Vikipedio

Etiko: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Neniu resumo de redakto
Linio 60:
 
Aristotelo asertis, ke la [[animo]] de [[homo]] havas tri naturojn: [[korpo|korpa]] (fizika/metabola), animala ([[emocio|emocia]]/apetita), kaj racia (mensa/koncepta). Fizika naturo povas esti minimumita pere de ekzerco kaj zorgo; emocia naturo pere de kontentigo de [[instinkto]]j kaj urĝoj; kaj mensa naturo pere de la homa racio kaj disvolvigita potencialo. Racia disvolvigo estis konsiderata la plej grava, esenca al la filozofia memkonscio kaj kiel unike homa. Moderado estis kuraĝigita, kaj la ekstremoj estis vidataj kiel degraditaj kaj malmoralaj. Por ekzemplo, [[kuraĝo]] estas la modera virto inter la ekstremoj de [[malkuraĝo]] kaj temerareco. Homoj ne simple nur vivu, sed vivu bone kun konduto regata de virto. Tio estas rigardita kiel malfacila, ĉar virto indikas la justan aferon, en la ĝusta vojo, en la ĝusta momento, pro la ĝusta tialo.
 
====Stoikismo====▼
{{Ĉefartikolo|Stoikismo}}▼
{{redaktata}}▼
[[File:Epictetus.jpg|thumb|upright|[[Epikteto]].]]▼
La [[Stoikismo|stoika]] filozofo [[Epikteto]] asertis, ke la plej granda bono estas kontentigo kaj sereneco. Paco por la menso, aŭ ''[[apateia]]'', was of the highest [[Value (ethics)|value]]; self-mastery over one's desires and emotions leads to spiritual peace. The "unconquerable will" is central to this philosophy. The individual's will should be independent and inviolate. Allowing a person to disturb the mental equilibrium is, in essence, offering yourself in slavery. If a person is free to anger you at will, you have no control over your internal world, and therefore no freedom. Freedom from material attachments is also necessary. If a thing breaks, the person should not be upset, but realize it was a thing that could break. Similarly, if someone should die, those close to them should hold to their serenity because the loved one was made of flesh and blood destined to death. Stoic philosophy says to accept things that cannot be changed, resigning oneself to the existence and enduring in a rational fashion. Death is not feared. People do not "lose" their life, but instead "return", for they are returning to God (who initially gave what the person is as a person). Epictetus said difficult problems in life should not be avoided, but rather embraced. They are spiritual exercises needed for the health of the spirit, just as physical exercise is required for the health of the body. He also stated that sex and sexual desire are to be avoided as the greatest threat to the [[integrity]] and equilibrium of a man's mind. Abstinence is highly desirable. Epictetus said remaining abstinent in the face of temptation was a victory for which a man could be proud.<ref name="SahakianSahakian1966"/>{{rp|38–41}}▼
 
==== ''Etiko de Nikomako'' ====
Linio 71 ⟶ 65:
[[Dosiero:Aristotle Ethica Nicomachea page 1.png|eta|Unua greklingva paĝo de la ''Etiko de Nikomako''.]]
'''''Etiko de Nikomako''''' (el la [[antikva greka]] ήθικά Νικομάχεια ('ēthiká Nikomácheia') estas verko de [[Aristotelo]] pritraktanta [[etiko]]n. Ĝi estas kune kun la “Etiko al Eŭdemo” kaj la “Granda Moralo” (tamen ne je certa atribuado), unu el la tri ĉefaj libroj je morala temo de [[Aristotelo]]. Ĝi estas konceptata kiel traktado pri praktika moralo celanta gvidi la homon al la bonagado, kaj la civitanon al bono de la Urbo. Etiko kaj [[politiko]] estas, fakte, nesepareblaj por Aristotelo, estante la [[virto]] praktikebla nur sine de la urbo. Li skribas, fakte, ke la homo estas "politika besto” (I, 2, 1253a). La virto enkadriĝas ene de sintena kapablo morale-politike kunekzisti kune kun aliaj homoj: ĝi ne havas sencon ekstere de socia kadro.
 
▲====Stoikismo====
▲{{Ĉefartikolo|Stoikismo}}
▲{{redaktata}}
▲[[File:Epictetus.jpg|thumb|upright|[[Epikteto]].]]
▲La [[Stoikismo|stoika]] filozofo [[Epikteto]] asertis, ke la plej granda bono estas kontentigo kaj sereneco. Paco por la menso, aŭ ''[[apateia]]'', wasestas ofde theplej highestalta [[Value (ethics)valorteorio|valuevaloro]]; self-masterymemregado oversuper one'sla desirespropraj anddeziroj emotionskaj leadsemocioj tokondukas spiritualal peacespirita paco. TheLa "unconquerablenekonkerebla willvolo" isestas centralcentra toal thistiu philosophyfilozofio. The individual'sLa willindividua shouldvolo beestu independentsendependa andkaj inviolatenetuŝebla. Allowing a person to disturb the mental equilibrium is, in essence, offering yourself in slavery. If a person is free to anger you at will, you have no control over your internal world, and therefore no freedom. Freedom from material attachments is also necessary. If a thing breaks, the person should not be upset, but realize it was a thing that could break. Similarly, if someone should die, those close to them should hold to their serenity because the loved one was made of flesh and blood destined to death. Stoic philosophy says to accept things that cannot be changed, resigning oneself to the existence and enduring in a rational fashion. Death is not feared. People do not "lose" their life, but instead "return", for they are returning to God (who initially gave what the person is as a person). Epictetus said difficult problems in life should not be avoided, but rather embraced. They are spiritual exercises needed for the health of the spirit, just as physical exercise is required for the health of the body. He also stated that sex and sexual desire are to be avoided as the greatest threat to the [[integrity]] and equilibrium of a man's mind. Abstinence is highly desirable. Epictetus said remaining abstinent in the face of temptation was a victory for which a man could be proud.<ref name="SahakianSahakian1966"/>{{rp|38–41}}
 
== Plej konataj etikistoj kaj iliaj etikaj sistemoj ==
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Etiko"