Konstanto de Avogadro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
ĝisdatiĝis la nombran valoron, aldonis ligilon al marerikvanto, forigis malveran frazon pri rilato de maso (kaj volumeno) kaj materikvanto per la konstanto de Avogadro, ĉar mason kaj materikvanton ligas la molmaso, kaj volumenon kaj materikvanton ligas la molvolumeno.
Linio 1:
La '''konstanto de Avogadro''' (simbolo ''N''<sub>A</sub>), estas konstanto uzata en [[ĥemio]] kaj [[fiziko]] por starigi rilaton inter la [[maso]]nombro (kajde la [[volumeno (fiziko)|volumeno]])entoj kaj la [[kvanto da materiomaterikvanto]]. Oni ĝin difinas kiel la [[kvanto]] da entoj (plej ofte atomoj aŭ molekuloj) en unu [[molo]],<ref>{{cite book|last=[[International Union of Pure and Applied Chemistry]] Commission on Physiochemical Symbols Terminology and Units|title=Quantities, Units and Symbols in Physical Chemistry (2nd Edition)|publisher=Blackwell Scientific Publications|location=Oxford|date=1993
|url=http://www.iupac.org/publications/books/gbook/green_book_2ed.pdf|id=ISBN 0-632-03583-8|accessdate=2006-12-28}} {{cite journal|title=Glossary of Terms in Quantities and Units in Clinical Chemistry (IUPAC-IFCC Recommendations 1996)| |url=http://www.iupac.org/publications/pac/1996/pdf/6804x0957.pdf|journal=[[Pure and Applied Chemistry|Pure Appl. Chem.]]|volume=68|pages=957–1000|year=1996|last=[[International Union of Pure and Applied Chemistry]] Commission on Quantities and Units in Clinical Chemistry|coauthors=International Federation of Clinical Chemistry Committee on Quantities and Units|accessdate=2006-12-28}}</ref><ref>{{cite journal|url=http://www.iupac.org/publications/pac/1992/pdf/6410x1535.pdf|title=Atomic Weight: The Name, Its History, Definition and Units|last=[[International Union of Pure and Applied Chemistry]] Commission on Atomic Weights and Isotopic Abundances|journal=[[Pure and Applied Chemistry|Pure Appl. Chem.]]|year=1992|volume=64|pages=1535–43|accessdate=2006-12-28}}</ref>. tioNombra estas,valoro de la kvantokonstanto de [[atomo]]jAvagadro deestas [[karbono]]-12fiksata enper la nova difino de 12&nbsp;[[gramomolo]]j (0,012&nbsp;[[Kilogramo|kg]]) dekui liberaenfortiĝis karbonola 20-12 en ĝia baza stato. La aktuala plej bona taksoan de ĉi tiu nombro estas:majo 2019<ref>[[Committee on Data for Science and Technology|CODATA]] [httphttps://physicswww.nistbipm.govorg/cgien/measurement-binunits/cuu/Value?na|search_for=abbr_in! (2006)].</ref>.
 
:<big><big><math>N_A = (6,022 \, 141140 \, 79\pm 0,000 \, 000 \, 30)\,76\times\,10^{23} \mbox{ mol}^{-1} \,</math></big></big>
 
La valoron de la nombro unue kalkulis [[Johann Josef Loschmidt]], de la nombro de partikloj en unu kuba centimetro de gaso en norma kondiĉo. La nomo [[konstanto de Loschmidt]] tial pli ĝuste rilatas al tiu valoro, kiu estas proporcia al konstanto de Avogadro. En germanlingva literaturo, "konstanto de Loschmidt" estas uzata por ambaŭ konstantoj.
 
La kvanton ''N<sub>A</sub>'' da iu ajn ''aĵoj'' ([[atomo]]j de iu [[ĥemia elemento]], [[molekulo]]j de iu speco, ktp) oni nomas kiel ''unu [[molo]]'' da tiu ''aĵo''. Ekzemple, unu molo da molekuloj de [[oksigeno|O]]<sub>2</sub> estasenhavas (proksimume) 6,022 × 10<sup>23</sup> molekulojmolekulojn de O<sub>2</sub>. Simile, unu molo da molekuloj de [[nitrogeno|N]]<sub>2</sub> estasenhavas (proksimume) 6,022 × 10<sup>23</sup> molekulojmolekulojn de N<sub>2</sub>, kaj unu molo da atomoj de [[fero|Fe]] estasenhavas (proksimume) 6,022 × 10<sup>23</sup> atomojatomojn de Fe.
 
== Historio kaj etimologio ==