El (ŝemida dio): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
esperantigita ŝablono (Referencoj), esperantigita parametro, formatigo de buloj, +Projektoj, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 1:
[[Dosiero:Gebel el-Arak Knife back side.jpg|thumbeta|upright=1.4|El skizita kune kun du [[leono]]j prezentantaj la [[Venuso (planedo)|planedon Venuso]] sur la retroflanko de la [[elsa]] de la ceremonia tranĉilo de [[Gebel el-Arak]].]]
'''El''' ([[Hebrea lingvo|Hebree:]] אל, [[Greka lingvo|greke:]] Ἐλ, = "dio") aŭ '''[[Il (diaĵo)|Il]]''', '''Al''', '''Eli''' estas dio de la [[Sirio|siri-palestina]] kaj [[Mezopotamio|mezopotamia]] panteono, ofte prezentata kun karakterizoj de la supera dio, kaj unu el la [[nomoj de Dio en la Biblio]], ofte al ĝia plurala formo [[Elohim]].
 
Laŭ la antikvaj popoloj de Sirio, El, laŭlitere "la plej alta", estis la supera dio. La trilitera referenca radiko <-ˤ-l-h> esprimas ĝuste la signifon de "esti en alto". Li, fakte, estis difinita la "Trealta" inter la dioj ĉielaj kaj ktonaj (kaj kompare kun homoj).
 
== La plej antikvaj atestaĵoj ==
En la origina siria koncepto, El estintus ordiganto de la mondo jam ekzistanta sed kaosa, kaj ne kreinto ''[[el nenio]].''<br />
El aperas en multaj proksimorientaj antikvaj civilizoj.
 
=== [[Ebla]]itoj ===
[[Dosiero:Bronzestatuette.JPG|thumbeta|upright=1.4|[[Asirio|Asiria]] [[Statuo|statueto]] de la dio ''El''.]]
La dio El aperas inter la plej antikvaj atestaĵoj en la ruinaĵoj de la reĝa biblioteko de [[Ebla]], ĉe la arkeologia situo de [[Tell Mardikh]], en [[Sirio]], datiĝanta inter [[27-a jarcento a.K.]] kaj [[24a a.K.]], poste detruita de [[Asirio|asirianoj]].
 
Linio 28:
 
== Sinsekvaj atestoj ==
[[Dosiero:Head man Carthage Louvre AO3783.jpg|thumbeta|upright=1.4|Ceremonia [[Fenicio|fenica]] [[masko]] prezentanta la dion ''El''.]]
 
=== [[Fenicio]] ===
Linio 37:
 
== El biblia ==
[[Dosiero:Tetragrammaton scripts.svg|thumbeta|Il ''[[tetragramo]]'' YHWH en [[fenica lingvo]] (1100 a.K. - 300 d.K.), en [[aramea lingvo]] (10-a jarcento a.K. – 1-a j. p.K, kaj en moderna [[hebrea lingvo]]: la kvar literoj de la dekstro al maldekstro.]]
En la hebrea [[Tanako]], El estas unu el la nomoj per kiuj estas citita la hebrea [[biblia Javeo|Javeo]]. Oni vidu ekzemple la [[Genezo]]n.
 
Linio 48:
 
== Notoj ==
{{Referencoj}}
<references/>
 
== Bibliografio ==
Linio 62:
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Nomoj de Dio en la Biblio]]
* [[Judismo]]
* [[Kristanismo]]
* [[Islamo]]
* [[Elohim]]
* [[Biblia Javeo]]
 
{{Projektoj}}
{{Bibliotekoj}}
 
[[Kategorio:Fenicaj dioj]]