Ŝapuro la 1-a: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Fontoj, bildoj ktp
Linio 26:
La nova romia imperiestro, [[Filipo la araba]], estis naskiĝinta en [[Sirio]] kaj estis kun la armeo de Gordiano en Mezopotamio; verŝajne li partoprenis aŭ favoris la mortigon de Gordiano. Filipo tuj akceptis la pacon proponitan de Ŝapuro, tre favoran al la Persoj kaj ne al la Romianoj; poste, dum kelkaj jaroj, ne plu estis milito inter la du imperioj.
 
[[Dosiero:Map of Ardashir & shapur's campaign.jpg|eta|maldekstre|220px|La Sasanida Imperio sub Ŝapuro la 1-a en sia plej vasta grando (brune). La ruĝaj indikiloj montras kampanjojn de Ardaŝiro, la rozkoloraj de Ŝapuro, la bluaj de la romianoj - ĝis la batalo de Edeso]]
Post la morto de Filipo en batalo ([[249]]), estis en la Romia imperio sinsekvo de imperiestroj kiuj daŭris po mallonge. Ŝapuro profitis la situacion kaj kaptis novajn landojn el Romio, ĝis la mezo de [[Anatolio]].
 
[[Dosiero:Map of Ardashir & shapur's campaign.jpg|eta|maldekstre|220px|La Sasanida Imperio sub Ŝapuro la 1-a en sia plej vasta grando (brune). La ruĝaj indikiloj montras kampanjojn de Ardaŝiro, la rozkoloraj de Ŝapuro, la bluaj de la romianoj - ĝis la batalo de Edeso]]
En [[253]] la [[romia senato]] validigis la imperiestriĝon de [[Valeriano (romia imperiestro)|Valeriano]], kune kun lia filo [[Galieno]] kiel helpanto ("[[Cezaro (titolo)|cezaro]]") pri la okcidenta parto de la imperio. Ĉar laŭ tiu aranĝo Valeriano devis precipe zorgi pri la orienta parto de la imperio, li tuj atentis Ŝapuron, celante repreni la landojn ĵus perditajn. Sed li ne havis bonŝancon: en [[260]] Valeriano provis helpi [[Şanlıurfa|Edeso]]n, kiun Ŝapuro sieĝis, kaj Ŝapuro ne nur venkis, sed ankaŭ kaptis Valerianon mem, kiu mortis post iom da tempo kiel kaptito, verŝajne en [[Biŝapuro]].