Kiel registrite je 10:22, 7 okt. 2019 redakti Kani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj, Administrantoj 273 540 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 10:37, 7 okt. 2019 redakti malfari Kani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj, Administrantoj 273 540 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: {{redaktata}} [[Dosiero:Radioactivity symbol.png\|eta\|dekstra]] '''Radioaktiveco''' (aǔ '''radiaktiveco''') estas la [[eco]] pri elsendo de [[Elementa partiklo\|subatomaj partikloj]] el [[atomkerno]]j. Linio 13: ==Historio de malkovro== [[File:Pierre and Marie Curie.jpg\|thumb\|upright=0.9\|240px\|Pierre kaj Marie Curie en sia laboratorio de Parizo, antaŭ 1907.]] Radioaktiveco estis malkovrita en 1896 fare de la [[Francujo\|Franca]] sciencisto [[Henri Becquerel]], dum li estis labworante ĉe [[fosforesko\|fosforeskaj]] materialoj.<ref>{{cite book \|last=Mould \|first=Richard F. \|title=A century of X-rays and radioactivity in medicine : with emphasis on photographic records of the early years \|date=1995 \|publisher=Inst. of Physics Publ. \|location=Bristol \|isbn=978-0-7503-0224-1 \|page=12 \|edition=Reprint. with minor corr}}</ref> Tiu materialoj brilis en malhelo post eksponado al [[lumo]], kaj li suspektis, ke la brilo produktita en [[katodradia tubo]] pere de [[Ikso-radioj]] povus esti asociata kun fosforesko. Li envolvis fotografian platon en nigra papero kaj metis variajn fosforeskajn [[salo (kemio)\|salojn]] en ĝin. Ĉiuj rezultoj estis negativaj ĝis li uzis salojn el [[uranio]]. La uranisaloj kreis nigrigon de la plato spite la fakton ke la plato jam estis envovlita en nigra papero. Tiuj radiadoj ricevis la nomon de "radioj de Becquerel". {{redaktata}}▼ It soon became clear that the blackening of the plate had nothing to do with phosphorescence, as the blackening was also produced by non-phosphorescent [[salts]] of uranium and by metallic uranium. It became clear from these experiments that there was a form of invisible radiation that could pass through paper and was causing the plate to react as if exposed to light. Baldaŭ klariĝis, ke la nigrigo de la plato neniel rilatas al la fosforesko, ĉar la nigrigo estis produktita ankaŭ de ne-fosforeskaj [[salo]]j el uranio kaj eĉ de metala uranio mem. Klariĝis el tiuj eksperimentoj, ke estas formo de nevidebla radiado kiu povas trapasi tra [[papero]] kaj estis okaziginta la fakton ke la plato reagas kvazaŭ ĝi estas eksponita al la lumo. ▲{{redaktata}} At first, it seemed as though the new radiation was similar to the then recently discovered X-rays. Further research by Becquerel, [[Ernest Rutherford]], [[Paul Villard]], [[Pierre Curie]], [[Marie Curie]], and others showed that this form of radioactivity was significantly more complicated. Rutherford was the first to realize that all such elements decay in accordance with the same mathematical exponential formula. Rutherford and his student [[Frederick Soddy]] were the first to realize that many decay processes resulted in the [[nuclear transmutation\|transmutation]] of one element to another. Subsequently, the [[radioactive displacement law of Fajans and Soddy]] was formulated to describe the products of [[alpha decay\|alpha]] and [[beta decay]].<ref>Kasimir Fajans, "Radioactive transformations and the periodic system of the elements". [[Chemische Berichte\|Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft]], Nr. 46, 1913, pp. 422–439</ref><ref>Frederick Soddy, "The Radio Elements and the Periodic Law", Chem. News, Nr. 107, 1913, pp. 97–99</ref>

Radioaktiveco: Malsamoj inter versioj