Arkitekto: Malsamoj inter versioj

'''Arkitekto'''<ref>Nova PIV, paĝo 110</ref><ref>En "Großes Wörterbuch Deutsch-Esperanto", de Erich-Dieter Krause, paĝo 99, kapvorto "Architekt"</ref><ref name="eo-de">En "Großes Wörterbuch Esperanto-Deutsch", de Erich-Dieter Krause, paĝo 54</ref><ref name="eo-ru">En "Эсперанто-русский словарь", de E.A. Bokarjev, paĝoj 59 kaj 60</ref><ref>Laŭ [[Francisko Azorín]] '''arkitekto''' estas ''Persono profesie sin okupanta pri la konstruarto kiel projektisto k. konstrudirektoro.'' En [[Francisko Azorín]], arkitekto, [[Universala Terminologio de la Arkitekturo]] (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 21.</ref>, '''arkitekturisto'''<ref>Kiel dua traduko en P. Christaller: Deutsch-Esperanto Wörterbuch, 1923, paĝo 38, kapvorto "Architekt"</ref><ref name="eo-de"/>, '''arĥitekto'''<ref name="eo-ru"/>) estas persono kiu profesie projektas konstruaĵojn kaj okupiĝas pri la teknika, scienca, funkcia kaj realiga planado de konstruaĵoj ĉiaspecaj. La baza kompetenteco de la arkitekto estas la - super konstruado leviĝanta - kreado de [[arkitekturo]].

 

En antaŭaj tempoj la arkitektoj havis alian titolon: ''mastro de konstruado''.

Ili ricevis tre tradician ĝeneralan edukon.

Ekzemple, dum la romia epoko, la konstrumastroj ofte estis armeaj inĝenieroj kaj en la [[mezepoko]] la monaĥoj ludis tiun rolon. Ekde la [[renesanco]] venis la artistoj, la skulptistoj kaj la sciencistoj.

 

 

Arkitekto ricevas taskon por projekti [[konstruaĵo]]n. La taskodonanto povas esti unuopulo aŭ ampleksa organizaĵo. Iom da ekzemploj de eblaj taskodonantoj: [[privatulo]], iu loĝej-organizanto, urbestraro, [[asocio]], [[fondaĵo]] aŭ [[eklezio]], estraro de fabriko aŭ [[entrepreno]], registara instanco kaj tiel plu.

 

Arkitekto respondecas pri la formo, interna divido, konstruado, elektoj de la koloro kaj materialoj, ĉio laŭ la financaj eblecoj kaj la estetikaj deziroj de la taskodonanto.

 

Depende de la grandeco de la ofico, la arkitekto mem faras la skizon kaj antaŭprojekton aŭ transdonas la taskon al siaj kunlaborantoj.

Ĝis preskaŭ la lasta jardeko de la 20-a jarcento, ĉiu desegnado okazis per plumo aŭ krajono, papero, liniilo kaj sur desegnotablo. Poste pli kaj pli oni enkondukis komputilojn kun specialigitaj programoj por projektado.

 

[[Dosiero:Antoni gaudi.jpg|eta|Antoni GAUDI]]

{{Div col|cols = 3}}

:[[Antemio de Tralles]]

:[[Isidoro de Mileto]]

:[[Vitruvio]]

 

:[[Leon Battista Alberti]]

:[[Donato Bramante]]

:[[Michelozzo]]

:[[Leonardo da Vinci]]

:[[Rodrigo Gil de Hontañón]]

:[[Juan de Herrera]]

:[[Giorgio Vasari]]

 

:[[Gian Lorenzo Bernini]]

:[[Francesco Borromini]]

:[[Jacques Lemercier]]

:[[Louis Le Vau]]

* [[Luigi Vanvitelli]]

 

:[[Frédéric Auguste Bartholdi]]

:[[Pierre Cuypers]]

:[[Friedrich Weinbrenner]]

 

:[[Alvar Aalto]]

:[[Santiago Calatrava]]

{{Div col end}}

 

* [[Internacia Kongreso de Moderna Arkitekturo]]

* [[Konstrufako]]

 

{{referencoj}}

 

* http://www.aia.org Usona instituto de arkitekturistoj

* http://www.architecture.com.au Reĝa aŭstralia instituto de arkitekturistoj