Atoma bombado de Hiroŝima kaj Nagasaki: Malsamoj inter versioj

La '''Atombombadoj de Hiroŝimo kaj Nagasako''' estis nukleaj atakoj sur la [[Japana Imperio]] dum la [[Dua mondmilito|Dua Mondmilito]]. Dum la fina stadio de la [[Dua Mondmilito]], Usono eksplodigis du [[atomarmilo]]jn sur la [[Japanio|japanaj]] urboj [[Hiroŝima]] kaj [[NagasakiNagasako]] la [[6-a de aŭgusto|6-an]] kaj la [[9-an de aŭgusto]] [[1945]]<ref>(en) "''[https://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/primary-resources/truman-hiroshima/ Truman announces bombing of Hiroshima]''". PBS. </ref>, respektive. Usono faligis la bombojn post ĝi atingis interkonsenton kun [[Unuiĝinta Reĝlando]], kiel postulita de la Interkonsento de Kebekio. La du bomboj mortigis 129,000–226,000 personojn, el kiuj plejmultaj estis civitanoj. Unualoke oni volis ĵeti atombombon sur Kokura (小 倉 市, Kokura-shi)<ref>Noto : Kokura estas nomo de urbo kiu ĝis 1963 situis sur la japana insulo Kyūshū, proksime al Honshū. Dum 1963 la urbo kuniĝis kun la pli granda urbo [[Kitakjuŝu]].</ref>. anstataŭe sur NagasakiNagasako, sed estis tro nuba super la urbo Kokura tiun tagon.

Japanio anoncis sian kapitulacion al la aliancanoj la 15-an de aŭgusto 1945, ses tagojn post la bombado de Nagasaki kajNagasakokaj la sovetunia militdeklaro. La 2-an de Septembro, la japana registaro subskribis la [[Kapitulaco de Japanio|kapitulacion]], kio efektive finigis la Duan Mondmiliton. La etika kaj jura justigo por la bombado estas ankoraŭ debatita ĝisnune.

Ĉirkaŭ Aŭgusto 1945, la [[Projekto Manhattan]] de la Aliancanoj estis produktinta du tipojn de [[atombombo]]j, kaj la 509a Komponita Grupo de la Usona Aerarmeo (USAAF) estis ekipita per la specializita ''Silverplate'' versio de la [[Boeing B-29 Superfortress]] kiu povus liveri ilin el [[Tiniano]] en la [[Nordaj Marianoj]]. Oni mendis atombombojn uzotajn por kvar japanaj urboj la 25-an de Julio. La 6-an de Aŭgusto, unu el la aviadiloj B-29 faligis la [[uranio|uranio-enhavan]] atombombon ''[[Little Boy]]'' sur Hiroŝima. Tri tagojn poste, la 9-an de Aŭgusto, la [[plutonio|plutonio-enhava]] atombombo ''Fat Man'' estis faligita fare de alia B-29 sur NagasakiNagasako<ref>(en) Browne, Ryan. "[http://www.cnn.com/2016/05/27/politics/hiroshima-obama-explainer/index.html Why did the U.S. bomb Hiroshima?]" (kial Usono bombadis Hirzoŝima?), ''CNN''. </ref>. Ambaŭ bomboj tuje detruegis siajn celojn, ĉar atombomboj estas multe pli potencaj ol aliaj specoj de bomboj<ref>(en) "''[http://www.history.co.uk/explore-history/ww2/atomic-bomb.html Atomic bombs - WWII]''". History.</ref>. Dum la venontaj du aŭ kvar monatoj, la akraj efikoj de la atoma bombado mortigis el 90,000 al 146,000 personoj en Hiroŝima kaj 39,000–80,000 personoj en NagasakiNagasako; preskaŭ duono de la mortoj en ĉiu urbo okazis la unuan tagon. Grandaj nombroj de personoj plue mortis pro la efikoj de bruloj, radiadaj malsanoj, kaj aliaj vundoj, komponitaj el malsanoj kaj malsato, dum multaj monatoj. En ambaŭ urboj, el kiuj plejmultaj estis civitanoj, kvankam Hiroŝima havis grandan militistan soldataron. Japanio kapitulacis al la Aliancitaj ŝtatoj la 15-an de aŭgusto. Japanio subskribis la kapitulacpaperon la 2-an de septembro. Tio oficiale finis la Pacifikan Militon kaj Duan Mondmiliton.

La decido uzi atombombojn sur Japanio estis farita post analizo montris ke pli ol miliono da homoj - militistoj kaj civitanoj - mortus se Japanio estintus invadita fare de la aliancanoj. La atombombado, ŝoka kaj senprecedenca, fakte paliĝis en komparo kun la ''Operacio Meetinghouse'' (fajrobombado de Tokio inter la 9-a kaj la 10-a de marto 1945), kiu mortigis 100,000 civilulojn kaj detruis 3,91 km2 (16 kvadratajn mejlojn) en ununura nokto. Sen la nukleaj armiloj, Usono turnintus al fajrobombado kontraŭ Hiroshima kaj NagasakiNagasako, kiu kaŭzus la saman damaĝon, sed ne kaŭzintus la psikologian ŝokefikon de nukleaj armiloj<ref>(en) Compton, Karl (December 1946). "''[https://www.theatlantic.com/magazine/archive/1946/12/if-the-atomic-bomb-had-not-been-used/376238/ If the Atomic Bomb Had Not Been Used]''". ''The Atlantic''.</ref>.

Parte pro la atombombadoj, post kiam la milito Japanio post la milito adoptis la tri ne-nukleajn principojn kiuj postulas i.a. ke Japanio ne povas krei aŭ provi akiri nukleajn armilojn<ref>(en) Miller, Henry I. "''[https://www.forbes.com/sites/henrymiller/2012/08/01/the-nuking-of-japan-was-a-tactical-and-moral-imperative/#3782207c4881 The Nuking Of Japan Was A Tactical And Moral Imperative]''". ''forbes.com''. </ref><ref>(en) Zachary Keck, ''[https://thediplomat.com/2014/08/how-hiroshima-and-nagasaki-saved-millions-of-lives/ How Hiroshima and Nagasaki Saved Millions of Lives]'' (kiel Hiroŝima kaj NagasakiNagasako savis milionojn da vivoj), The Diplomat, la 7-an de aŭgusto 2017 (alirite la 13-an de marto 2019).</ref>.