8-a de oktobro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto |
→Eventoj: marbatalo apud Angamos |
||
Linio 13:
* [[1600]]: [[San-Marino]] adoptis skribitan [[konstitucio]]n.
* [[1656]]: [[Sveda diluvo]]: venko de pola-litova armeo kaj [[tataroj]] en batalo de Prostki (proksime al [[Ełk]]) kontraŭ [[svedoj]], [[Brandenburgio|brandenburgoj]] kaj [[Prusio|prusoj]]
* [[1715]]: [[Pollando]]: venko de pola armeo super la [[Saksio|saksa]] en batalo de Radogoszcz -
* [[1804]]: [[Jean Jacques Dessalines]] kroniĝis kiel imperiestro de [[Haitio]]
* [[1814]]: [[Argentino]]: [[Provinco Salta]] kreiĝis
* [[1871]]: [[Usono]]: granda [[incendio]] de [[Ĉikago]]
* [[1879]]: [[Dua pacifika milito]]: [[Ĉilio|ĉiliaj]] [[ŝipo]]j venkis la [[Peruo|peruajn]] en la [[marbatalo]] apud Angamos ([[Antofagasta (urbo)|Antofagasta]])
* [[1897]]: Komponisto [[Gustav Mahler]] estis nomumita direktoro de [[Viena Ŝtata Operejo]]
* [[1901]]: [[Pollando]]: [[Sopot]] iĝis urbo
Linio 25 ⟶ 26:
** [[1918]]: '''Komenciĝis batalo de [[Cambrai]] inter la brita armeo apogata de taĉmentoj de [[Kanado]] kaj [[Novzelando]] kaj [[Germana Imperiestra Regno]]'''; [[Ofensivo de Meuse-Argonne]]: en arbaro [[Argonne]] usona soldato Alvin York komandante 7 restintaj taĉmentanojn kontraŭ [[mitralo|mitrala]] nesto mortigis 28 germanajn soldatojn kaj kaptis 132, pro kio estis premiita per la [[Medal of Honor|Medalo de Honoro]]
* [[1920]]: [[Buĥara Popola Soveta Respubliko]] fondiĝis
* [[1922]]:
* [[1923]]: [[Flughaveno Berlino-Tempelhof]] ekkonstruiĝis - konata dum la [[malvarma milito]]
* [[1937]]: Diktatoro de Domingo [[Rafael Trujillo]] ordonis haltigon de [[masakro]] ordonita kontraŭ [[migrado|elmigrintoj]] el [[Haitio]]
* [[1938]]: En [[Uĵhorodo]] kreiĝis unua registaro de aŭtonoma [[Karpata Rutenio]], kiu la 30-an de decembro 1938 komencis nomiĝi [[Karpata Ukrainio]]
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1939]]: [[Germanoj]] establis [[geto]]n en [[Piotrków Trybunalski]] - '''unua fermita juda kvartalo establiĝis sur teritorio de [[okupado|okupita]] Pollando'''; germana Selbstschutz pafmortigis en [[Świecie]] 83 polojn kaj judojn (dum du tagoj) kaj en Radowice (proksime al [[Zielona Góra]]) 23 polojn; '''sekureca polico arestis en [[Varsovio]] 354 [[kleriko]]jn kaj [[instruisto]]jn sub preteksto de ilia nacia [[ŝovinismo]]'''
** '''[[Adolf Hitler]] subskribis en [[Berlino]] dekreton pri [[anekso]] de [[Pollando|polaj]] okcidentaj kaj nordaj teritorioj al [[Nazia Germanio]]'''; sovetaj regopovoj transdonis al germanoj 17 polajn [[kuracisto]]jn, kaptitajn en [[Bresto (Belorusio)|Brześć]] kaj devenantaj de teritorioj aneksitaj de [[Nazia Germanio]]; [[Estonio]]: pola [[submarŝipo]] ''[[ORP Orzeł]]'', kiel lasta el la pola ŝiparo, forlasis [[Balta Maro|Baltan Maron]] direkte al [[Britio]]
** [[1940]]: En regiono de [[Poznań]] germanoj limigis nombron de [[funebro|funebrantoj]] dum entombigo nur al kelkaj proksimuloj de mortinta polo; al germana koncentejo [[Aŭŝvico]] alvenis transporto kun 342 malliberuloj - el [[Tarnów]] (312) kaj [[Krakovo]] (30 personoj); en [[Varsovio]] al [[konspiro|konspira]] revuo "Znak" oni aldonis kvarpaĝan flugfolion ''Manifesto de junaj poloj'' emfazanta, dum fermo de lernejoj, tri virtojn: [[karaktero]]n, [[scio]]n kaj
** [[Budapeŝto]]: "[[Wieści Polskie]]" informis, ke marŝalo [[Carl Gustaf Emil Mannerheim]] skribis pollingve dankleteron pro sendita de Jan Niwiński [[dramo]] pri [[Vintra milito|finna-soveta milito]], la dramo estis tradukita al la [[hungara]] kaj tradukata al la [[pola]] lingvo
** [[1941]]: Laboroficejo de [[Galicio]] konstatis ke semajne po 4-5 trajnoj forveturis kun trudlaboristoj en [[Nazia Germanio|Nazian Germanion]]; '''germanaj regopovoj en [[Silezio]] konfiskis de poloj kaj judoj 700 entreprenojn por
** [[Belorusio]]: '''germanoj komencis masakron de 16 mil [[judoj]] en la [[geto]] de [[Vicebsko]]'''; pola [[ambasadoro]] el [[Moskvo]] en letero al generalo [[Władysław Sikorski]] priskribas [[komunikado|komunikajn]] malfacilaĵojn inter polaj [[militisto|militistejoj]] en [[Sovetunio]] (ekz. rapidega [[telegramo]] al [[Buzuluk]] migras 30 horojn, [[telefono]] ne funkcias, per [[trajno]] oni veturas 5 tagojn kaj [[aviadilo|aviadile]] 9 horojn, sed ne dum la sama tago)
** [[1942]]: '''Ĉirkaŭ 600 [[judoj]] estis [[murdo|murditaj]] dum likvido de geto en Demidówka''' (nun en [[Rivna provinco]])
** [[Batalo de Atlantiko]]: germana submarŝipo ''U-179'' sinkigis britan ŝipon ''City of Athens'' kaj samtage estis atakita kaj sinkigita kun 61-persona skipo de brita [[destrojero]] ''HMS Active'', kiu pli frue savis ŝiprompiĝintojn el ''City of Athens''; [[Vatikano]] sendis noton al germana registaro pri [[reprezalio]] de [[Romkatolika Eklezio]] en [[Varto]]-Lando
** [[1943]]: Membroj de [[Sonderkommando]] 1005 - formigita de judoj por forviŝi germanajn [[krimo]]jn - eltombigis en [[Lvovo]] post du jaroj [[Masakro de Lvovaj Profesoroj|polajn profesorojn ]] por bruligi iliajn kadavrojn; [[Pola Rezistomovado]]: '''[[Pola Enlanda Armeo]] pafekzekutis kunlaborantojn de [[
** Apud [[Gronlando]] pola [[destrojero]] ''Orkan'' sinkis post trafo de germana [[sona ondo|sononda]] [[torpedo]] - saviĝis 44 el ĉ. 220 [[maristo]]j; [[Korsiko]]: la unua franca urbo [[Ajaccio]] liberiĝis
** [[1944]]: '''Al [[koncentrejo Ravensbrück]] alvenis de [[Varsovio]] transporto kun 245 polinoj'''; ĝendarmoj pafmortigis en Wólka Ołudzka (proksime al [[Zawiercie]]) 24 personojn; nokte de la 7-a ĝis la 8-a de oktobro taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] sensukcese provis frakasi malliberejon de soveta [[NKVD]] en la [[kastelo]] de [[Rzeszów]] por liberigi 400 siajn soldatojn
** En [[Novjorko]] dum Tagoj de [[Kazimierz Pułaski|Pułaski]], lige al falo de la [[Ribelo de Varsovio]], partoprenis 45 mil personoj
* [[1945]]: Prezidento de Usono [[Harry S. Truman]] informis pri livero de ''know-how'' pri [[atombombo]] al [[Britio]] kaj [[Kanado]]
* [[1946]]: Surbaze de la verdikto de Brita Armea Tribunalo estis [[pendumo|pendumita]] Max Pauly, germana [[Nacisocialisma Germana Laborista Partio|nacisocialista]] [[militkrimo|militkrimulo]], komandanto de [[koncentrejo]]j Stutthof, ene de [[Libera Urbo Dancigo]] (1939-1942) kaj
* [[1948]]: [[Stalinismo]]: soveta [[kolonelo]] Antoni Skulbaszewski iĝis en Pollando supera [[armeo|armea]] [[akuzisto]]
* [[1962]]: [[Alĝerio]] aniĝis al [[Unuiĝintaj Nacioj]]
* [[1966]]: Pola futbalisto [[Kazimierz Deyna]] debutis en sporta klubo de [[Lodzo]]
* [[1967]]: '''[[Bolivio|
* [[1982]]: [[Olof Palme]] duafoje iĝis ĉefministro de Svedio
* [[1982]]: '''[[Sejmo (Pollando)|Sejmo]] de [[Pola Popola Respubliko]] voĉdonis leĝon pri [[sindikato]]j, kio formale eksterleĝigis [[Solidareco (Pollando)|''Solidareco'']]n'''
* [[1982]]: [[Varsovio]]: '''gvidantoj de [[Konfederacio de Sendependa Pollando]] [[Leszek Moczulski]], [[Romuald Szeremietiew]] kaj du aliaj estis kondamnitaj de juĝejo al plurjara mallibero''' pro „provo perforte renversi [[reĝimo]]n de [[Pola Popola Respubliko]]”
* [[1990]]: [[Jerusalemo]]: '''17 [[palestinano]]j pereis kaj pli ol 100 vundiĝis en [[tumulto]] kun israela polico sur la [[Templa Monto]]'''
* [[1991]]: [[Milan Kučan]] iĝis unua prezidento de [[Slovenio]]
* [[1991]]: Parlamento de [[Kroatio]] voĉdonis decidon folasi federacian [[Jugoslavio]]n
Linio 58 ⟶ 59:
* [[2001]]: [[Arnold Rüütel]] iĝis prezidento de Estonio
* [[2001]]: [[Girma Woldegiorgis]] iĝis prezidento de Etiopio
* [[2008]]: [[Mohamed Naŝid]] gajnis
* [[2009]]: '''[[Usona Kongreso]] atribuis honoran civitanecon al pola [[militisto]] [[Kazimierz Pułaski]], kiu fariĝis la sepa distingito'''
* [[2014]]: Morto pro [[Ebola malsano]] de la unua usona paciento Thomas Eric Duncan, devenanta de [[Liberio]], ĉe kiu la [[viruso]] disvolviĝis post lia alveno al Ameriko
| |||