi la patrecon de Smajk kaj poste fikaŝi la testamenton de Madeline Brey. Li arestiĝis dum la lasta tiu tasko kaj kondamniĝis al [[Punttransporto|transporto]] al [[Aŭstralio]].
 
* '''S-ro Snawley''' — Oleokomercisto, kiu metas siajn du bofilojbofilojn sub la "zorgon" de Squeers. Li ŝajnigas esti la patro de Smajk venĝe al Nikolao, sed cedas sub la premo, iamfine konfesas al la polico, kaj arestiĝas.
 
* '''S-ino Squeers''' — La timinda edzino de Squeers. Se eblas, ŝi eĉ pli kruelas kaj malpli amemas ol sia edzo al la knaboj sub sia zorgo.
Linio 60:
* '''F-ino Knag''' — Estras la montroĉambron por s-rino Mantalini. F-lino Knag estas damo kiu aĝas jam sufiĉajn jarojn, sed sin konceptas rava belulino. Kiam Katnjo komencas labori ĉe la geMantalinioj, f-lino Knag sufiĉe afablas al ŝi, sed kiam ŝian aĝon insultas malkontenta kliento kiu preferas Katnjon, ŝi kulpigas Katnjon kaj komencas ŝin fitraktadi. Ŝi al si proprigas la komercon kiam la geMantalini-oj bankrotas, sed ŝi maldungas Katnjon. Needziniĝinta, ŝi loĝas kun sia frato Mortimer, malsukcesa romanisto.
 
* '''La familio Kenwig''' — Najbaroj de Newman Nogg. Ges-roj Kenwig dependas de ties riĉa onklo s-ro Lillyvick, ĉiuj iliaj faroj celas lin plaĉi, ke li ne forskribu ilianiliajn infanojn (inkluzive de ilia bebo, nomita Lillyvick) el sia testamento. Ilia filino Morleena, estas plumpa infano sepjaraĝa.
 
* '''S-ro Lillyvick''' — La onklo de s-rino Kenwig, pagigisto de la akvo-imposto, posteno kiu multe gravigas lin inter liaj malriĉaj parencoj. Li enamiĝas kun f-lino Petowker, kaj edziĝas al ŝi, kio multe ĉagrenas la familion Kenwig. Sed kiam ŝi forkuras kun alia viro, li revenas al sia familio malpli feliĉa sed pli saĝa.
Linio 68:
* '''Kavaliro Mulberry Hawk''' — estas amorema nobelulo kaj mon-pruntisto, kiu kvazaŭ-adoptis lordon Verisopht. Unu el la plej veraj karakteroj en la romano, li forte sintrudas al Katnjo kaj tute fikondutaĉas. Lin bategadas Nikolao, kaj li ĵuras venĝon, sed el tio nenio plenumiĝas. Sian meritaĉon li trafas kiam li duele mortigas lordon Frederikon kaj devas fuĝi Francion.
 
* '''Lordo Frederiko Verisopht''' — Amiko de Hawk, riĉa juna nobelulo. Li ŝuldas vastajn monsumojn al kaj Ralf kaj Sir Mulberry. Li enamiĝas al Katnjo kaj estas uzata fare de Hawk por learniekscii kie ŝi troviĝas. Kiam Nikolao konfrontas ilin en kafejo, lordo Frederick konsciĝaskonsciiĝas pri la malbono de sia kondutado kaj rompas la rilatadon kun Hawk. Kelkajn semajnojn poste, ili denove renkontiĝas en kazino ĉe la Riviera kaj ekkverelas, evento kiu kondukas al duelo, en kiu lordo Frederick iĝas mortigita. Li estas unu el la malmultaj karakteroj en la romano kiu spertas vivvojaĝon, evoluante el senzorga, drinkema junulo en maturan junan viron kiu mortas redemtitaredemptita kaj penta.
 
* '''S-ro Pluck kaj s-ro Pyke''' — Koterianoj de Hawk kaj Verisopht. Ili neniam montriĝas apartaj kaj estas nedistingeblaj unu disde la alia. Pluck kaj Pyke estas inteligentaj, [[Ruzo|ruzaj]] kaj dandaj, perfektaj por fari la fitaskojn de Hawk.
 
* '''Ges-roj Wittiterly''' — Riĉa, pompaĉa duopo kiu dungas Katnjon kiel kunulon por s-rino Wittiterly. Julia Wittiterly estas hipoĥondriulino kiu kondutas kvazaŭ plumo ŝin sternus, sed ŝi feroce humoras kiam malprosperas al ŝi trafi celon. S-ro Wittiterly flatadas la edzinon kaj lakeas ĉiun ŝian kapricon. Ili malvidivasmalvidigas la malhonoron spertatan de Katnjo sub iliaj nazoj.
 
* '''S-ro Vincent Crummles''' — Estro de la teatra trupo Crummles, imponega teatrestro kaj aktoro kiu prenas Nikolaon sub la flugilon. HeLi tre fieras bone praktiki sian profesion, sed fojfoje sopiras pli trankvilan vivon hejmsetlinta kun la edzino kaj infanoj.
 
* '''S-ino Crummles''' — Edzino de s-ro Crummles, alloga dignulino. Timinda sed amema ĉeestulino al la aktoroj en siliailia trupo.
 
* '''La "beba fenomeno"''' — F-ino Ninetta Crummles, filino de g-roj Crummles. Ŝi estas ''tre'' elstara membro de la trupo Crummles, oni verkas dancrolon por ŝi en ĉiun teatran ludaĵon. Ŝi laŭpretende estas kvinjaraĝa, sed laŭ la rakontanto, ŝi jam estas “dekjara” por la lastaj kvin jaroj, kaj ili trinkigas ŝin per konstanta dieto el ĝino por konservi ŝian junaspekton.
Linio 82:
* '''S-ro Folair''' — pantomimisto en la trupo. Li estas lerta flatemulo, sed ne hezitas malkaŝi la veran opinion kiam foras la koncernato.
 
* '''F-ino Snevellicci''' — La talenta ĉefaktorina damo de la trupo Crummles. Ŝi ludadas koketan ludon kun NicholaoNikolao, kaj iamfine forlasas la trupon por edziniĝi.
 
* '''S-ro Lenville''' — superdrameca, memcentra tragediisto, kiu ĵaluziĝas pri la famo kiun Nikolao ricevas kiel aktoro, kaj provas embarasi lin antaŭ la trupo.
Linio 88:
* '''Karlo kaj Ned Cheeryble''' — ĝemelaj fratoj, riĉaj komercistoj kiuj estas tiel grandanimaj kiel ili estas ĝojemaj. Ili enpostenigas Nikolaon kaj subtenas lian familion, kaj fariĝas ŝlosilaj figuroj en la elturniĝado de la feliĉa fino. Kiel Pluck kaj Pyke, ili sufiĉe nedistingeblas, sed Ned estas la pli emociema kaj Karlo havas la pli elstaran rolon en la rakonto estante la unua kiu renkontis Nikolaon.
 
* '''Frank Cheeryble''' — Nevo de Ned kaj Charles per ilia forpasinta fratino, kiu estas tute tiel malfermkora kiel siaj onkloj. Li partoprenspartoprenas la koleron de Nikolao kiam ties senso de kavalireco estas incitita. Li enamiĝas, kaj poste edziĝas je Katnjo.
 
* '''Tim Linkinwater''' — Lojala komizo de la fratoj Cheeryble. Maljuna, dikstatura, simpatia ĝentlemano, li estas nomata fare de la Fratoj la “Feroca Leono”. Li emas al [[hiperbolo]]. Bone meritatan feliĉon li trovas kun f-lino La Creevy.
Linio 111:
Oni ĝin adaptis por scenejo, filmo, aŭ televido almenaŭ sep fojojn.
 
Eble la plej eksterordinara versio kreiĝis en 1980 kiam grand-skalan surscenejigon de la romano ludata en la [[West End]] fare de la [[Royal Shakespeare Company]]. Tio estis teatra spektaklo kiu daŭris pli ol dek horojn kun interludoj kaj paŭzo por ĉefmanĝado. La la surscenejigo ricevis kaj kritikistan kaj popularan laŭdon. Ĉiuj aktoroj ludis plurajn rolojn pro la granda nombro da karakteroj, escepte de [[Roger Rees]], kiu ludis Nikolaon kaj [[David Threlfall]] kiu ludis Smajkon (pro la granda kvanto da tempo kiun ili pasigis sceneje). La teatraĵo transludiĝis al [[Broadway]] en 1981. InEn 1982 la [[RSC]] registrigis la montraĵon por [[Channel 4]], kie ĝi fariĝis la unua dramo de tiu kanalo. Tiu ĉi versio nuntempe haveblas en la formato [[DVD]].
 
En 2001, oni ĝin adaptis por televido en la [[Unuiĝinta Reĝlando]] kiel ''[[The Life and Adventures of Nicholas Nickleby (filmo)|The Life and Adventures of Nicholas Nickleby]]''. Reĝisoris [[Stephan Whittaker]].
 
InEn 2002, plenlonga filmo de la historio — ege koncizigita — eldoniĝis. Ĝin reĝisoris usona reĝisoro [[Douglas McGrath]] kaj en la aktoraro stelulis [[Charlie Hunnam]], [[Anne Hathaway]], [[Jamie Bell]], [[Alan Cumming]], [[Jim Broadbent]], [[Christopher Plummer]], [[Juliet Stevenson]], kaj [[Barry Humphries]] (alinome [[Dame Edna Everage]]).
 
== Populara kulturo ==
Linio 121:
Eble kiel atestaĵo al sia kultura signifo, ''Nikolao Nickleby'' jam multajn fojojn menciiĝas en diversa gamo da beletraj verkoj. Ekzemple:
* En ''[[The BFG]]'' fare de [[Roald Dahl]], la Granda Amika Giganto (angle: Big Friendly Giant) povolernas skribi per legado de la romano de Dickens "centojn da fojoj."
* En ''[[A Handful of Dust]]'' fare de [[Evelyn Waugh]], ''Nikolao Nickleby'' estas unu el la kelkaj romanoj de Dickens kiujn Tony Last perforte devas legi al la psiĥoza s-ro Todd kiel rekompensorekompenco pro tio ke lian vivon savis tiu lasta.
* En ''[[Any Friend of Nicholas Nickleby is a Friend of Mine]] fare de [[Ray Bradbury]]'' temas pri viro kiu ŝajnigas sin Dickens.