Anŭar as-Sadat: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e ŝablono Vivtempo
+Projektoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
{{Informkesto prezidento
| nomo = Muhammad Anwar al-Sadat<br />محمد أنورالسادات
| nacieco = [[egipto]]
| dosiero = Anwar Sadat cropped.jpg
Linio 11:
| ĝis = [[6-a de oktobro]] [[1981]]
| antaŭulo = [[Gamal Abdel Naser]]
| sekvanto = [[Sufi Abu Taleb]] (Aktiva)
 
| vico2 = 2-a
Linio 17:
| de2 = [[1970]]
| ĝis2 = [[1972]]
| antaŭulo2 = [[Gamal Abdel Naser]]
| sekvanto2 =
 
Linio 23:
| loko de naskiĝo = {{Flago|Egiptio}} [[Mit Abu al-Kum]], [[Egiptio]]
| loko de morto = {{Flago|Egiptio}} [[Kairo]], [[Egiptio]]
| dato de morto = [[6-an de oktobro]] [[1981]]
| edzo/ino = 1) [[Ehsan Madi]]<br />2) [[Jehan Sadat]]
| partio = [[Araba Socialista Unio]] <br /> (ĝis 1977) <br /> [[Nacia Demokrata Partio (Egiptio)|Nacia Demokrata Partio]] <br /> (ekde 1977)
Linio 32:
Sadat naskiĝis la [[25-an de decembro]] [[1918]] en la vilaĝo de [[Mit Abu Al-Kum]], en la delto de la [[Nilo]]. Lia familio estis malriĉa. Dum lia patro estis Egipta, lia patrino venis de [[Sudano]]. Li eniris la armeon en 1938, kie li renkontis [[Gamal Abdel Nasser]]. Kune kun kelkaj aliaj oficiroj, ili kreis la Movadon de la Liberaj Oficistoj, kiuj volis batali kontraŭ [[Britio|Brita]] regado kaj la korupciita reĝa familio. En 1952, Sadat partoprenis en la revolucio de 1952, en kiu oni forigis la reĝon [[Farouk]], kaj Nasser fariĝis la prezidanto. Sadat estis la vic-prezidanto de 1964 ĝis 1966, kaj denove de 1969 ĝis 1970, kiam mortis Nasser. Post la morto de Nasser, Sadat fariĝis la nova prezidanto. Li estis konsiderita simpla pupo de Nasser, facile manovrebla. Tamen, ses monatojn post lia akiro de la povo, li komencis la tiel-nomata "korektan revolucion", en kiu li forigis multajn el la homoj fidelaj al Nasser de la registaro.
 
En 1973, Sadat kondukis Egiption al la [[Milito de Jom Kippur]] aŭ Milito de Oktobro, en kiu Egiptio kaj [[Sirio]] subite atakis [[Israelo]]n en la tago de [[Jom Kippur]] por rekonkeri la teritoriojn okupitajn de Israelo en la [[Sestaga milito]]. Egiptio kaj Sirio atingis elstarajn partosukcesojn en la milito. Egiptio ree kontrolis la [[Sueza kanalo|Suezan kanalon]] kaj la okcidentan [[Sinajo]]n. Sadat fariĝis militheroo en la araba mondo. En 1977, Sadat faris historian agon kaj iris al [[Jerusalemo]] por paroli pri paco en la [[Kneset]], la Israela parlamento, post invito de [[Menachem Begin|Begin]]. Estis la unua fojo en la historio ke gvidanto de Araba lando vojaĝis al Israelo. Kelkajn monatojn poste, Sadat kaj Begin atingis la pac-interkunsenton de [[Camp David]], en kiu Egiptio rekonis Israelon kaj Israelo redonis [[Sinajo]]n al Egiptio.
 
Pro ĉi tiu movo, Sadat kaj Begin ricevis la [[Nobel-premio pri paco|Nobel-premion pri paco]]. Tamen, la movo ne estis bone vidata en la araba mondo, ĉar la plejmulto da araboj estis kontraŭ iu ajn rekono de la ŝtato Israelo, aŭ pensis ke nur eblis konvinki la Israelanojn fari koncedojn timigante ilin kun la minaco de perforto. Egiptio estis la plej granda kaj potenca araba lando, kaj en la Araba mondo la movo de Sadat estis vidata kiel perfido kontraŭ la idealojn de Pan-Arabismo, kaj de la detruo de Israelo. Kiel rezulto, en [[1979]], Egiptio estis elĵetita de la [[Araba Ligo]], kiu nur reenlasis ĝin en [[1989]], kaj ĝi fariĝis aliancano de [[Usono]] kaj la okcidenta mondo.
Linio 41:
En la funebra ceremonio de Sadat estis rekorda numero da ŝtatestroj de la tuta mondo, inkluzive de tri eksaj Usonaj prezidantoj.
 
{{Projektoj}}
{{Bibliotekoj}}
{{Vivtempo|Sadat, Anvar}}
 
[[Kategorio:Prezidantoj de Egiptio]]
[[Kategorio:Nobel-premiitoj pri paco]]