Polusa esplorado: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
esperantigita parametro, formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Projektoj, kosmetikaj ŝanĝoj
 
Linio 1:
[[Dosiero:Peary_Sledge_Party_and_Flags_at_the_Pole.jpg|thumbeta|200px|[[Robert Peary]] kaj lia teamo en la [[Norda poluso]]]]
'''Polusa esplorado''' estas [[esplorado|esplorvojaĝo]] al la [[Arkto|arktaj]] kaj
[[Antarkto|antarktaj]] reĝionoj trans la [[Polusa cirklo|polusaj cirkloj]]. En la
[[19-a jarcento|19-a]] kaj [[20-a jarcento]]j, estis defio por multenombraj
esploraj vojaĝistoj pro la severaj [[klimato|klimataj]] kondiĉoj de tiuj
reĝionoj.
 
== Historio ==
=== Norda poluso ===
La [[Usono|usonano]] [[Robert Peary]] ([[1856]] – [[1920]]) estus la unua homo, kiu atingis la [[Norda poluso|nordan poluson]] la {{daton|6|aprilo|1909}} per [[Sledo#Hundosledoj|hundosledo]], sed pro manko de registrado de lia pozicio dum la lastaj ducent kilometroj, estas dubinde ĉu li precize atingis la poluson.
La unuaj, kiuj certe atingis la nordan poluson estas la [[Norvegio|norvego]] [[Roald Amundsen]] ([[1872]] – [[1928]]) kaj la [[Italio|italo]] [[Umberto Nobile]] ([[1885]] – [[1978]]) kiuj superflugis ĝin en la [[aeroŝipo]] [[Norge (aeroŝipo)|Norge]]
la {{daton|12|majo|1926}}.
En [[1926]], la [[Rusio|ruso]] [[Ivan Dmitrijeviĉ Papanin]] alteriĝis sur la poluson en [[aviadilo]] kaj la [[Unuiĝinta Reĝlando|brito]] [[Wally Herbert]] atingis ĝin per hundosledo la {{daton|6|aprilo|1969}}.
 
La unua [[submarŝipo]] kiu atingis la poluson estis la usona [[USS Nautilus (SSN-571)|USS Nautilus]] la {{daton|3|aŭgusto|1926}}, pasinte sub la nordpolusa [[flosglacio]].
 
=== Suda poluso ===
[[Dosiero:Amundsen-in-ice.jpg|thumbeta|200px|[[Roald Amundsen]], unua atinginto de la [[Suda poluso]]]]
La [[Suda poluso]] estis atingita de la norvego [[Roald Amundsen]] kaj lia teamo la {{daton|14|decembro|1911}}, malmulte antaŭ la malfeliĉa grupo de la brita [[Robert Scott]] : la anoj de tiu-ĉi ekspedicio ĉiuj mortis dum la reveno.
 
En [[1914]], la brita esploristo [[Ernest Shackleton]] en la [[Imperia Transantarkta Ekspedicio]], provis trairi [[Antarkto]]n per ŝipo, sed sia trimastulo [[Endurance (ŝipo)|Endurance]] estis frakaspremita de la [[glacio]] kaj dronis. Tamen la ŝipanaro sukcesis postvivi kaj reveni per siaj propraj rimedoj.
 
En [[1928]] [[George Hubert Wilkins]] kaj [[Carl Ben Eielson]] aviadile superflugis la kontinenton kaj inter la {{dato|24|novembro|1957}} kaj la {{dato|2|marto|1958}} la [[ekspedicio Fuchs-Hillary]] trairas Antarkton per
tera vojo.
 
== Polusaj esploristoj ==
{{Ĉefartikolo|Listo de polusesploristoj}}
* [[Robert Peary]]
Linio 51:
* [[František Běhounek]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
*{{fr}} [http://transpolair.free.fr/index.htm TRANSPOL'AIR, L'aventure polaire]
* {{fr}} [http://transpolair.free.fr/index.htm TRANSPOL'AIR, L'aventure polaire]
* {{en}} [http://www.windows2universe.org/earth/polar/exploration_intro.html Exploration of the Poles of the Earth el ''Windows to the Universe'']
 
[[Kategorio:Esplorado de Arkto]]