L. L. Zamenhof: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e →‎Parodioj kaj karikaturoj: ĝustigado de ligilo
Neniu resumo de redakto
Linio 20:
}}
 
'''L. L. Zamenhof''' (naskita kiel Лейзеръ Заменгов (''Lejzer Zamenhov'')<ref name="Naskiĝatestilo">[http://www.bialystok.ap.gov.pl/bit/50lat/boznicze_zamenhof1.jpg Naskiĝatestilo n-ro 47: "Leyzer Zamengov, filo de Mordĥa Fajveloviĉ Zamengov kaj Liba Ŝolemovna Sofer"] {{citaĵo el la reto|titolo=Boznicze Zamenhof|url=http://www.bialystok.ap.gov.pl/bit/50lat/boznicze_zamenhof1.jpg |dato=22 Julio 2011 }}</ref><ref name="Esperantologio">{{citaĵo el la reto|titolo=Esperantologio|paĝo= 61|url= www.cb.uu.se/esperanto/ees4.pdf|jaro= 2009|alirdato= la 15-an de Aprilo de 2018}}</ref> kaj oficiale nomita Лазаръ Маркович Заменгофъ (''Lazar Markoviĉ Zamenhof'');<ref name="Esperantologio"/><ref name="Epoko">La Nova Epoko, n-ro 75, Dec. 1929:60-65.</ref><ref name="Esperantologio"/><ref group=noto name="Arpad">[[Árpád Rátkai]] en sia eseo ''Informfalsantoj kontraŭ Lazar Markoviĉ Zamenhof'' pruvas ke la vera nomo de la iniciatoro de Esperanto estas Lazar Markoviĉ Zamenhof kaj ne Ludoviko, kaj same pri la naskoloko en Bjelostok (Ruslando). Ĉiuokaze oni povas aldoni la nunajn nomojn, sed la oficialaj en tiu momento estu respektataj. Por s-ro Árpád Rátkai, multaj antaŭjuĝoj, politikaj opinioj, naciismo, aŭtornomoj ktp., influis sur la nune konataj nomoj de Zamenhof. Árpád Rátkai: ''Informfalsantoj kontraŭ Lazar Markoviĉ Zamenhof'', [[Beletra Almanako]], [[BA22|nº 22]], Mondial, Novjorko, Februaro 2015, paĝoj 57-64.</ref><ref name="Biografia Skizo">{{Citaĵo el libro |Familia Nomo= Korĵenkov |Persona Nomo= Aleksander |Titolo= Zamenhof: Biografia skizo / Antaŭparolo de Halina Gorecka |Eldonejo= Kaliningrado: Sezonoj; Kaunas: Litova Esperanto-Asocio |Jaro= 2010 |Paĝoj= 64 |Serio= 9 |ISBN= 978-609-95087-3-3}}</ref> esperante, tradicie konata kiel '''Ludoviko Lazaro Zamenhof''' aŭ '''Lazaro Ludoviko Zamenhof'''; malofte '''Zamenhofo''';<ref>PIV 2003</ref> (naskiĝis la {{daton|15|decembro|1859}} en [[Bjalistoko]],<ref name="Naskiĝatestilo"/><ref name=":0">Noto: Tiutempe judoj kaj poloj estis rigardataj kiel du apartaj etnoj. Kvankam Zamenhof povis paroli la polan, parolante kun familianoj li hejme parolis la rusan kaj la jidan. Li malŝatis la koncepton de naciecoj ĝenerale. Tial li deziris esti nomata "rusa judo" se tamen oni volas lin priskribi en etna formo. [https://whistlinginthewind.org/2018/03/13/myths-about-esperanto-and-esperantists/ Fonto] (angle)</ref> mortis la {{daton|14|aprilo|1917}} en [[Varsovio]]).

Li estis la iniciatinto/iniciatoro<ref>„''Mi ne volas esti kreinto de l’ lingvo, mi volas nur esti iniciatoro.''“, en la [[Dua Libro]] pri l’ Lingvo Internacia</ref> de la lingvo [[Esperanto]].

Laŭ profesio li estis [[okulkuracado|okulkuracisto]].

Li estis 14-foje kandidatigita por la [[Nobel-premio pri paco]].<ref>{{citaĵo el la reto | url = https://www.nobelprize.org/nomination/archive/show_people.php?id=10372 | titolo = Nomination Database | alirdato = 2017-01-17 | jaro = 2014 | verko = Nobelprize.org | eldoninto = Nobel Media AB | lingvo = en}}</ref>
 
== Vivo ==
=== Unuaj jaroj 1859-1885 ===
Zamenhof naskiĝis [[naskiĝdomo de Zamenhof|en Ulica Zielona 6]], en la urbo [[Bjalistoko]], kiu situis tiam en la [[Rusa Imperio]] (nun en [[Pollando]]). Lia naskiĝtago estis la 3-a de decembro laŭ la [[julia kalendaro]], la 15-a de decembro laŭ la [[gregoria kalendaro]] kaj la 19-a de ''[[kislevo]]'' laŭ [[juda kalendaro|la juda]].
 
Li estis filo de lingvoinstruisto ''[[Marko Zamenhof|Mordeĥaj Zamenhof]]'' (kiu ruse preferis ''Marko'') kaj [[Rozalia Zamenhof|Rozalia]] (naskita Sofer). [[familio Zamenhof|Lia familio]] estis [[Litovaj judoj|judoj]] el la [[Granda Duklando de Litovio]], sed ne konsideris sin [[Litova lingvo|litovlingvanoj]]. Liadire, li estis "[[Rusia Imperio|ruslanda]] [[Judoj|hebreo]]".
Linio 205 ⟶ 211:
Dosiero:Zamenhof awers.jpg|dekstra|Medalo kun Ludoviko Zamenhof ([[averso]] / bildflanko), projektita en 1959 de [[Józef Gosławski]]
Dosiero:Zamenhof rewers.jpg|[[Reverso]] de la medalo kun Ludoviko Zamenhof, projektita en 1959 de [[Józef Gosławski]]
</gallery>{{Portalo|Homoj}}
== Vidu ankaŭ ==
* [[Zamenhof|nomoNomo kaj familio Zamenhof]]
 
* ''[[Zamenhof (Drezen)|Zamenhof]]'', libro de Ernest Drezen, 1929
 
[[Zamenhofa Esperanto-Societo]]{{Projekto vizaĝoj|L.L. Zamenhof|L.L. Zamenhof}}
== Eksteraj ligiloj ==
* [http://zamenhof.life/eo/ Biografia paĝo pri Zamenhof] (okaze de lia centa mortodatreveno)
 
* [http://www.skorupski.com/Zamenhof_pola_kuracisto.htm ''Zamenhof - pola kuracisto'']
 
* [http://www.esperanto.mv.ru/Cetero/enigmoj.html Enigmoj de Ludoviko Zamenhof]
 
* [http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Revuoj/nlr/nlr51/nomata.html Kiel estis nomata Zamenhof?]<ref name=":0" /> de [[N. Z. Maimon]], ''la nica literatura revuo'', numero 5/1 paĝoj 21-28
 
* [http://eeo.8k.com/Zamenhof/ZamenFot.htm Bildoj de Zamenhof]
 
* [http://search.obvsg.at/primo_library/libweb/action/search.do?dscnt=0&scp.scps=scope%3A(ONB_aleph_esperanto)&tab=onb_sondersammlungen&mode=Basic&vl(freeText0)=zamenhof+ludwik+lazar&vid=ONB&fn=search Verkoj de kaj pri Ludwik Lejzer Zamenhof] en la [http://www.onb.ac.at/eo/esperantomuzeo/index.htm Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo]
 
* [http://www.classicistranieri.com/zamenhof/ LibrojLudwik deLazar Zamenhof] en Esperantola [[Bildarkivo Aŭstria]]
 
[http://www.classicistranieri.com/zamenhof/ Libroj de Zamenhof en Esperanto]
 
[[s:Enciklopadio_de_Esperanto|EdE - Pri la vivo de L. L. Zamenhof]]
 
== Notoj ==
{{Notoj}}
 
Linio 213 ⟶ 243:
{{referencoj}}
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Zamenhof|nomo kaj familio Zamenhof]]
* ''[[Zamenhof (Drezen)|Zamenhof]]'', libro de Ernest Drezen, 1929
* [[Zamenhofa Esperanto-Societo]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj|Ludwik Lejzer Zamenhof
|q=:eo:Ludoviko Lazaro Zamenhof
|s=Aŭtoro:Ludwik Lejzer Zamenhof
|n=Kategorio:Ludwik Lejzer ZAMENHOF
|Wl titolo=Lázaro_Zamenhof|Wl originalo=L._L._Zamenhof
|WT=L._L._Zamenhof|WT titolo=L._Zamenhof|WT originalo=L.+L.+Zamenhof}}
{{Projekto vizaĝoj|L.L. Zamenhof|L.L. Zamenhof}}
{{Portalo|Homoj}}
* [http://zamenhof.life/eo/ Biografia paĝo pri Zamenhof] (okaze de lia centa mortodatreveno)
* [http://www.skorupski.com/Zamenhof_pola_kuracisto.htm ''Zamenhof - pola kuracisto'']
* [http://www.esperanto.mv.ru/Cetero/enigmoj.html Enigmoj de Ludoviko Zamenhof]
* [http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Revuoj/nlr/nlr51/nomata.html Kiel estis nomata Zamenhof?] de [[N. Z. Maimon]], ''la nica literatura revuo'', numero 5/1 paĝoj 21-28
* [http://eeo.8k.com/Zamenhof/ZamenFot.htm Bildoj de Zamenhof]
* [http://search.obvsg.at/primo_library/libweb/action/search.do?dscnt=0&scp.scps=scope%3A(ONB_aleph_esperanto)&tab=onb_sondersammlungen&mode=Basic&vl(freeText0)=zamenhof+ludwik+lazar&vid=ONB&fn=search Verkoj de kaj pri Ludwik Lejzer Zamenhof] en la [http://www.onb.ac.at/eo/esperantomuzeo/index.htm Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo]
* [http://www.bildarchivaustria.at/Searcharchiv.aspx?txtQuickSearch=esperanto+ludwik+lazar+zamenhof Ludwik Lazar Zamenhof] en la [[Bildarkivo Aŭstria]]
* [http://www.classicistranieri.com/zamenhof/ Libroj de Zamenhof en Esperanto]
{{Refbegin}}
*[https://eo.wikisource.org/wiki/Enciklopadio_de_Esperanto_-_Pri_la_vivo_de_L._L._Zamenhof EdE - Pri la vivo de L. L. Zamenhof]
{{Refend}}
 
{{leginda}}
{{ADLS|2005|50}}
 
{{Vivtempo|Zamenhof, L. L.}}
{{Bibliotekoj|PeEnEo=2697|PND=118643495|LCCN=no/90/15706|VIAF=73885295|TSURL=viaf/73885295}}