Al-Udo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
kodaj korektetoj + lingvaj korektoj_bonvolu rerevizii pluralojn_ĉu vere ĝermo?
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Dusepo turkishoud.jpg|thumb|Udo (Turka stilo) farita per Jo Dusepo.]]
[[Dosiero:Aleppo-Music0Band.jpg|right|thumb|Al-udisto]]
'''Al-Udo''' aŭ simple '''udo''' ([[araba lingvo|arabe]]{{lang|ar|'''عود'''}} ''ʿūd''; [[somalia lingvo|somalie]] {{lang|so|}} ''Kaban''; [[Persa lingvo|perse]]: '''بربط''' barbat; [[turka lingvo|turke]] {{lang|tr|ud ''aŭ'' ut}};<ref>[http://tdk.org.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA&kelime=ut Güncel Türkçe Sözlük'te Söz Arama] {{tr}}</ref> [[helena lingvo|helene]] {{lang|el|ούτι}}; [[armena lingvo|armene]] {{lang|hy|ուդ}}, [[Azerbajĝana lingvo|azerbajĝane]]: ''ud''; [[Hebrea lingvo|hebree]]: עוד ''ud'') estas [[kordinstrumento]] kiu estas ĉefe ludata en [[araba muziko]] tradicia kaj muziko de Orient-[[Afriko]]. La dorsflanko de ĝia korpo fariĝas el daŭboj kaj similas pelvon, farante kameron [[resonanco|resonancan]] kaj aldonante tonkoloron. Kutime, sed ne ĉiam, la al-udo havas 11 kordojn kaj la kolo ne havas [[freto (kordinstrumentoj)|fretojn]]. Oni ludas la kordojn per [[plektro]], kiu povas fariĝi el [[plumo]] [[aglo|agla]], [[karapaco]] [[testudo|testuda]] aŭ [[plasto]]. Ekzistas multaj agordsistemoj por la al-udo.<ref>http://stringedinstrumentdatabase.aornis.com/datumbazo/ Datumbazo de kordinstrumentoj.</ref>
 
La plej antikva kroniko bilda pri la al-udo datiĝas ĉe antaŭ pli da 5000 jaroj en Sud-[[Mezopotamio]]. Ĉi tiu muzikilo kaj ĝiaj parencoj proksimaj faradis parto de muziko en ĉiom da civilizacioj antikvaj en la regionoj [[Mediteraneo|Mediteranea]] kaj [[Mezoriento|Mez-Orienta]], inkludante la [[Sumero|Sumeranoj]], [[Akado|Akadanoj]], [[Persio|Persoj]], [[Babilonio|Babilonianoj]], [[Asirio|Asirianoj]], [[Armenio|Armenoj]], [[Helenio|Helenoj]], [[Egiptio|Egiptoj]] kaj [[Romio|Romianoj]]. La [[liuto]] eŭropa devenis el la al-udo.
Linio 7:
== Specoj ==
 
=== Araba Udoudo ===
La araba udo normale havas dekunu kordojn en ses kordoĥoroj. Ĉiu kordoĥoro estas duobla, krom la La plej basa. En Egipto, ili ankaŭ ludas arabajn udojn, sed ĉi tie ĝi nur havas dek kordojn en kvin tutduobla kordoĥoroj. La mezuro normale estas proksime 60cm.
 
Linio 26:
 
== Nuntempaj ludistoj ==
* [[Munir Baŝir]] (Irako)
 
== Notoj ==
<references />
 
== Vidu ankaŭ ==
[[Kanuno]]
 
== Eksteraj ligiloj ==