Halepo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Osteologia movis paĝon Alepo al Halepo: laŭ NPIV kaj laŭ la formoj en originaj Siraj lingvoj; vd Diskuto:Alepo , http://vortaro.net/#Halepo
Alepo → Halepo (laŭ NPIV kaj nacilingvaj formoj; vd Diskuto:Alepo, http://vortaro.net/#Halepo )
Linio 1:
[[Dosiero:AleppoViewFromCitadel.jpg|eta|300px|<center>vidaĵo de la citadelo]]
[[Dosiero:Great Mosque of Aleppo 03.jpg|eta|300px|<center>fontoj de la [[Granda Moskeo de Alepo]]]]
'''AlepoHalepo''' aŭ '''HalepoAlepo'''<ref>laŭ [[Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto]]: [http://vortaro.net/#halepo]</ref> ([[arabe]]: '''حلب''', {{prononco|HAlab}}, [[kurde]] ''Helep'', [[turke]] ''Halep'', [[armene]] Հալէպ, [[aramee]] ܚܠܒ, ''Halab'') ĝis komenco de fortaj bataloj pri la urbo laŭ grandeco estis la dua urbo de [[Sirio]].
 
Ĝi nomiĝas ankaŭ "Norda ĉefurbo". Ĉirkaŭ 1000 jarojn antaŭ Kristnasko, la urbo nomiĝis Beroea. La [[ekonomio]] de AlepoHalepo baziĝas sur negoco kun agrokulturoj produktoj, silko, tapiŝoj, arĝentaĵoj kaj oraĵoj. Ankaŭ mondkonata estas alepahalepa [[sapo]]. AlepoHalepo estas granda komerca urbo kaj sur diversaj varoj oni povas trovi glumarkon "Produktita en AlepoHalepo". Sur alta monteto troviĝas citadelo. Laŭ diversaj legendoj, sur tiu monteto iam loĝis profeto [[Abraham]]. La citadelo estis kelkfoje damaĝita per [[tertremo]]j kaj denove rekonstruita.
 
AlepoHalepo situas ĉe {{koordinatoj gm|36|14|N|37|10|O}} en horzono [[UTC]]+2h. Laŭ takso de 2003 ĝi havis loĝantaron de proksimume 1 700 000 homoj. Post komenciĝo de fortaj bataloj pri la urbo kadre de la [[siria enlanda milito]] en somero 2012, granda parto de la urbo detruiĝis kaj plejmulto de la loĝantaro fuĝis.
 
== Instruo ==
AlepoHalepo havas respektive havis modernan universitaton. En AlepoHalepo situas ankaŭ lernejo (''madrasa'') "Madrasa Sultanije", kiun konstruis sultano al Aziz. Apud la tombejo, troviĝas "Madrasa Faradis" (korana ''lernejo de paradizo''), starigita en la jaro [[1234]] de Daifa Kĥatun, kiu estis la vidvino de sultano al Zaĥer.
 
== Vidindaĵoj ==
Bonkonataj monumentoj de AlepoHalepo estas
* [[Granda Moskeo de Alepo]]
* AlepaHalepa muzeo
* Bazaro de ĥano al Gumruk,
* Bazaro de ĥano al Naĥasin,
Linio 19:
 
<gallery>
Dosiero:Aleppo citadel001.jpg|Citadelo de AlepoHalepo
Dosiero:AleppoAlJdeida.jpg|Mallarĝa strato en la Kristana kvartalo al-Ĝdejdi
Dosiero:AleppoSouq.jpg|En la "suk" (bazaro)
Linio 26:
=== Enlanda milito ===
{{ĉefa|siria enlanda milito}}
Kadre de la [[siria enlanda milito]] en julio 2012 en AlepoHalepo unuafoje estis fortaj bataloj, en kiuj uziĝis raketa artilerio, batalaj helikopteroj kaj aviadiloj.<ref>[http://www.fr-online.de/aegypten-syrien-revolution/syrien-aleppo-russland--kein-asyl-fuer-assad,7151782,16740066.html artikolo "Russland: Kein Asyl für Assad" ("Rusio ne planas doni azilon al Asad"), artikolo en la germana gazeto ''[[Frankfurter Rundschau]]'' la 22-an de septembro 2012] ({{de}})</ref> En la nokto inter la 28-a kaj 29-a de septembro 2012 la historia bazerejo per incendio pro la batalado plejparte detruiĝis - la bazarejo estis la tutmonde plej granda tegmentita merkata urbokvartalo kaj apartenis al la kultura heredaĵo de UNESKO. Tanka grenado forte damaĝis la minareton de la 700 jarojn aĝa ''Mahmandar''-moskeo. La preskaŭ 500 jarojn aĝa ''Ĥusravija''-moskeo detruiĝis en 2014, kaj simile damaĝiĝis la plej granda parto de aliaj historiaj samkiel modernaj konstruaĵoj de la urbo. Fine de julio 2016 la registara armeo laŭ propraj informoj sukcesis fermi sieĝan ringon ĉirkaŭ la urbokvartaloj ankoraŭ regataj per ribelaj grupiĝoj. Tiutempe laŭ taksoj de la Unuiĝintaj Nacioj proksimume 300 000 civiluloj estis enfermitaj en tiuj urbopartoj, parte sub kontrolo de moderaj, parte de islamismaj ribeluloj.<ref>[http://www.deutschlandfunk.de/syrien-konflikt-in-aleppo-geben-islamisten-den-ton-an.694.de.html?dram:article_id=361837 Michael Lüders: "In Aleppo geben Islamisten den Ton an" (germane: "En AlepoHalepo regas islamistoj")] radiostacio [[Deutschlandfunk]], 1-a de aŭgusto 2016</ref> Komence de aŭgusto la ribeluloj trarompis la sieĝan ringon, sed komence de septembro ĝi refermiĝis.<ref>[http://www.nzz.ch/international/nahost-und-afrika/krieg-in-syrien-rebellen-in-aleppo-wieder-von-regime-eingekesselt-ld.114800 dpa: "Regimetruppen kesseln Rebellen in Aleppo erneut ein" ()] artikolo en la svisa gazeto [[NZZ]] la 4-an de septembro 2016</ref>
 
== Referencoj ==
Linio 33:
== Eksteraj ligiloj ==
{{projektoj}}
* [http://www.homsonline.com/Citeis/Aleppo.htm Retpaĝo de AlepoHalepo] ({{en}})
* [http://www.alepuniv.shern.net/ Universitato de AlepoHalepo] ({{ar}})
* [http://almashriq.hiof.no/syria/900/the_lure_of_aleppo angla artikolo "la logo de AlepoHalepo", pri la urbaj historio kaj arkitekturo] ({{en}})
 
[[Kategorio:Urboj de Sirio]]