La bona lingvo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Pauchjo (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo
Pauchjo (diskuto | kontribuoj)
→‎La libro: Polurado de lingvaĵo; aldonis pli neŭtralan vidpunkton
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo
Linio 21:
 
== La libro ==
''La bona lingvo'' referencas samtempe la lingvon [[Esperanto]] mem, kaj ankaŭ la subjektivan perspektivon pri kiel la lingvo estu parolata, laŭ la aŭtoro.
Certe laŭ esperantistoj "la bona lingvo" estas [[Esperanto]], sed kiuj estas entute la kriterioj por lingva boneco? En tiu ĉi libro Claude Piron priparolas tiujn laŭ sia vidpunkto.
Li traktas Esperanton de pluraj facetoj, konkludinte sian preferon por originalaj kunmetaĵoj anstataŭ unuradikaj vortoj internaciaj. Tiel paroli, laŭ li, konsistigas "bonan" Esperanton. Kunmetado estas natura kvalito de aglutina lingvo kia Esperanto, sed la kreinto de la lingvo avertas kontraŭ troa aplikado de la konsiloj de Piron:
Li de ĉiuj flankoj rigardas al la lingvo kaj esprimas sian preferon por konscia eluzo de la originaj vortkreaj ebloj, por ke Esperanto ne evoluu kiel ajna sed "bona" lingvo.
{{ quote|Kunmetado de vortoj estas karaktera eco de la lingvo germana, kaj al tiu ĉi lingvo ĝi efektive
donas grandan riĉecon de formoj; sed en nia lingvo la vortoj pleje estas pli naturaj kaj pli bonsonaj se ili estas ne kunligataj, sed uzataj aparte.}}<ref> [[Lingvaj Respondoj|Lingva Respondo 4]], L.L. Zamenhof, ''Esperantisto'', 1891, pg.23. </ref>
[[Dosiero:La bona lingvo.jpg|eta|200px|left|Dua eldono.]]
Piron skizas la bazajn [[lingvoscienco|lingvosciencajn]] kaj sociajn aspektojn de Esperanto. Li tezas, ke Esperanto pli senĝene kaj libere, pli "pens-ekonomie" ebligas esprimadon, ĉar ĝi respegulas bazajn mensajn principojn rilate al lingva lernado, inter alie kaj plej grave la ĝeneraligo de gramatikaj formoj kaj reguloj ([[analogio]]). EnTio lapovas, plejtamen, polemika parto de la libro la aŭtoro forte esprimas sian malplaĉon pri la enporto de novaj radikoj (tiajkrei [[neologismo]]j,Prokrusta kiujlito|Prokrustan estas [[fremdvortoliton]]j). Li konstatas kaj kritikas la emon de francoj preferi pseŭde precizajn, intelektulajn vortojn al praktikaj vortoj kaj kunmetoj. Kontraste li montras la esprimpovon de baza vortprovizo kun imagema kunmetado. Piron montras, ke eblas esprimi eĉ la plej komplikajn sentojn pere de simpla vortprovizo de origina Zamenhofa propono.
 
En la plej polemika parto de la libro la aŭtoro forte esprimas sian malŝaton de radikoj kiujn li nomas [[neologismo|neologismoj]] sed, inter kiuj, pluraj estas ''novaj vortoj'' laŭ la Zamenhofa difino. Tiusence, Piron proponas kontraŭfundamentan reformon al la lingvo. Li kritikas francojn pro tiu, kiun li perceptis esti ilia tendenco preferi pseŭdoprecizajn, intelektajn vortojn. Kontraste, li almontras povon sin esprimi per baza vortprovizo kun imagema kunmetado. Piron postulas, ke estas eble esprimi eĉ la plej komplikajn sentojn pere de simpla vortprovizo.
La libro ne nur helpas klarigi la diversajn kriteriojn laŭ kiuj oni povas nomi Esperanton "la bona lingvo", sed ĝi ankaŭ donas ian pli profundan rigardon al la maniero kiel esperantistoj povas enkonduki novajn vortojn en Esperanton.
 
La libro ne nur helpas klarigi la diversajn kriteriojn laŭ kiuj oni povas nomi Esperanton "la "bona" lingvo", sed ĝi ankaŭ donas ian pli profundan rigardon al la maniero kiel esperantistoj povas enkonduki novajn vortojn en Esperanton.
 
Post elĉerpiĝo de ĉiuj antaûaj eldonoj, la [[Monda Asembleo Socia]] (MAS) reeldonis ĝin en 2015, kun antaŭparolo de [[Renato Corsetti]]: Claude Piron: La bona lingvo, kun antaŭparolo de Renato Corsetti, Monda Asembleo Socia (MAS), kunla­bore kun la grupo [[La bona lingvo]] ĉe www.bonalingvo.org 2015, 104 p., ISBN 978-2-36960-006-0.